Xhevat Korça: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v →‎Referimet: Referencat -> Referimet duke përdorur AWB
Sejko (diskuto | kontribute)
Rreshti 10:
Më 1922 u caktua arsimtar në [[Shkodra|Shkodër]], kur u themelua gjimnazi shtetëror, së pashku me Anton Palucën, [[Kostaq Cipo]]n, [[Kolë Margjini|Kolë Margjinin]], Gabriel Meksin, [[Gjergj Kokoshi]]n, [[Simon Rrota|Simon Rrotën]] etj.<ref name=":0" /> Ishte anëtar i organizatës ''Krahu Kombëtar''.<ref name=":02">{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=282, 328}}</ref> Më 1923 u emërua drejtori i parë i Gjimnazit të Shkodrës.<ref name=":1" /> Asokohe botoi në shtypshkronjën ''Nikaj'' në Tiranë studimin «''Tri pyetje nga jeta e Skënderbeut''».<ref name=":0" />
 
Përkrahu Lëvizjen e qershorit, arsye për të cilën pasi kthimit të Zogut me Triumfin e Legalitetit në dhjetorin e 1924, u largua drejt Mbretërisë Jugosllave.<ref name=":1" /> U inkuadrua prej prof. [[Henrik Bariqit]] si lektor i gjuhës shqipe në kursin-seminar që albanologu mbante asokohe. Këshilli i Fakultetit të Filozofisë pranë Universitetit të Beogradit, me nismën e Prof. Bariqit, kishte aprovuar me datën 31 maj 1925 krijimin e «Seminarit për filologjinë shqipe». Kështu në vitin 1925 Xhevat Kortsha u caktua prej Bariqit si lektor me honorar për gjuhën dhe letërsinë shqipe, ndërsa gjatë vitit akademik 1927-28 ai mbajti kursin “Gjuha shqipe për fillestarë”. Fryt i këtij bashkëpunimi janë edhe dy reçensionet që Xh. Kortsha botoi tek revista e Bariqit: «Arhiv za arbansku starinu, jezik i etnologiju» në vitin 1926 (lib. III, n. 1-2), njëri i botuar serbisht i përket «Historisë së Skënderbeut» që Fan Noli kishte botuar në Boston në vitin 1921. Ndërsa tjetri i shkruar gjermanisht analizon në mënyrë kritike përkthimin gjermanisht që Gustav Weigand-i i kishte bërë në vitin 1925 në faqet e «Balkan-Arkiv»-it të tij disa pjesëve të «[[Lahuta e Malcís|''Lahutës së MalcisëMalcís'']]».<ref name=":0" /> Sipas baxhanakut të tij [[Sejfi Vllamasi|Sejfi Vllamasit]], Korça i kishte treguar se kishte organizuar dhe shoqëruar Alqiviadh Bebin për në [[Praga|Pragë]], ku ky i fundit qëlloi me tre plumba në kokë [[Ceno bej Kryeziu|Ceno beg Kryeziun]].<ref name=":12">{{Cite book|title=Plumba politikës|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2010|isbn=978-99943-56-43-0|location=Tiranë|pages=103-105}}</ref> Arsye për të cilën, u akuzua nga autoritetet ushtarake të oborrit mbretëror jugosllav si bashkëfajtor në vrasje,<ref>{{Cite book|title=Shkrime për historinë e Shqipërisë|last=Këlcyra|first=Ali|authorlink=Ali Këlcyra|publisher=Onufri|year=2012|isbn=978-99956-87-81-6|editor-last=Frashëri|editor-first=Tanush|location=Tiranë|pages=142-143}}</ref> u pushua nga puna dhe mezi doli nga toka jugosllave.<ref>{{Harvnb|Vllamasi|2012|page=433}}.</ref> Mori pjesë në [[KONARE|Konare]], prej ku u largua më 1927 pasi [[Komintern|Kominterni]] kushtëzoi dhënien e ndihmës në kthimin në komunistë të të ndihmuarve.<ref>{{Harvnb|Vllamasi|2012|pages=421, 431}}.</ref> Pas 1927 nisi të marrë ndihma nga Italia fashiste.<ref>{{Harvnb|Vllamasi|2012|page=434}}.</ref>
 
Në Austri ku vijoi të jetonte si emigrant politik u dha pas përkthimit të dokumenteve të Arkivit të Shtetit austriak mbi historinë kombtare shqiptare. Pas atentatit që [[Aziz Çami|Azis Çami]] dhe [[Ndok Gjeloshi]] i bënë Zogut në Vjenë, Kortshën e përzunë nga Viena dhe shkoi me banim në Graz. Më pas Kortsha u detyrua të kalonte në Itali, ku vendoset në [[Rijeka|Fiume]].
Rreshti 18:
Në vitin 1940 do të pranojë emërimin si anëtar i Këshillit të Shtetit së bashku me [[Riza Dani]]n, [[Sejfi Vllamasi]]n, [[Omer Nishani]]n, [[Fuad Asllani]]n, Dhimitër Berattin, etj. Me emërimin e mikut të tij Mustafa Kruja si kryeministër i vendit në vitin 1942, Xhevat Kortsha pranoi të bënte pjesë në kabinetin ministerial, duke marrë mbi vete barrën e Ministrisë së Arsimit, por me dy kushte:
 
:1-# Gjuha italishte të hiqej si gjuhë e detyrueme prej shkollave fillore të Shqipërisë edhe të Kosovës.
:2-# Të liroheshin prej kampit internimit në Ventotene të Italisë të gjithë arsimtarët e internuar shqiptarë.
 
Arsye për të cilën autoritetet fashiste italiane liruan [[Abas Ermenji|A. Ermenjin]], Z. Palin, V. Andonin, [[Safet Butka|S. Butkën]] dhe shumë antifashista të tjerë, të cilët i dërgoi në vazhdim si mësuesa në Kosovën që tashmë i ishte bashkuar tokës amë.
 
Një tjetër prej ndërmarrjeve kulturore me rëndësi të asaj periudhe, në të cilën mori pjesë edhe Xhevat Kortsha ishte edhe themelimi i [[Instituti i Studimeve Shqiptare|Institutit të Studimeve Shqiptare]].
Vrasja e [[Qazim Koculi]]t në [[Vlora|Vlorë]] shtyu kryetarin e kabinetit të jepte dorëheqjen në shenjë proteste.