Lasgush Poradeci: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Sejko (diskuto | kontribute)
Sejko (diskuto | kontribute)
Rreshti 8:
| ditëlindja = [[27 Dhjetor]] [[1898]]
| ditëvdekja = [[12 Nëntor]] [[1987]]
| vendlindja =[[Pogradec]], [[ShqipëriPerandoria Osmane]]
| kombësia = [[Shqiptarët|Shqiptarshqiptar]]
| edukimi = Universiteti i Graz-itGratz
| punësimi = {{Flatlist|arsimtar, përkthyes
*Shkrimtar
*Poet}}
}}
'''Llazar Gusho''' i njohur me pseudonimin '''Lasgush Poradeci{{efn|''Las'', nga tri shkronjat e para të emrit, ''Gush'' nga mbiemri i tij dhe ''Poradeci'', qyteti i vendlindjes që autori i referohej ''Poradec''}}''' (Pogradec 27 dhjetor 18981899 – 12 nëntor 1987) ka qenë arsimtar, poet dhe përkthyes [[shqiptar]].
 
== Biografia ==
Lindi në qytetin buzë [[Liqeni i Ohrit|liqenit të Ohrit]] në familjen e Sotir Gushos. I ati si arsimdashës që ishte e dërgoi pas mësimeve fillore që i kreu në vendlindje, në një shkollë të gjuhës rumune në [[Manastiri (qytet)|Manastir]] nga 1909 deri më 1916.
 
I ati më pas e nisi në [[Athinë]], pranëku liceutu ''Léonin'',regjistrua instituti liceun ie hershëmEtërve privatMaristë në kryeqytetin grek - lice ku qëndroi deri më 1920. Pasi sëmuret, e shtrojnë në sanatorium dy vitet e fundit të qëndrimit të tij në Greqi. Pa u mbyllur viti 1920, e dëbuan nga sanatoriumi sepse e zunë me një infermieri.<ref>{{Cite book|title=Albanian Literature: A Short History|last=Elsie|first=Robert|publisher=I.B.Tauris|year=2005|isbn=9781845110314|location=|pages=139|authorlink=Robert Elsie}}</ref>
 
Më 1921 regjistrohet në Shkollën Kombëtare të Arteve të Bukura në [[Bukuresht]] pas një viti me ankesa për të tejkaluar valën e ksenocentrike që kishte kapluar qeverinë rumune. Atje lidhet me lëvizjen atdhetare të kolonisë shqiptare, u miqësua me [[Asdreni]]n, të cilin e zëvendësoi si sekretar i përgjithshëm i kolonisë. Por edhe me të riun [[Mitrush Kuteli]]; mjedisi rumun ndikoi shumë në formimin letrar të Llazarit. Nisi të botojë vargje në të përkohshmen shqipe ''Shqipëri’ e re'', një e përjavshme kombëtare me ilustrime që botohej në Konstancë, dhe tek ''Dielli ''i [[Boston]]it. Vargjet e tij të kësaj periudhe po shfaqnin tashmë një afri teosofike me poetin lirik rumun [[Mihai Eminescu]].
Line 26 ⟶ 24:
Verën e vitit [[1924]] Qeveria [[Fan Noli|Nolit]] i dha bursë dhe ai regjistrohet në Universitetin e [[Graz|Gracit]] "Karol Francik" në fakultetin e filologjisë romano-gjermanike. Në maj të 1933 doktoroi me temën <em>Der verkannte Eminescu und seine volkstümlich-heimatliche Ideologie </em>(I paçmuari Eminescu dhe ideologjia e tij popullore-atdhetare). Vitin tjetër u kthye në Tiranë duke mësuar arte në një shkollë të mesme.
 
Pas pushtimit italian, qe anëtar i [[Instituti i Studimeve Shqiptare|Institutit të Studimeve Shqiptare]].<ref>AQSH, F. 200, V. 1940, D. 1.</ref> Në letërkëmbimin mes [[Ernest Koliqi|Ernest Koliqit]] dhe [[Karl Gurakuqi|Karl Gurakuqit]], në një letër të 1951 Kokoshi përmendet nga i pari:<ref>{{Cite web|url=http://www.panorama.com.al/dokumentet-ne-revisten-letra-letrat-e-koliqit-si-futa-arsimin-shqip-ne-kosove-dhe-mora-ne-pune-lasgush-poradecin-e-gjergj-kokoshin/|title=Dokumente në revistën "Letra", letrat e Koliqit|date=29 prill 2013|website=panorama.com.al|publisher=Revista "Letra"}}</ref><blockquote href="Manastiri (qytet)">[...] mora rishtas në punë Lasgush Poradecin e [[Gjergj Kokoshi|Gjergj Kokoshin]] të pushuem nga predecesori e u dhaç rrogat e mbrapambetuna.</blockquote>Vitet 1944-'47, vitet e turbulluara të fillimit të regjimit komunist ishte i papunë dhe jetonte në kryeqytet me të shoqen.<ref>{{Cite web|url=http://tesheshi.com/maria-e-lasgushit-persekucioni-komunist-ndaj-babait-vazhdon-vleresimi-madh-nga-noli-e-zogu/|title=Persekucioni komunist ndaj babait vazhdon; vlerësimi më i madh nga Noli e Zogu|date=20 gusht 2016|website=tesheshi.com|last=Gusho|first=Marie}}</ref> Pas punësimit jetëshkurtër pranë Institutit të Shkencave, pararendësit të [[Universiteti i Tiranës|Universitetit të Tiranës]], nisi punë si përkthyes me normë pranë shtëpisë botuese shtetërore "Naim Frashëri" deri kur doli në pension më 1974. [[Ismail Kadare]] zuri miqësi me të, i cili nga nderimi, dokumentohet nga disa letra që u është gjendur pranë familjes Gusho:<ref name=":7">{{cite web|last1=Kaloci|first1=Dashnor|last2=Gusho|first2=Maria|title=Letra e rrallë e Lasgush Poradecit, për të bijën: Kostandinë, e shikon sa e rëndë është jeta, por ka dhe njerëz të mirë si Kadareja…|url=https://www.gazetatema.net/2019/06/26/letra-e-rralle-e-lasgush-poradecit-per-te-bijen-kostandine-e-shikon-sa-e-rende-eshte-jeta-por-ka-dhe-njerez-te-mire-si-kadareja/|date=25 June 2019|access-date=28 June 2019}}</ref><blockquote>«ndihma e Ismail Kadaresë ka qenë e jashtëzakonshme sepse i ka lehtësuar atij një dhimbje shpirtërore shumë të madhe. Na ka ndihmuar për t’u regjistruar në Universitet dhe për të filluar punë»</blockquote>
Vdes në varfëri të plotë në kryeqytet më 12 nëntor 1987.<ref>{{Harvnb|Elsie|2005|page=140.}}</ref>
Zuri miqësi me shkrimtarin Ismail Kadare i cili e çmonte si poet dhe i vinte në shtëpi. Në këtë kohë ishte shumë i brengosur për të ardhmen e vajzave të tij mirëpo sipas vajzës Maria Gusho, Kadare iu gjet pranë në çastet më të vështira kur kishin nevojë për ndihmë.<ref name=":7">{{cite web|last1=Kaloci|first1=Dashnor|last2=Gusho|first2=Maria|title=Letra e rrallë e Lasgush Poradecit, për të bijën: Kostandinë, e shikon sa e rëndë është jeta, por ka dhe njerëz të mirë si Kadareja…|url=https://www.gazetatema.net/2019/06/26/letra-e-rralle-e-lasgush-poradecit-per-te-bijen-kostandine-e-shikon-sa-e-rende-eshte-jeta-por-ka-dhe-njerez-te-mire-si-kadareja/|date=25 June 2019|access-date=28 June 2019}}</ref><blockquote>«ndihma e Ismail Kadaresë ka qenë e jashtëzakonshme sepse i ka lehtësuar atij një dhimbje shpirtërore shumë të madhe. Na ka ndihmuar për t’u regjistruar në Universitet dhe për të filluar punë»</blockquote>
Vdes në varfëri të plotë në kryeqytet më 12 nëntor 1987.<ref name=":0"><code>Anglisht</code>"[http://www.albanianliterature.net/authors_classical/poradeci.html Albanian Literature in Translation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110605084707/http://www.albanianliterature.net/authors_classical/poradeci.html |date=5 qershor 2011 }}" ''Lasgush Poradeci'' jetëshkrim nga [[Robert Elsie]]. Marrë më dt. 3 nëntor 2014.</ref>
 
==Vlerësimet==