Revolucioni Kulturor: Dallime mes rishikimesh

[[Ismail Kadare]] botoi në numrin 8 të revistës ''Nëntori'' një variant të përmbledhur të romanit ''[[Dasma (roman)|Dasma]]''. Gjatë viteve 1966-67 Kadareja ishte dërguar nga [[Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve|Lidhja]] në bazë më në kontakt me realitetin dhe "ndërtimin e socializmit". Në këtë kohë shkrimtarët dhe artistët u përballën edhe me indiferencë nga bota e jashtme demokratike, e cila nuk reagoi për persekutimin e tyre. Ata kuptuan se ishin të vetmuar përballë shtetit i cili mund të bënte me ta çfarë të donte pa u bezdisur prej askujt.<ref name="Helena2">{{cite book|last1=Kadare|first1=Helena|title=Kohë e pamjaftueshme|publisher=Onufri|year=2011|page=169-170}}</ref> E shkroi romanin pa dëshirën e tij,{{sfn|Apolloni|2011|p=35}} duke parë gratë labe që punonin në Kombinatin e Tekstileve të [[Berati|Beratit]].<ref>{{Cite web|url=http://www.gazetadita.al/udhetimi-i-dasmes-se-kadarese-romani-i-shumeperfolur/|title=Udhëtimi i "Dasmës" së Kadaresë, romani i shumëpërfolur|date=20 janar 2016|website=gazetadita.al|last=Lloshi|first=Xhevat}}</ref> Roman i cili sipas [[Robert Elsie|Elsie]], trajton temën e emancipimit të gruas në Shqipëri në kulmin e dy fushatave të mëdha sociale të [[Enver Hoxha|Enver Hoxhës]]: heqja e fesë dhe emancipimi i gruas në një popullsi me prejardhje kryesisht myslimane.<ref name="Elsie">{{cite web|last=Elsie|first=Robert|url=http://www.elsie.de/pdf/B1997HistLetShqip.pdf|title=Histori e Letërsisë Shqiptare|publisher=Dukagjini|date=1997|website=elsie.de|authorlink=Robert Elsie|origyear=1995|publication-place=Tiranë}}</ref> RomaniNë iroman bënndeshet jehonë revolucionit, ku ndër fragmente të tij autori ilustron rininë si bartëse të ideve të reja, nën udhëheqjen ideore të Partisë,rinia e agjituar kundrejt shprehive e ushtrimeve fetare të brezit të vjetër, si fe të pushtuesve të dikurshëm.<ref>{{Cite book|title=Arratisje Nga Lindja: Orientalizmi Shqiptar Nga Naimi Te Kadareja|last=Sulstarova|first=Enis|publisher=Globic Press|year=2006|isbn=9780977666249|location=|pages=152-153}}</ref> Ngandeshen popunëtorë, kantiere ndërtimi, punë riedukuese; pastaj ndeshen tema të asaj kohe si emancipimi i njëjtigruas shkrimtardhe lufta kundër martesave me mblesëri.<ref name="Faye"/> Romani është i mbushur me situata groteske dhe dialogë komikë, që i ka shtyrë disa studiues ta interpretojnë si jehonëtallje me aktualitetin komunist.<ref name="Apolloni2">{{cite book|last1=Apolloni|first1=Ag|title=Paradigma e RevolucionitProteut|date=2012|publisher=OM|place=Prishtinë|pages=22-23}}</ref> nëPoashtu Kinë,kritikon duketburokracinë edhedhe poeziaaludon ''[[Pashallarëtpër fletërrufetë.<ref name="Faye">{{cito uebin|title=“Kadare e kuq]]''përçmoi ‘Dasmën’, se u pëlqye kunga burokratëtkritika e shtetitkohës”|url=http://www.panorama.com.al/kadare-e-percmoi-dasmen-se-u-pelqye-nga-kritika-e-kohes/|website=Panorama dheOnline|accessdate=11 prill 2018}}</ref> Arshi zyrtarëtPipa e lartëcilësonte komunistë«një pasqyrohenshkërbim seromani dukepërmes shfrytëzuartë fasadëncilit autori kishte nxjerrë vnerin e komunistevet»; pomadje minoninduke revolucionine quajtur «manifesti shqiptar i anti-realizmit socialist». <ref name=":0">{{HarvnbCite web|Sulstarovaurl=http://kens.al/revista/Kens.pdf|2006title=Pamje e letërsisë shqipe në studimet e Arshi Pipës|pagesdate=173-1742017|website=kens.al|publisher=Kêns 1, 2017|last=Hamiti|first=Muhamet|trans_title=|page=153|issn=25217348}}.</ref>