Naim Frashëri: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
+
+
Rreshti 23:
Më 1871 shkoi në [[Stambolli|Stamboll]], ku qëndroi vetëm tetë muaj, sepse dhembja e kraharorit e detyroi të kthehej në Janinë. Në vitet 1874-76 punoi si drejtor dogane në [[Saranda|Sarandë]]. Sëmundja e kraharorit dhe dhembjet në gjunjtë nga [[reumatizma]], e shtrënguan të largohej nga [[Saranda]] dhe shkoi për kurim gjashtë muaj në banjat e [[Baden (kthjellimin)|Badenit]] në [[Perandoria Austro-Hungareze|Perandorinë Austro-Hungareze]]. Më 1878 punoi tetë muaj si drejtor të dhjetash (''ashari mydiri'') në [[Berati|Berat]]. Më 1882 u vendos përfundimisht në Stamboll,<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=354}}</ref> ku punoi në fillim në detyrën e anëtarit e pastaj të Kryetarit të Komisionit të Inspektimit dhe Kontrollit dhe më vonë, të Kryetarit të Këshillit të Lartë të Arsimit dhe të Zëvendësministrit të Arsimit. Më 14 gusht 1882, nënshkroi lejen për botimin e ''Gramatikës'' së [[Kostandin Kristoforidhi|Kristoforidhit]].<ref name=":0" /> Pas arrestimit të Abdylit në Janinë në fund të prillit 1881, nisi të luajë një rol të rëndësishëm në veprimtarinë kombëtare të shqiptarëve të atjeshëm. Mori pjesë në punën e Komitetit qendror për mbrojtjen e të drejtave të kombësisë shqiptare dhe të [[Shoqëria e të Shtypurit Shkronja Shqip|''Shoqërisë së të shtypuri shkronja shqip'']].<ref name=":1">Robert Elsie (1995), ''[http://www.elsie.de/pdf/B1997HistLetShqip.pdf Histori e Letërsisë Shqiptare]'', përktheu Abdurrahman Myftiu, Tirana & Peja: Dukagjini, 1997.</ref> Kishte interes për thesarin shpirtëror të popullit shqiptar, gjë që e shtyu të punonte bashkë me vëllain rreth një fjalori të shqipes i cili do të mbetej pa botuar.<ref>{{harvnb|Qosja|1986|p=21}}</ref>
 
Hapat e parë shtypi shqiptar do t'i hidhte në vitin 1884, kur me nismën e Naimit dhe Samiut u shfaq revista shqiptare ''Drita'' me redaktor [[Petro Poga]] dhe më vonë [[Pandeli Sotiri]], ndërsa Naim Frashëri ishte redaktor i fshehtë pasi që në atë kohë shqiptarët muslimanë nuk lejoheshin të shkruanin shqip nga autoritetet osmane.<ref>{{harvnb|Skendi|1967|p=146.}}{{harvnb|Gawrych|2006|p=88}}</ref><ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=343}}</ref> Autoritetet osmane ndalonin shkrimin e shqipes, si rrjedhojë veprat publikoheshin jashtë shtetit dhe Frashëri përdorte inicialet '''N.H.F'''. <ref name="Skendi128">{{harvnb|Skendi|1967|p=128.}}</ref> Shoqëria "Drita" bleu një shtypshkronjë për të shtypur libra shqip në Bukuresht të Rumanisë. Me këtë rast Naim Frashëri dërgoi disa vepra letrare dhe tekste mësimore për t'i shtypur. Këto shoqëria "Drita" filloi t'i botonte në vitin 1886.<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=242-243}}</ref> Në vitin 1887, bashkë me Samiun arritën t'i shkëpusin Portës së Lartë një leje në emrin e Pandeli Sotirit, për hapjen e një shkolle private shqipe në Korçë. Shkolla u hap më 7 mars 1887, ndërsa u mësua me tekstet e përgatitura nga Naimi.<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=251}}</ref> Në një letër të atij viti, Frashëri shprehte mendimet e tij mbi gjendjen e Perandorisë Osmane në atë kohë. Sipas tij zgjidhja më e mirë për të ardhmen e shqiptarëve ishte bashkimi me Austro-Hungarinë.<ref name="Skendi268">{{harvnb|Skendi|1967|p=268.}}</ref>
 
Vdiq më 20 tetor 1900.<ref>{{harvnb|Akademia|2002|p=354}}</ref>
Rreshti 55:
[[Irani|Shteti iranian]] në shenjë nderimi për kontributin e tij në gjuhën perse i kushtoi një emetim special pullash postare me imazhin e poetit Frashërlli.<ref>''Albanian poet Naim Frasheri in Iranian postage stamps'', balkaneu.com, 9 korrik 2015. Marrë më 14 shkurt 2018.</ref>[[Skeda:200Lek(1997).jpg|parapamje|200-[[Leku shqiptar|Lekshi]] i vitit 1997 me figurën e Naim Frashërit]]
 
Frashëri është shkrimtar më përfaqësues i [[Sufizmi|mistikës islame]] në [[Gjuha shqipe|gjuhën shqipe]] përkatësisht me veprat ''Fletore e Bektashinjet'' dhe [[Qerbelaja (poemë)|''Qerbelaja'']], si veprat e para të [[Bektashi|bektashizmit]] shqiptar.<ref name=":Osmani">{{Cite web|url=http://www.iemed.org/observatori/arees-danalisi/arxius-adjunts/qm-17-originals/qm17_Osmani.pdf|title=God in the Eagles’ Country: The Bektashi Order|last=Osmani|first=Edlira|website=iemed.org|publisher=Quaderns de la Mediterrània 17, 2012|pages=113}}</ref><ref name="Biernat">{{cite journal|author=Agata Biernat|year=2013|title=Albanian Political Activity in Ottoman Empire (1878-1912)|url=http://idosi.org/wjihc/wjihc3%281%2913/1.pdf|journal=World Journal of Islamic History and Civilization|publisher=IDOSI Publications|volume=3|issue=1|page=2|issn=2225-0883}}</ref>
 
Gjuhët e huaja të nxëna nga mësimet te para private dhe më tej përgjatë shkollimt në Janinë bënë që, sipas [[Robert Elsie]], Naimi ishte një shembull parësor i intelektualit osman të shekullit të XIX që ndihej njëlloj i ambientuar si me kulturën Lindore ashtu dhe Perëndimore.<ref>{{Harvnb|Elsie|2005|p=67}}</ref>