[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
Rreshti 1:
{{coord|42.35|N|21.00|E|source:wikidata|display=title}}
{{Ky Artikull|"Republika e Kosovës" përcjellohet këtu. Për përdorime të të tjera, shiko [[Kosovë (kthjellim)|Kosova (kthjellim)]] dhe [[Republika e Kosovës (kthjellim)]].}}{{KUTIAKosova}}
'''Kosova''' (historikisht ''Dardania'', zyrtarisht '''Republika e Kosovës''') është një shtet i pavarur në [[Evropa Juglindore|Evropën Juglindore]]. Shtrihet në qendër të [[Ballkani|Siujdhesës Ballkanike]] dhe kufizohet në veri dhe në lindje me [[Serbia|Serbinë]], në juglindje me [[Republika e Maqedonisë|Republikën e Maqedonisë]], në jugperëndim me [[Shqipëria|Shqipërinë]] dhe në perëndim me [[Mali i Zi|Malin e Zi]]. Ka një sipërfaqe prej 10nj="Topi">[http://www.880ina-online.net/Default.aspx?news=ccd43fe7-6136-408b-8c4f-b58d0f1a86cd&nbsp;km²ln=3 dheQIK, popullsi"Topi: prejKosova 1.8solli milionstabilitet banorësh shqiptarërajon," pasi''Iliria News serbëtAgency'' kanë(5 bojkotuarmaj procesin2008)] en. numërimit05.08.2009</ref name="CIA"/> prejsi të cilëve afro 20dhe mijësynon banojnëanëtarësimin në [[PrishtinëNATO]], përkatesishtë[[Organizata e Graçanicë-Kombeve qytet i vogel afër kryeqytetiBashkuara]] dhe qendres [[BE|Bashkimin Evropian]]. rëndësishmeKosova është venditvatër Prishtinës.e Shumicavazhdimësisë dërrmuese eqytetërimit popullsisë janëlashtë [[shqiptarëtilirët|shqiptarëiliro]]-[[dardanët|dardan]], ndërsadhe komunitetete tjerazhvillimit përfshijnë [[serbëtgjuha shqipe|gjuhës shqipe]] si pasardhëse e vetme e gjuhëve ilire.<ref name="Malcolm ilirët">Noel Malcolm, [[turqit]]''Kosovo: A Short History'' (UP: New York, 2003)</ref><ref name="Illyrian Empire">[[boshnjakët]]http://www.youtube.com/watch?v=R0tGOdHl7_0 WatchMojo, "The Illyrian Empire," ''Youtube'']</ref> Në shek. IV p. K. u themelua [[jevgjitDardania|romëtMbretëria Dardane]], ndërsa më vonë pasuria nëntokësore e Kosovës luajti rol të rëndësishëm në ekonominë e [[jevgjitPerandoria Romake|ashkalinjtëPerandorisë Romake]], [[jevgjitPerandoria Osmane|egjiptasitPerandorisë Osmane]] dhe ish-[[goranëtJugosllavia|Jugosllavisë]].<ref name="StatistikatTrepça">[http://www.ks-govbalkanpeace.net/eskorg/index.php?option=com_content&viewindex=article&idarticleid=60&Itemid=467713 EntiGeorge StatistikorSzamuely, "Soros' World," ''New York Press'' (22 gusht 2000)], n. 13.07.2009</ref> Megjithatë, politikat antishqiptare, luftërat, statusi politik dhe keqadministrimi ndërkombëtar e i Kosovëspolitikës vendase në vitet e fundit kanë bërë që Kosova të radhitet si vendi më i varfër në Evropë dhe ndër më të varfrit në botë.<ref name="CIA GDP">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2004rank.html?countryName=Kosovo&countryCode=KV&regionCode=eu#KV CIA, "PopullsiaCountry Comparison: GDP - per capita (PPP)," ''PortaliThe World Factbook'';] Kosova radhitet e 180-ta në botë nga 230 entitete politike sipas PVB për krye banori me barazim të fuqisë blerëse; vl. 2007.</ref> Më 29 qershor u nënshkrua anëtarësimi i QeverisëRepublikës së Kosovës në Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore.<ref name="FMN & BB">[http://www.rtklive.com/?newsId=37434 S. Gashi, "Kosova nënshkroi anëtarësimin në FMN dhe Bankën Botërore," ''RTK Live'' (29 qershor 2009)]</ref> nTë ardhurat nga diaspora dhe ndihma ekonomike e BE-së dhe [[Shtetet e Bashkuara|Shteteve të Bashkuara]] janë shtyllat e ekonomisë kosovare, që shënon mbi 40% të papunë.<ref 10name="CIA Kosovo">[https://www.07cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html CIA World Factbook "Kosovo: Unemployement rate."] Shkalla e papunësisë: 40%, vlerësim 2007.2009</ref>
 
Me shpalljen e pavarësisë më [[17 shkurt]] [[2008]], Republika e Kosovës u bë shteti më i ri në botë. Është vatër e stabilitetit në rajon,<ref name="Topi">[http://www.ina-online.net/Default.aspx?news=ccd43fe7-6136-408b-8c4f-b58d0f1a86cd&ln=3 QIK, "Topi: Kosova solli stabilitet në rajon," ''Iliria News Agency'' (5 maj 2008)] n. 05.08.2009</ref> si dhe synon anëtarësimin në [[NATO]], [[Organizata e Kombeve të Bashkuara]] dhe në [[BE|Bashkimin Evropian]]. Kosova është vatër e vazhdimësisë së qytetërimit të lashtë [[ilirët|iliro]]-[[dardanët|dardan]] dhe e zhvillimit të [[gjuha shqipe|gjuhës shqipe]] si pasardhëse e vetme e gjuhëve ilire.<ref name="Malcolm ilirët">Noel Malcolm, ''Kosovo: A Short History'' (UP: New York, 2003)</ref><ref name="Illyrian Empire">[http://www.youtube.com/watch?v=R0tGOdHl7_0 WatchMojo, "The Illyrian Empire," ''Youtube'']</ref> Në shek. IV p. K. u themelua [[Dardania|Mbretëria Dardane]], ndërsa më vonë pasuria nëntokësore e Kosovës luajti rol të rëndësishëm në ekonominë e [[Perandoria Romake|Perandorisë Romake]], [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe ish-[[Jugosllavia|Jugosllavisë]].<ref name="Trepça">[http://www.balkanpeace.org/index.php?index=article&articleid=7713 George Szamuely, "Soros' World," ''New York Press'' (22 gusht 2000)], n. 13.07.2009</ref> Megjithatë, politikat antishqiptare, luftërat, statusi politik dhe keqadministrimi ndërkombëtar e i politikës vendase në vitet e fundit kanë bërë që Kosova të radhitet si vendi më i varfër në Evropë dhe ndër më të varfrit në botë.<ref name="CIA GDP">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2004rank.html?countryName=Kosovo&countryCode=KV&regionCode=eu#KV CIA, "Country Comparison: GDP - per capita (PPP)," ''The World Factbook'';] Kosova radhitet e 180-ta në botë nga 230 entitete politike sipas PVB për krye banori me barazim të fuqisë blerëse; vl. 2007.</ref> Më 29 qershor u nënshkrua anëtarësimi i Republikës së Kosovës në Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore.<ref name="FMN & BB">[http://www.rtklive.com/?newsId=37434 S. Gashi, "Kosova nënshkroi anëtarësimin në FMN dhe Bankën Botërore," ''RTK Live'' (29 qershor 2009)]</ref> Të ardhurat nga diaspora dhe ndihma ekonomike e BE-së dhe [[Shtetet e Bashkuara|Shteteve të Bashkuara]] janë shtyllat e ekonomisë kosovare, që shënon mbi 40% të papunë.<ref name="CIA Kosovo">[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kv.html CIA World Factbook "Kosovo: Unemployement rate."] Shkalla e papunësisë: 40%, vlerësim 2007.</ref>
 
Ish-[[Krahina Socialiste Autonome e Kosovës|njësi federale]] e [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë|Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë]],<ref name="Kushtetuta 1974">Kushtetuta e Krahinës Socialiste Autonome të Kosovës (Enti gazetaro-botues "Gazeta Zyrtare e KSAK": Prishtinë, 1974), neni 1.</ref><ref name="Kushtetuta JU">[http://sr.wikisource.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B5_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B5_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5_%D0%88%D1%83%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%98%D0%B5_(1974) Устав Социјалистичке Федеративне Републике Југославије, 1974; Члан 1.] (Kushtetuta e RSFJ-së, 1974, neni 1.) ''Wikisource'', n. 05.08.2009</ref> Kosova është vendi i fundit që e fitoi mëvetësinë si rrjedhojë e shpërbërjes së përgjakshme të kësaj federate. Në vitin [[1990]], Kosova u shpall republikë dhe në vitin [[1991]] shtet i pavarur, mirëpo nuk arriti ta jetësonte pavarësinë e vet në rrethanat e pushtimit ushtarak serb që zgjati plot një dekadë ([[1989]]–[[1999]]). Qëndresa paqësore mbarëpopullore, [[Lufta e Kosovës|Lufta]] e [[UÇK|Ushtrisë Çlirimtare]] ([[1997]]–[[1999]]) dhe ndërhyrja ajrore e NATO-s në pranverë të 1999 i dhanë fund genocidit të Serbisë mbi popullatën shqiptare të Kosovës. Trupat e NATO-s hynë në Kosovë në qershor 1999, ndërsa po largohej ushtria serbe, dhe Kosova u administrua nga një mision i [[OKB|Kombeve të Bashkuara]] deri në 2008. Më [[17 shkurt]] [[2008]], Kosova u shpall shtet i pavarur dhe sovran dhe deri më tani është njohur nga '''115'''vende në mbarë botën,<ref name="Deklarata">[http://www.shqiperia.com/kat/m/shfaqart/aid/3480/Deklarata-e-Pavaresise-se-Kosoves.html Deklarata e Pavarësisë së Kosovës] n. 05.08.2009</ref><ref>[http://www.kosovothanksyou.com]"Kosovo Thanks You".</ref> por vazhdon të kundërshtohet nga [[Serbia]] që pretendon sovranitet mbi gjithë territorin kosovar.<ref name="Kosova Nikolliqi">[http://www.elpais.com/articulo/internacional/Serbia/Kosovo/sera/Estado/inexistente/elpepuint/20080201elpepuint_17/Tes Ramón Lobo, "Entrevista: Tomislav Nikolic: 'Para Serbia, Kosovo será un Estado inexistente'," ''El País'' (1 shkurt 2008)] n. 14.07.2009</ref>