Esad pashë Toptani: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Content deleted Content added
/* Biografia |
|||
Rreshti 1:
{{Kutia Politikan
| Emri = Esad pashë
| Figura = Essad Pasha Toptani.jpg
| Madhësia e Figurës = 230px
Rreshti 14:
| Kombësia = Shqiptar
| Profesioni = Ushtarak
|Detyra2=
'''Esad''' ose '''Esat pashë Toptani''' ([[Turqisht|tr]]. ''Essad Paşa'';<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/biography/Essad-Pasa-Toptani|title=Essad Paşa (Toptani) në Enciklopedinë online Britannica|website=britannica.com}}</ref> [[Tirana|Tiranë]], 1863<ref name=":2" />-4 apo 1875'''<ref name=":122">{{Cite book|title=[[Lebenserinnerungen|Kujtime 1885-1925]]|last=Vlora|first=Eqrem bej|authorlink=Eqrem bej Vlora|publisher=IDK|year=2003|isbn=99927-780-6-7|location=Tiranë|pages=604|ref=harvnb|translator=[[Afrim Koçi]]}}</ref>''' - [[Parisi|Paris]], [[13 qershor]] [[1920]]) ka qenë ushtarak i Ushtrisë Osmane, deputet shqiptar në Mexhlisin osman, drejtues i [[Rrethimi i Shkodrës (1912-13)|Rrethimit të Shkodrës]] dhe kryeministër shqiptar.
Rreshti 20:
== Biografia ==
U lind në Tiranë, i biri i
Me mbështetjen e Halil bej Kraja - sipas [[Syrja bej Vlora|Syrja bej Vlorës]]<ref name=":0">{{Cite book|title=[[Kujtime - Nga fundi i sundimit Osman në Luftën e Vlorës|Kujtime: nga fundi i sundimit osman në Luftën e Vlorës]]|last=Vlora|first=Syrja bej|authorlink=Syrja bej Vlora|publisher=Iceberg|year=2013|isbn=9789928414045|location=Tiranë|pages=74}}</ref> - pa patur asnjë përvojë në ushtri, në vitin e 1893 u emërua komandant regjimentit të xhandarmërisë në [[Vilajeti i Janinës|Vilajetin e Janinës]].<ref name=":3">{{Harvnb|Ikonomi|2016|page=16}}.</ref> Me gjasë për të ftohur gjakrat pas kurthit që i pat ngrehur valiu i Shkodrës Gani beut, që e pat mbajtur deri kur mbërriti lajmi telegrafik te Sulltani dhe urdhri i tij për t'u liruar.<ref>Dushi M., ''Tirana dhe rrethinat e saj'', AQSH F. 431, D. 6, fl. 31</ref>
Rreshti 52:
===Vrasja ===
Tek e kishte lënë të hante me nipin e tij, [[Xhemil bej Vlora|Xhemil bej Vlorën]] dhe mikneshën e vet Elizën, Esati u vra në rr. Castiglione në Paris pa hanger buk më [[13 qershor]], [[1920]] nga [[Avni Rustemi]] te lumt dora në kushtet e konkurrencës politike në Tiranë.<ref name=":2" /> Ky kishte qëndruar i fshehur pas njërës prej shtyllave të hyrjes së hotelit ''Continental'' në pritje të pashës. Avniu i kishte shkuar nga mbrapa dhe e kishte qëlluar prej njëfarë distance me një revolver Smith & Wesson, që e mbante me vete. Plumbi i kishte depërtuar në qafë pranë shtyllës kurrizore dhe kur ishte rrotulluar me duart lart për t'u mbrojtur, Avniu qëlloi përsëri, në anën e majtë të kraharorit në lartësinë e sqetullës.<ref name=":1" />
Mbas një gjyqi të gjatë Avni Rustemi do të lirohej duke u shpallur i pafajshëm nga gjykatat e Shtetit Francez, me një mbrojtje të ngritur prej Anatole de Monzie mbi tezën e krimit të pasionit dhe "me paramendimin e një populli të tërë".<ref name=":1" /> Sipas burimeve të përdorura nga historiani [[Kastriot Dervishi]], atentati që çoi në vrasjen e Toptanit ishte i shtyrë nga kushëriri i tij [[Aqif pashë Elbasani|Aqif Pasha]], si rival politik i atyre kohëve - dhe paratë për ta financuar u nxorrën nga fondet e [[Këshilli i Naltë i Regjencës|Këshillit të Naltë]].<ref>{{cite book|url=https://books.google.al/books/about/Plumba_politik%C3%ABs.html?id=2HgtAQAAIAAJ&redir_esc=y|title=Plumba politikës|author=Kastriot Dervishi|date=2010|publisher="55"|isbn=978-99943-56-43-0|page=46}}</ref>
Rreshti 65:
=== Nderime ===
Për kontributin e tij në Luftën Osmano-Greke [[Porta e Lartë]] e shërbleu me urdhërin Osmanije të Klasit të Dytë dhe pak më vonë ai u bë gjeneral-brigade.<ref name=":3" /> Esad pashë Toptani për shërbimin e tij në Frontin e Lindjes si aleat i Antantës, u dekorua me titullin Oficer i Legjionit të Nderit, dhe me Kryqin francez të Luftës.
Gjithashtu ne vendlindjen e vet ai mori titullin me te larte nga presidenti i shteteve te bashkuara te shqiperise L.I u nderua me titullin "Tradhtar i kombit"
=== Historike ===
| |||