[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Rreshti 4:
'''Siria''', zyrtarisht Republika Arabe e Sirisë, është një shtet në Azinë perëndimore që kufizohet me Libanin dhe në perëndim ka dalje në Detin Mesdhe, me Turqinë në veri, me Irakun në lindje, me Jordaninë në jug dhe me Izraelin në jugperëndim. Kryeqytet i Sirisë është Damasku (1 934 000 – 2001).
 
Sipërfaqja e Sirisë për)bëhetpërbëhet nga një zonë bregdetare me një rrip të ngushtë, të dyfishtë malesh që ulen në perëndim drejt Detit Mesdhe dhe një rrafshnaltë shumë e madhe në lindje. Klima është kryesisht e thatë, rreth tre të pestat e të vendit kanë më pak se 250 milimetra rreshje në vit. Toka pjellore është burimi më i rëndësishëm natyror i vendit, dhe janë bërë përpjekje për të rritur sasinë e tokës së punueshme nëpërmjet projekteve të ujitjes.
 
Popullsia është e përzier dallohen arabët sirianë, [[kurdët]] dhe [[armenët]]. Për nga feja dominojnë anëtarët e fesë së myslimanëve[[mysliman]]ëve me rreth 80% të ritit/drejtimit sunit[[Islami Synit|synit]], pastaj vinë me radhë të krishterët, jahuditë[[Çifutët|jehuditë]] dhe anëtarët e një besimi të quajtur drusë (Drusen[[Druzët]]).
 
Në bregdet, luginat e lumit dhe fushat e ujitura mbillen misri, mëndafshi, pemët dhe rrushi. Blegtoria veçohet për kultivimin e dhenve dhe dhive. Si pasuri natyror ka naftën dhe gazin natyrorë. Në Siri po ashtu ndër të tjerat është e zhvilluar industria e tekstilit dhe e produkteve ushqimore. Partner të tregtisë kryesisht janë vendet Evropiane, Turqia, Arabia Saudite dhe Libani.
Rreshti 16:
== Historia ==
: '''''Artikulli kryesor : [[Historia e Shteteve - {{PAGENAME}}|Historia]]'''''
Në antiken e hershme dhe në përgjithësi, po thua se deri në ditët tona, kjo sipërfaqe ka qenë arenë e luftimeve të fuqive të kohës. Si do që të jetë gjatë antikës për përparësi në Lindjen e Afërt luftonin ndër të tjerët heithët (Hethiten), egjiptianët, asirianët dhe persianët. Që nga viti 301 para erës sonë llogarite të ketë qenë pjesë e perandorisë selekuidëve helenë, ndërsa nga viti 64 para lindjes së Jezu Krishtit pjesa më e madhe e kësaj sipërfaqe ishte provincë romake. Nga viti 363 bie në duart e arabëve nga të cilët më 1516 e merr perandoria osmane dhe e mbajnë deri me ardhjen e trupave franceze më 1918 ku e lartësojnë mandatin e Lidhjes së Kombeve. Më 1926 nga mandati lëshohet Libani dhe më 1946 Siria shpallet Republikë e pavarur. Në vitin 1958 Paria siriane vendosë që të bashkohet me Egjiptin për të formuar Bashkimin e Republikave Arabe, bashkësi e cila zgjatë deri më 1961 kur Egjipti vendosë marrëdhënie bilaterale me Izraelin. Në luftën e arabëve kundër jahudivejehudive (Izraelit) të njohur si lufta Gjashtëditëshe më 1967, Siria humbë sipërfaqen e quajtur bregu i Galanit. Pas luftërave të brendshme politike, në krye të fuqisë depërton gjenerali H. al-Asadi (Assad) me një puç në vitin 1970.
 
Nga viti i zgjedhjes së presidentit autoritarë më 1971 me kujdes pason një "Hapje". Gjatë vitit 1967, Siria përzihet në konfliktet e zhvilluara në shtetin fqinjë (Liban) dhe pushton pjesën më të madhe dhe me Marrëveshjen e Miqësisë të majit 1991 fillon zbutjen e prezencës ushtarake në këto pjesë. Po ashtu më 1991 hynë në grupin e shteteve që ishin kundër [[Sadam Husein|Sadamit]] (Irakut), në aleancën kundër-irakiane në luftën e II-të të gjirit persianë. Po në këtë vit merr pjesë në Konferencën për Paqe në Lindjen e Afërt dhe nga kjo kohë përpiqet të rregullojë paqen me Izraelin, ku synim ka kthimin e territorit të bregut Golanit. Nga viti 2000 president i shtetit ishte Bahar[[Beshar el-Asad|Bashar al Asadi]] (Bachar al-Assad).
 
== Politika ==
Rreshti 39:
Eufratit është lumi më i rëndësishëm dhe më i madh në Siri. Nulk është lum i lundrueshëm lundrueshëm, por ka rëndësi të madhe për ujitje. Ky lumë është bazë për bujqësinë e Sirisën. Përveç Eufratit janë rrjedhin edhe lumejt Orontes dhe Khābūrah.
 
Qyteti më i rëndësishëm në bregdetin sirian është [[Latakia]] (Al-Ladiqiyah). Ai është porti më i madh. Dalja në Detitn Mesdhe Sirisë ia rritë rëndësinë gjeo –strategjike dhe favorizon zhvillimin e industrive të lidhura me detin.
 
== Ekonomia ==
Rreshti 57:
: '''''Artikulli kryesor : [[Demografia e Shteteve - {{PAGENAME}}|Demografia]]'''''
 
Siria ka një popullsi rreth 18,448,752 banorë, me një dendësi prej 100 banorë/km2.Rritja e popullsisë është 3.5%. Sirianët janë grup njerëzish që janë formuar nga imigrimet nga [[Arabia Saudite]], [[Azia]], [[Evropa]].
 
89% i popullsisë janë Arab, 6% Kurdët, 3% Armenët, dhe pjesa tjetër [[Turqit]], Çerkezët etj.
 
Gjuha zyrtare e Sirisë është [[Arabishtja]]. Flitet edhe [[Turqishtja]], [[Gjuhët kurde|Kurdishtja]], [[Gjuha Armenearmene]], Gjuha Çerkeze.
 
Shumica e popullsisë i takon fesë [[Islami|Islame]]. Një pjesë e vogël janë [[Krishterimi|Krishter]]. Këto krishterët janë zakonisht [[Kisha Katolike Romake|Katolik]], [[Kisha Ortodokse|Ortodoks]], [[Kisha siriane|Ortodoks Sirian]], [[Monofist]], [[Protestant]], etj.<ref name="gjeneruar automatikisht1" />
 
Shumica e muslimanëve janë SunnitëSynnitë, por ka edhe [[Alevinjtë|Alevitë]], [[ShiizmiShiitët|Shiitë]] dhe Jezidi. Jeziditë Adhurojnëadhurojnë Iblisin[[Iblisi]]n.<ref name="gjeneruar automatikisht1" />
 
Gjysma e popullsisë dinë të lexojnë e shkruajnë. Rreth 60% i popullsisë rinore shkon në shkollë.
Rreshti 89:
* [[Parlamentet e Shteteve - {{PAGENAME}}|Parlamenti]] :
* [[Ministrit e Shteteve - {{PAGENAME}}|Ministria]] :
 
== Referencat ==
----
* http://www.youtube.com/watch?v=E319sRGOzXs&feature=channel_page
----
 
== Referencat ==
{{ref}}