|
'''Nxënësi''' është pjesëmarrës në aktivitete krijuese në proceset didaktiko-metodike që synojnë [[arsimi]]min, [[edukimi]]n dhe integrimin në komunitet si dhe në formimin e një personaliteti të pavarur, të lirë dhe kritik. Një nxënës është një vijues i rregullt ose i jashtëzakonshëm i një forme të caktuar të arsimimit në një institucion arsimor. Në didaktikën bashkëkohore, ai bëhet subjekt i procesit të mësimdhënies në të gjitha fazat e tij (që nga planifikimi, përmes realizimit e deri te vlerësimi). <ref> Charlton T. Lewis & Charles Short. ''A Latin dictionary.'' Oxford: Clarendon Press, 1879 </ref>
Vitet e fundit ka patur ndryshime në politikat arsimore, ku të gjithë nxënësit me nevoja të veçanta që ishin në shkolla speciale, janë përfshirë në klasa normale. Tashmë,nëpër klasa ka nxënës me dallime të mëdha në aftësinë e të nxënit, në aftësitë sociale dhe në motivimin për të mësuar,nxënës me vështirësi përgjatë të nxënit,nxënës me hiperaktivitet dhe çrregullime të vëmendjes, por edhe autikë.
=== Shprehitë dhe gabimet në lexim të nxënësve me vështirësi në të nxënë. ===
'''''1. Shprehi jo të mira leximi:'''''
* Ngatërron rreshtin e leximit.
* E shpreh pasigurinë duke qarë dhe duke mos pranuar të lexojë.
* Shfaq tension përgjatë leximit,përshembull, lexon me zë të lartë,kafshon buzët dhe dridhet.
'''''2 .Ngatërron fjalët:'''''
* Harron fjalë (p.sh., « Ai erdhi në shkollë » lexohet « Ai erdhi shkollë ».
* Zëvendëson një fjalë me një tjetër ( p.sh. « Ai erdhi në shtëpi »).
* Ngatërron shqiptimin e fjalëve ( p.sh. « Fushë lexohet fashë »).
* U ndryshon vendin e fjalëve apo shkronjave ( p.sh. « Mal lexohet lam »).
'''''3. Vështirësi në të kuptuar:'''''
* Nuk mban mend faktet kryesore ( p.sh.,nuk arrin t’u përgjigjet pyetjeve që lidhen drejtpërdrejt me një pjesë leximi ).
* Nuk mban mend radhën e ngjarjeve (p.sh., nuk arrin të shpjegojë rendin e ndodhive në një tregim).
Fëmijët me çrregullime të hiperaktivitetit dhe deficitit të vëmendjes, jo vetëm që janë fizikisht më aktivë dhe më të pavëmendshëm se fëmijët e tjerë, por ata kanë edhe më shumë vështirësi për t’u përgjigjur siç duhet dhe për të punuar në mënyrë sistematike për arritjen e objektivave.
==== Disa tregues të çrregullimeve të mungesës së vëmendjes dhe hiperaktivitetit janë: ====
'''''1. Probleme me shpërqendrimin ( mungesën e vëmendjes):'''''
* Shpesh nuk u kushton vëmendje hollësirave ose bën gabime nga pakujdesia.
* E ka të vështirë të planifikojë detyrat apo veprimtaritë.
* Shmang, urren dhe nuk ka dëshirë të përfshihet në detyra që kërkojnë përpjekje të vazhduara mendore ( si prsh, detyrat e klasës apo të shtëpisë).
* Shpërqendrohet lehtë nga ngacmime të jashtme.
'''''2. Probleme me kontrollin e impulseve:'''''
* Shpesh i lëshon përgjigjet pa dëgjuar deri në fund pyetjen.
* E ka të vështirë të presë radhën e tij.
* Shpesh ndërpret ose ndërhyn në biseda apo lojërat e të tjerëve.
'''''3. Hiperaktiviteti:'''''
* Shpesh lëviz këmbë e duar dhe nuk qëndron dot pa lëvizur në karrige.
* Flet shumë.
* Vepron sikur « të kishte motorr » dhe nuk arrin të rrijë në një vend.
====='''''Faktorë të personalitetit të nxënësit'''''=====
Aktiviteti i komunikimit të nxënësve nuk nxitet vetëm nga njohuritë, kuptimi i tyre dhe nga aftësitë e tyre, por gjithashtu edhe nga faktorë personalë që lidhen me personalitetin e tyre dhe që karakterizohen nga sjelljet, motivimet, vlerat, besimet, stilet e të njohurit dhe lloji i personalitetit që përbën identitetin e tyre.
Kjo përfshin:
'''1.Sjelljet,''' niveli i nxënësit lidhur me:
* hapjen dhe interesimin drejt eksperiencave të reja, ndaj të tjerëve, ndaj ideve të reja.
* dëshirë për të relativizuar pikën e tij të këndvështrimit dhe sistemin e tij të vlerave kulturore.
'''2.Motivimet'''
* të brendshme/të jashtme
* instrumentale/integruese
* dëshirë për të komunikuar, nevojë njerëzore për të komunikuar.
'''3.Vlerat''' si, psh, etika dhe morali
'''4.Besimet,''' psh, fetare, ideologjike, filozofike
'''5.Stilet e të njohurit'''
-(konvergjent/ divergjent/ global/ analitik/ sintetik)
'''6.Karakteristikat e personalitetit''', psh :
* i heshtur/llafazan
* aktiv/i turpshëm
* optimist/pesimist
* i mbyllur/i hapur
* aktiv/reagues
* ndjenjë fajësie ose jo
* ndjenjë frike/turpi
* i ngurtë/i çlirët
* shpirtgjerë/shpirtngushtë
* spontan/i përmbajtur
* inteligjent ose jo
* i kujdesshëm/neglizhues
* krijues/dembel
* kujtesë të mirë ose jo
* ambicioz ose jo
* i ndërgjegjshëm ose jo
* me besim në vetvete ose jo
* i varur/i pavarur
* me dinjitet ose jo
''Faktorët personalë dhe ato të sjelljes nuk ndikojnë vetëm në aktet e komunikimit por edhe në aftësinë e tyre për të mësuar.<ref>{{Cite book|title=Marrëdhëniet në klasë|last=Haloçi|first=Andromaqi|publisher=Shtëpia Botuese e Libit Universitar, shtypshkronja Agimi|year=2010|isbn=978-99927-0-546-9|location=Tiranë|pages=113-115}}</ref>''
<ref>Psikologji Edukimi, (faqe 133), A.Woolfolk,2011. Botuar në Tiranë: CDE.</ref>
<ref>Musai, Bardhyl (2014). Metodologji e mësimdhënies : arti dhe shkenca për të përgatitur nxënës të suksesshëm. Tirana: CDE.</ref>
== Gjithëpërfshirja e nxënësve ==
Vitet e fundit ka patur ndryshime në politikat arsimore, ku të gjithë nxënësit me nevoja të veçanta që ishin në shkolla speciale, janë përfshirë në klasa normale. Tashmë,nëpër klasa ka nxënës me dallime të mëdha në aftësinë e të nxënit, në aftësitë sociale dhe në motivimin për të mësuar,nxënës me vështirësi përgjatë të nxënit,nxënës me hiperaktivitet dhe çrregullime të vëmendjes, por edhe autikë.
<br />
=== Shprehitë dhe gabimet në lexim të nxënësve me vështirësi në të nxënë. ===
<br />1'''. Shprehi jo të mira leximi:'''
Ngatërron rreshtin e leximit.
E shpreh pasigurinë duke qarë dhe duke mos pranuar të lexojë.
Shfaq tension përgjatë leximit,përshembull, lexon me zë të lartë,kafshon buzët dhe dridhet.
'''2 .Ngatërron fjalët:'''
Harron fjalë (p.sh., « Ai erdhi në shkollë » lexohet « Ai erdhi shkollë ».
Zëvendëson një fjalë me një tjetër ( p.sh. « Ai erdhi në shtëpi »).
Ngatërron shqiptimin e fjalëve ( p.sh. « Fushë lexohet fashë »).
U ndryshon vendin e fjalëve apo shkronjave ( p.sh. « Mal lexohet lam »).
'''3. Vështirësi në të kuptuar:'''
Nuk mban mend faktet kryesore ( p.sh.,nuk arrin t’u përgjigjet pyetjeve që lidhen drejtpërdrejt me një pjesë leximi ).
Nuk mban mend radhën e ngjarjeve (p.sh., nuk arrin të shpjegojë rendin e ndodhive në një tregim).
Fëmijët me çrregullime të hiperaktivitetit dhe deficitit të vëmendjes, jo vetëm që janë fizikisht më aktivë dhe më të pavëmendshëm se fëmijët e tjerë, por ata kanë edhe më shumë vështirësi për t’u përgjigjur siç duhet dhe për të punuar në mënyrë sistematike për arritjen e objektivave.
Disa tregues të çrregullimeve të mungesës së vëmendjes dhe hiperaktivitetit janë:
'''1. Probleme me shpërqendrimin''' ( mungesën e vëmendjes):
Shpesh nuk u kushton vëmendje hollësirave ose bën gabime nga pakujdesia.
E ka të vështirë të planifikojë detyrat apo veprimtaritë.
Shmang, urren dhe nuk ka dëshirë të përfshihet në detyra që kërkojnë përpjekje të vazhduara mendore ( si prsh, detyrat e klasës apo të shtëpisë).
Shpërqendrohet lehtë nga ngacmime të jashtme.
'''2. Probleme me kontrollin e impulseve''':
Shpesh i lëshon përgjigjet pa dëgjuar deri në fund pyetjen.
E ka të vështirë të presë radhën e tij.
Shpesh ndërpret ose ndërhyn në biseda apo lojërat e të tjerëve.
'''3. Hiperaktiviteti:'''
Shpesh lëviz këmbë e duar dhe nuk qëndron dot pa lëvizur në karrige.
Flet shumë.
Vepron sikur « të kishte motorr » dhe nuk arrin të rrijë në një vend.
<br />
== Shih ==
| 