Versioni i datës 19 shtator 2019 22:03 redakto 185.67.177.244 (diskuto) No edit summary ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 29 shtator 2019 22:45 redakto zhbëje 77.29.76.63 (diskuto) No edit summary Ndryshimi më pas →
Rreshti 4: [[Skeda:Schieramenti WWI.png\|thumb\|300px\|Shtetet e përfshira në Luftën e Parë Botërore.<br />Me të kaltër: Pakti i Trefishtë dhe aleatët<br />Me të zezë: Perandoritë qendrore.]] '''Lufta e Parë Botërore''' apo '''Lufta e Madhe''' ishte [[lufta]] që përfshiu pothuajse gjithë [[Bota\|botën]], nga viti [[1914]] deri në vitin [[1918]]. Kjo luftë e paparë ndonjëherë në historinë e njerëzimit i kushtoi atij humbjen 20 milionë njerëzve. "Lufta e Madhe" përfshiu gjashtë [[Kontinenti\|kontinentet]] e banuara të lëmshit tokësor: [[Evropa\|Evropën]], [[Azia\|Azinë]], [[Afrika\|Afrikën]], [[Amerika Jugore\|Amerikën e Jugut]], [[Amerika Veriore\|Amerikën e Veriut]] dhe [[Australia\|Australinë]]. Lufta e pare botërore ishte kryesisht e përqendruar me dy blloqet . Blloku i Antantes ku bente pjese Britania ,Franca dhe Rusia dhe blloku Tripalesh ku bente pjese Gjermania ,Austro-Hungaria dhe Italia .Te dyja blloqet kerkonin pretekst per fillimin e luftes.Dhe ai u gjet ne ~~28gusht~~28 qershor 1914 kur nje nacionalist serb Gavrillo Princip, vrau trashigimtarin e fronit te Austrise Franc Ferdinandin. Austro-Hungaria i ~~dha~~dergoi ~~kohe~~ultimatum Serbise~~, nje muaj qe ta dorezonte vrasesin~~, por Serbia refuzoi, dhe pas nje muaji, respektivisht me ~~saktesisht:~~ 28 korrik, Austro-Hungaria hyn ne lufte me Serbine. këtë [[Konflikti\|konflikt]] mbarëbotëror të [[arma]]tosur u përballuan dy fuqi të mëdha: [[Perandoritë qendrore\|~~Perandoriëndrore~~Perandoritë qendrore]] ([[Prusia\|Perandoria ~~gjermanike~~Gjermane]] dhe [[Perandoria Austro-Hungareze]]) dhe nga ana tjetër [[Pakti i Trefishtë]] (me [[Britania e Madhe\|Mbretëritë e Bashkuara]], [[Franca\|Francën]], dhe [[Rusia\|Rusinë]]). Lufta e Madhe filloi me [[28 korrik]] [[1914]] dhe përfundoi më [[11 nëntor]] [[1918]] me fitoren e Paktit të Trefishtë. Lufta shkaktoi shpërbërjen e kater perandorive: Perandorisë Austro-Hungareze, [[Prusia\|Prusisë]], [[Perandoria Osmane\|Perandorisë Osmane]] dhe [[Perandoria Ruse\|Rusisë]]. [[Gjermania]] humbi [[Perandoria koloniale gjermane\|perandoritë koloniale]] dhe shtetet evropiane të [[Çekosllovakia\|Çekosllovakisë]], [[Estonia\|Estonisë]], [[Finlanda\|Finlandës]], [[Letonia\|Letonisë]], [[Lituania\|Lituanisë]], [[Polonia\|Polonisë]] dhe [[Jugosllavia\|Jugosllavisë]] fituan ~~pamvarësinë~~pavarësinë. Lufta e I Botërore shënoi mbarimin e rendit botëror që u vendos pas [[Luftërat Napoleoniane\|Luftërave Napoleoniane]], dhe ishte një shkaktare e rëndësishme për shpërthimin e [[Lufta e Dytë Botërore\|Luftës së Dytë Botërore]].

Lufta e Parë Botërore: Dallime mes rishikimesh