Roma: Dallime mes rishikimesh

==== Themelimi i Romës ====

Themelues i Romës mund të hetohet përmes arkeologjinë, por tregimet tradicionale transmetuar që nga romakët e lashtë vetë shpjegojë historinë më të hershme të qytetit të tyre në drejtim të legjendës dhe mit. Më i njohur i këtyre miteve, dhe ndoshta më i famshëm i të gjitha miteve romake, është historia e Romulus dhe Remus, binjakët të cilët ishin fshehur nga një ujkë. Kjo histori u desh të pajtohet me një traditë të dyfishtë, të caktuar më herët në kohë, që kishte Enea refugjatëve Trojan ikur për në Itali dhe e gjeti linjen e Romakëve me anë të Iulus birit të tij, adash i dinastisë Julio-Claudian.

Historia e hershme Romës është fshehur në legjendë. Sipas traditës romake, qyteti u themelua nga Romulus më 21 prill 753 BC. Origjina legjendar i qytetit tregon se Romulus dhe Remus vendosi për të ndërtuar një qytet. Pas një argument, Romulus vrarë Remus vëllai i tij. Poeti romak Virgjili i referohet këtij besimi, kur ai përshkruan Enea si ikin rënien e Trojës duke ardhur në Latium për të gjetur një linjë të zbriste tek Romulus, i pari mbret i Romës. Dëshmi arkeologjike mbështet pikëpamjen se Roma u rrit nga vendbanimet baritore mbi Hill palatinale ndërtuar në zonën e Forumit ardhshëm romak. Ndërsa disa Arkeologët thonë se Roma u themelua me të vërtetë në mes të shek 8 pes, data është objekt polemikash. Zgjidhje origjinale zhvilluar në kryeqytetin e Mbretërisë Roman (sundohej nga një suksesion të shtatë mbretërve, sipas traditës), dhe pastaj Republikës Romake (nga 510 BC, i qeverisur nga Senati), dhe në fund të Perandorisë romake (nga 27 pes , vendosi nga një perandor). Ky sukses varet nga pushtimit ushtarak, mbizoterimin komerciale, si dhe asimilimit selektiv të qytetërimeve fqinje, sidomos më të etruskëve dhe grekët. Nga Roma themelimi i saj, edhe pse humbur betejat rastit, kishte qenë i pamposhtur në luftë deri në 386 pes, kur ajo u zënë pak nga Gauls. Sipas legjendës, Gauls ofrohet për të dhënë shpinën e Romës të popullit të saj për një mijë paund prej ari, por romakët refuzoi, duke preferuar të marrë përsëri qytetin e tyre me forcën e armëve sesa kurrë duke pranuar humbjen, pas së cilës romakët gjetën në qytet në të njëjtin vit.

Republika ishte e pasur, të fuqishëm dhe të qëndrueshëm para se ajo u bë një perandori. Sipas traditës, Roma u bë një republikë në 509 pes. Megjithatë, ajo mori disa shekuj për Romë, për t'u bërë qyteti i madh i imagjinatës popullore, dhe kjo u bë vetëm një perandori e madhe pas sundimit të Augustit simbolit Oktavian). Nga pes 3 shekullit, Roma ishte bërë para-shquar qyteti i gadishullit italian, duke pushtuar dhe mundi Sabines, të etruskëve, Samnites dhe shumica e kolonive greke në Sicili, Campania dhe Jugore Italia në përgjithësi. Gjatë luftërave kartagjenas midis Romës dhe perandori të madhe mesdhetare të Carthage, shtat Romës u rrit më tej, pasi ajo u bë kryeqyteti i një perandorie jashtë shtetit për herë të parë. Duke filluar në shekullin e 2, Roma shkoi nëpër një zgjerim të konsiderueshëm të popullsisë si fermerëve italianë, të drejtuar nga farmlands të etërve të tyre me ardhjen e masive, rob-operuar fermat, të quajtur rimekembjen dyndën në qytet në një numër të madh. Fitorja mbi Carthage në i pabesë Luftës së Parë solli para dy krahinave jashtë gadishullit italian, Sicili dhe Korsika et Sardinia. Pjesët e Spanjë (Hispania) ndjekur, dhe në fillim të shekullit të 2-romakët u përfshirë në punët e botës greke. Deri atëherë të gjitha mbretërive helenike dhe greke qytet-shtetet ishin në rënie, i rraskapitur nga luftërat e pafundme civile dhe duke u mbështetur mbi trupat mercenare. Kjo pa rënien e Greqisë pas Betejës së Korinthit (146 pes) dhe vendosjen e kontrollit romak mbi Greqi.