Kësulëkuqja: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v Euriditi zhvendosi faqen Kësulkuqja tek Kësulëkuqja: drejtshkrim
No edit summary
Rreshti 1:
[[Skeda:Little Red Riding Hood - J. W. Smith.jpg|thumb|Një përshkrim i KësulkuqesKësulëkuqja me [[Ujku i madh i keq|ujkun]] nga [[Jessie Willcox Smith]]]]
'''KësulkuqjaKësulëkuqja''' është një përrallë evropiane në lidhje me një vajzë të re dhe një [[Ujku i madh i keq|ujkun e keq]].<ref name="Jacques Berlioz 2007 p63">{{cite journal|author=Berlioz, Jacques |title=Il faut sauver Le petit chaperon rouge|journal= Les Collections de L'Histoires |date=2005|number=36|page=63}}</ref> Origjina e saj mund të gjurmohet në shekullin e 10-të në disa përralla folklorike evropiane. Versionet më të njohura janë shkruar nga [[Charles Perrault]] dhe [[Vëllezërit Grim]].<ref>{{cite journal|author=BottikRuth|date=2008|title=Before ''Contes du temps passe'' (1697): Charles Perrault's ''Griselidis'', ''Souhaits'' and ''Peau''"|journal=The Romantic Review|volume =99|number= 3|pages= 175–189}}</ref>
 
Historia është ndryshuar në mënyrë të konsiderueshme në transmetime të ndryshme dhe iu nënshtrua përshtatjeve dhe leximeve të shumta moderne.
 
==Përralla==
Historia sillet rreth një vajze të quajtur KësulkuqjaKësulëkuqja. Vajza ecën nëpër pyll për t'i dhënë ushqim gjyshes së saj me sëmundje (verë dhe tortë në varësi të përkthimit). Në versionin e [[Vëllezërit Grim|Grims]], nëna e saj e kishte porositur që të qëndronte rreptësisht në rrugë.
 
Një [[Ujku i madh i keq|ujk i madh i keq]] dëshiron të hajë vajzën dhe ushqimin në shportë. Ai fshihet fshehurazi pas pemëve. Ai i afrohet Kësulkuqes, i cili me naivitet i thotë asaj se ku po shkon. Ai sugjeron që vajza të zgjedhë disa lule si dhuratë për gjyshen e saj, gjë që ajo bën. Ndërkohë, ai shkon në shtëpinë e gjyshes dhe fiton hyrjen duke pretenduar se është vajza. Ai e gëlltit tërë gjyshen (në disa histori, ai e mbyll në dollap) dhe pret vajzën, e maskuar si gjyshe.
 
Kur vajza arrin, ajo vëren se gjyshja e saj duket shumë e çuditshme. KësulkuqjaKësulëkuqja atëherë thotë: "Çfarë zëri të thellë ke!" ("Më mirë të të përshëndes", i përgjigjet ujku), "Mirësia, çfarë sy të mëdhenj ke!" ("Që të të shoh më mirë", i përgjigjet ujku), "Dhe çfarë duar të mëdha ke!" ("Që të përqafoj / të kap", i përgjigjet ujku), dhe së fundi, "Çfarë goje të madhe ke" ("Që të haj ty!", Përgjigjet ujku), në të cilën pikë kërcen ujku edhe nga shtrati dhe e ha atë gjithashtu. Pastaj bie në gjumë. Në versionin e tregimit të [[Charles Perrault]] (versioni i parë që u botua), përralla përfundon këtu. Sidoqoftë, në versionet e mëvonshme, tregimi vazhdon përgjithësisht si më poshtë:
 
Një prerës druri në versionin francez, por një gjahtar sipas Vëllezërve Grimm dhe versionet tradicionale gjermane, vjen në shpëtim me një sëpatë, dhe copton ujkun e fjetur. KësulkuqjaKësulëkuqja dhe gjyshja e saj dalin nga stomaku i ujkut. Pastaj ata mbushin trupin e ujkut me gurë të rëndë. Ujku zgjohet dhe përpiqet të shpëtojë, por gurët bëjnë që ai të shembet dhe të vdesë. Versionet e sanitizuara të tregimit tregojn se gjyshja ishte mbyllur në dollap në vend që të hahej nga ujku dhe disa tregojn se KësulkuqjaKësulëkuqja u shpëtua nga sharrëxhia, e nuk u shpëtua pasi ujku e hëngri, ku druvari vret ujkun me sëpatën e tij.
 
==Në kulturën popullore==
===Filmat===
*Në fillimin e viteve 1960, María Gracia luajti si KësulkuqjaKësulëkuqja në një trilogji të filmave meksikanë të regjisorit Roberto Rodriguez, të cilat më pas u ridubluan në anglisht dhe u lëshuan në Shtetet e Bashkuara me mirësjelljen e [[K. Gordon Murray]]: i ashtuquajturi "King of the Kiddie Matinee”. Këta filma ishin: ''La Caperucita roja'' (Kësulkuqja, 1960), ''Caperucita y sus tres amigos'' (Kësulkuqja dhe shokët e saj / Kësulkuqja dhe Tre Shokët, 1961) dhe ''Caperucita y Pulgarcito contra los monstruos'' (Kësulkuqja dhe Përbindëshat, 1962).
*Në një film [[Popeye]] të vitit 1960, të quajtur ''KësulkuqjaKësulëkuqja'', [[Olive Oyl|Olive]] përdor një kapuç të kuq dhe i dërgon hamburger mikut të saj të sëmurë, [[J. Wellington Wimpy|Wimpy]]. [[Sea Hag]] dëshiron ata hamburgerë për veten e tyre.
*Në filmin japonez live-action ''[[The Red Spectacles]]'' (1987), shfaqet "zonjë e re" (siç përmendet në versionet franceze dhe gjermane të përrallës), një alegori për Fatin, është veshur si KësulkuqjaKësulëkuqja. Një version anime i këtij personazhi u shfaq më vonë në vazhdimin e filmit, ''Jin-Roh''.
*Filmi ''[[Avengers Grimm]]'' (2015) sheh Red ku shoqëron princeshat [[Borëbardha]], [[Bukuroshja e Fjetur]], [[Hirushja]] dhe [[Rapunzel]] në botën moderne ndërsa princeshat përpiqen të ndalojnë [[Rumpelstiltskin]] të arratisur, megjithëse përqendrimi i vetëm i Red është vdekja e aleatit të Rumplestiltskin, Ujku i përshkruar si një njeri i ndërtuar mirë - deri në atë pikë sa ajo konsiderohet një rrezik nga udhëheqësi i princeshave Borëbardha.
 
Rreshti 25:
*''Low Red Moon'' by [[Caitlín R. Kiernan]] (2003).
*''[[The Book of Lost Things]]'' nga [[John Connolly]] (2006).
*''[[The Tale of Jemima Puddle-Duck]]'' nga [[Beatrix Potter]] (1908), u bazua në tregimin e KësulkuqesKësulëkuqja.
*''[[Flossie & the Fox]]'' nga [[Patricia McKissack]] (1986).
*''[[Lon Po Po|Lon Po Po: A Red-Riding Hood Story from China]]'' nga [[Ed Young]] (1990)
Rreshti 31:
 
===Animacion===
*[[Walt Disney]] prodhoi një film vizatimor të shkurtër të heshtur të zezë dhe të bardhë të quajtur "''[[KësulkuqjaKësulëkuqja (film 1922)|KësulkuqjaKësulëkuqja]]''" (1922) për [[Laugh-O-Gram Studio]]. Kopjet e kësaj pune të hershme të Disney janë jashtëzakonisht të rralla.
*''[[Red Hot Riding Hood]]'' të [[Tex Avery]] (1943) rishkruan historinë në një ambient urbanistik të orientuar për të rritur, me lavire të përshtatshme, si ulërima ujku pas këngëtarit të klubit të natës Red.
*Në filmat vizatimor të [[Bugs Bunny]], të tilla si ''[[Little Red Riding Rabbit]]'' (1944), përdorin personazhe nga përralla, siç është KësulkuqjaKësulëkuqja. Në një version komik vizatimor, ''[[Red Riding Hoodwinked]]'' (1955), KësulkuqjaKësulëkuqja shoqërohet nga [[Tweety|Zogu Tweety]] ndërsa të këqinj luhet nga një ujk dhe [[Maçoku Sylvester|Sylvester]], të cilët pyesin se kush do të luajë "gjyshen".
*Seria televizive anime ''[[Grimm's Fairy Tale Classics]]'' (1987) paraqet KësulkuqenKësulëkuqja në një episod.
*Filmi i animuar japonez ''Jin-Roh'' (1999; i njohur edhe si ''[[Jin-Roh|Jin-Roh: The Wolf Brigade]]''), për një shoqëri sekrete brenda një njësie antiterroriste pas Luftës së Dytë Botërore më Japoni, bën disa referenca letrare dhe vizive për versionin me gojë gjermane i tregimit (më së shumti një libër Rotkäppchen i ofruar personazhit kryesor nga një prej korrierëve me bombë), i cili është më afër versionit Perrault, sesa përralla e Grimit, me një komando antiterror si ujku (titulli është fjalë për fjalë "njeri-ujku" në japonisht), dhe një ish-korrier terrorist si zonjë e re.
*Në epizodin 298 të ''[[One Piece]]'' (2007), Kur [[Jabra]] përpiqet të gënjejë [[Sanji]] se [[Nico Robin]] është motra e tij, ai tregohet në formën e tij gjysmë ujku, dhe Robin tregohet i veshur me një mantel me kapuç të kuq. Para kësaj, Sanji sapo e kishte prezantuar veten si "Gjuetari".
*Në filmin ''[[Shrek the Third]]'' (2007), KësulkuqjaKësulëkuqja është portretizuar si një nga antagonistët; ajo është parë duke vjedhur në xhepa në një skenë gjatë rrëmujave të Prince Charming. Ujku i Madh është konsideruar një nga djemtë e mirë.
 
==Referimet==
{{reflist}}
 
[[Kategoria:PërrallatPërralla]]
[[Kategoria:PërrallatPërralla enga VëllezërveVëllezërit Grim]]
[[Kategoria:Kësulkuqja| Kësulëkuqja]]