Përemri: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
rtgfyufygh66uehtftu Etiketat: Zëvendësuar Përpunim pamor |
Tegel (diskuto | kontribute) v U kthyen ndryshimet e 185.173.205.1 (diskutimet) në versionin e fundit nga 92.53.21.105. Etiketa: Rollback |
||
Rreshti 1:
{{pp}}
'''Përemri''' eshte klase e ndryshueshme i cili zevendeson emrin dhe shmang (perjashton) perseritjen e emrit ne fjali . Gjithsej keni 7 lloje peremrash dhe ato jane:peremra pronor,peremra vetore , peremra deftore, peremra pyetes, peremra lidhore , te pacaktuar dhe vetvetor .
Përemër quhet ajo pjesë e ligjëratës që tregon në mënyre te pergjithshme, pa i emërtuar emra frymorë, sende, tipare ose sasi te pacaktuara. Kuptim konkret përemri merr në kontekst, në kushtet e ligjërimit të lidhur. Përemrat përbejne kështu një klasë korrelative me emrat dhe mbiemrat, në ndonjë rast edhe me numëroret. Përemrat ndonjëherë merren me një kuptim më të gjerë duke u përfshire në to dhe ndajfoljet përemërore. Karakteristikë për përemrat është funksioni tregues e jo emërtues. Nryshe nga pjesët e tjera emërtuese, përemrat nuk kanë një kuptim të qëndrueshëm, të përcaktuar qartë. Përemrat janë kategori mjaft heterogjene, si nga ana morfologjike, ashtu edhe nga ana sintaksore. Ato zakonisht kanë po ato funksione sintaksore si edhe disa pjese të tjera të ligjërates, madje shpesh dhe po ato kategori gramatikore si ato. Në përgjithësi është e vështire që t'u gjendet një vecori e përbashkët gramatikore. Ata i bashkon në një pjesë më vete të ligjëratës kryesisht kuptimi i përgjithshëm kategorial i të treguarit.
Përemra quhen fjalët që përdorim në vend të emrave,mbiemrave ose numeroreve
Kemi shtate lloje të përemrave:
*Përemrat pronorë: im, e, tu, i, saj, etj
*Përemrat pyetës: kush, cili, cila, etj
*Përemrat dëftorë: ky, kjo, ai, ajo, kur shoqerohen me emer ose ndajfolje
*Përemrat vetorë: une, ti, ai, ajo, ne, ju, ata, ato
*Përemrat lidhorë: qe, i cili, e cila, te cilat, etj
*Përemrat e pacaktuar: dikush, askush, ndonje, etj
*Përemrat vetëvetor: veten, vetveten
Përemrat pronorë
Fjalët qe tregojnë I kujt është një send,pra,pronarin janë përemra pronorë.
E kujt ëshë kjo shtëpi? Imja.
Përemrat pronorë perdoren më vete dhe si përcaktues të emrit.
Vëllai im (përcaktues I emrit) është më I madh se yti (më vete).
Një torturë e panjohur për trupin tim (përcaktues I emrit).
Përemrat pronorë kur përdoren më vete,marrin mbaresat-I (ata të gjinisë mashkullore) dhe –a (ata të gjinisë femërore):
Veta e parë:imi,imja,yni,jona.
Veta e dyte:yti,jotja,juaji,juaja.
Veta e tretë:I tiji,e tija,I saji,e saja,I tyre,e tyrja.
Në shumës marrin mbaresën –t(ë)dhe disa edhe nyjën e përparme të:
Veta e parë : të mitë,të miat,tanët,tonat.
Veta e dytë : të tutë,të tuat,tuajt,tuajat.
Veta e tretë : te tijtë,të tijat,të sajtë,të sajat,të tyret.
Përemrat pronorë kanë kategorinë gramatikore të vetës,te gjinisë,te numrit dhe te rasës.
Përemrat pronorë kanë dy lakime te veçanta:kur përdoren më vete dhe kur përdoren si përcaktues të emrit.
Anita ështe shoqe e ngushtë me Norën, Rinën dhe Rinesën. Ajo - zëvendësim me fjalën anita (përemer vetor). [[Kategoria:Gjuha shqipe]]
Peremrat deftore tregon frymore sende a tipare prane ose larg folsit.Peremrat ky,kjo sherbejne per te treguar sende a frymore qe ndodhen afer folesit,ndersa peremrat i atille i ketille tregojne sende a frymore qe ndodhen larg folesit.Peremrat deftore perdoren te pashoqoruar me emrin.
Peremrat ai,ajo,ata,ato perdoren si peremra vetore dhe si peremra deftore.
Peremri pyetes
perdoret per te pyetur frymore a sende per tiparet e tyre.
Ato jane dy llojesh:
te ndryshueshem:kush,cili,i sati,sa
dhe te pandryshueshem:cfare,c",se.
| |||