[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
No edit summary
Rreshti 1:
'''Fatkeqësia e Chernobilit''' ishte një aksident bërthamor që ndodhi më 26 prill 1986 në reaktorin bërthamor Nr.4 në Centralin Bërthamor të Chernobilit, afër qytetit të Pripyat në veri të Republikës Socialiste Sovjetike të [[Ukraina|Ukrainës]]. <ref>https://www.iaea.org/newscenter/focus/chernobyl</ref> Konsiderohet katastrofa më e keqe bërthamore në histori dhe është një nga vetëm dy katastrofat e energjisë bërthamore të vlerësuara me shtatë - ashpërsinë maksimale - në Shkallën Ndërkombëtare të Ngjarjeve Bërthamore, tjetra është katastrofa bërthamore e Fukushima Daiichi e vitit 2011 në Japoni<ref>Burgherr, Peter; Hirschberg, Stefan (2008). "A Comparative Analysis of Accident Risks in Fossil, Hydro, and Nuclear Energy Chains". Human and Ecological Risk Assessment: An International Journal. 14 (5): 947–973. doi:10.1080/10807030802387556.</ref>.
 
Aksidenti filloi gjatë një provë sigurie në një reaktor bërthamor të tipit RBMK, i cili zakonisht përdorej në të gjithë [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimin Sovjetik]]. Testi ishte një simulim i një ndërprerje të energjisë elektrike për të ndihmuar zhvillimin e një procedure sigurie për mbajtjen e qarkullimit të ujit ftohës deri sa gjeneratorët rezervë të mund të siguronin energji. Ky boshllëk operativ ishte rreth një minutë dhe ishte identifikuar si një problem i mundshëm i sigurisë që mund të shkaktojë mbinxehjen e bërthamës së reaktorit bërthamor.
 
Tre teste të tilla ishin kryer që nga viti 1982, por nuk kishin arritur të japin një zgjidhje. Në këtë përpjekje të katërt, testi u vonua me 10 orë, kështu që ndërrimi i operacionit që ishte përgatitur nuk ishte i pranishëm. Mbikëqyrësi i testit më pas dështoi të ndiqte procedurën, duke krijuar kushte të paqëndrueshme të funksionimit që, të kombinuara me të meta të dizajnuara të reaktorit të RBMK-së dhe paaftësimin e qëllimshëm të disa sistemeve të sigurisë së reaktorit bërthamor, rezultuan në një reagim të pakontrolluar të zinxhirit bërthamor<ref>{{Cite journal|last=Eden|first=Brad|last2=of Technical Services/Automated Lib|first2=Coordinator|date=January 1999|title=Encyclopaedia Britannica CD 99 (Multimedia version)|isbn=978-0-85229-694-3|journal=Electronic Resources Review|volume=3|issue=1|pages=9–10|doi=10.1108/err.1999.3.1.9.7|issn=1364-5137}}</ref>.