[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
→‎Historia: ka shtuarme nji animacion
No edit summary
Rreshti 1:
{{coord|60|N|95|W|source:wikidata|display=title}}
{{KUTIAKanadaja}}
'''Kanadaja''' eshteështë njenjë vend ne pjesen veriore te [[Amerika Veriore|Amerikes se Veriut]]. Dhjete provincat dhe tre territoret e saj shtrihen nga [[Oqeani Atlantik]] ne [[Paqësor]] dhe ne veri deri ne oqeanin Arktik, duke mbuluar 9.,98 milion kilometra katror, duke e bere vendin e dyte me te madh ne bote per nga siperfaqja. Kufiri jugor i Kanadase me [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]] eshte kufiri me i gjate bi-nacional tokesor. Kryeqyteti eshte [[Ottawa|Otava]], dhe tre metropolet me te medha jane [[Toronto]], [[Vancouver|Vankuver]] dhe [[Montreali]]. Ne teresi, Kanadaja eshte pakesisht e populluar, pjesa me e madhe e siperfaqes se saj tokesore jane pyje dhe [[tundra]]. Rrjedhimisht, popullsia eshte mjaft e urbanizuar, me mbi 80% te banoreve te perqendruar ne qytete me madhesi te madhe ose te konsiderueshme, ku shumica jane prane kufirit jugor. Klima e Kanadase varion shume neper siperfaqen e saj te madhe, duke variuar nga klima arktike ne veri, ne vere te nxehte ne zonat jugore, me kater stine te vecueshme.
 
Popullsi te ndryshme indigjene e kane banuar ate cka sot eshte Kanadaja per mijera vite para kolonizimit europian. Ne fillim te shekullit te 16-te, ekspedita franceze dhe britanike eksploruan dhe me vone u vendosen pergjate bregut te Atlantikut. Si pasoje e konflikteve te ndryshme te armatosura, Franca hoqi dore nga te gjitha kolonite e saj ne Ameriken e Veriut me 1763. Me 1867, me bashkimin e tre kolonive amerikano-veriore britanike, nepermjet [[Konfederata|Konfederates]], Kanadaja u formua si nje dominion federal i perbere nga kater provinca. Kjo nisi nje proces zgjerimi te provincave dhe territoreve dhe nje proces te rritjes se autonomise nga Britania e Madhe. Kjo autonomi ne zgjerim u vu ne dukje nga Statuti i Westminsterit i vitit 1931 dhe kulminoi me Aktin e Kanadase te vitit 1982, i cili shkeputi lidhjet e varesise prej parlamentit britanik.
 
Kanadaja eshteështë njenjë demokraci parlamentare dhe nje [[Monarkia kushtetuese|Monarki kushtetuese]] me Mbretereshen Elizabeta II ne krye te shtetit. Vendi eshte nje territor ne Commonwealth, anetar i frankofonise dhe zyrtarisht dygjuhesh ne nje nivel federal. Renditet ne vendet me te larta ne rang nderkombetar ne matjet nderkombetare per transparencen qeveritare, lirite civile, kushtet e jeteses, lirine ekonomike dhe lirine. Eshte nje nga vendet me multikulturore, pasoje e emigrimit te larte nga shume vende te tjera. Lidhja e gjate dhe komplekse e Kanadase me SHBA-te ka patur nje ndikim te rendesishem ne ekonomine dhe kulturen e saj.
 
Nje vend i zhvilluar, Kanadaja renditet e 15-ta ne bote per prodhimin e brendshem bruto (PBB nominal) per banore, gjithashtu dhe e 12-ta ne [[Indeksi i zhvillimit njerëzor|Indeksin e zhvillimit njerëzor]]. Ekonomia e saj e perparuar eshte e 10-ta me e madhja ne bote, duke u mbeshtetur kryesisht ne burimet e shumta natyrore dhe ne rrjetet mire-zhvilluara nderkombetare te tregtise. Kanadaja eshte pjese e disa institucioneve ose grupimeve te rendesishme nderkombetare si [[Organizata e Kombeve të Bashkuara]], [[NATO]], [[G7]], G10, G20, NAFTA dhe forumin e bashkepunimit ekonomik te azi-paqesorit.