Zhurmat në vesh: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Etiketa: përpunim burimi 2017
vNo edit summary
Etiketa: përpunim burimi 2017
Rreshti 1:
<!-- Definicioni dhe simptomat -->
Zhurma në vesh nënkupton dëgjimin e tingujve kur një tingull i jashtëm nuk është i pranishëm. <ref name=Lev2015>{{cite book |last1=Levine |first1=RA |last2=Oron |first2=Y |chapter=Tinnitus |title=Handbook of clinical neurology |journal=Handbook of Clinical Neurology |date=2015 |volume=129 |pages=409–31 |pmid=25726282 |doi=10.1016/B978-0-444-62630-1.00023-8|isbn=9780444626301 }}</ref> Shpesh herë përshkruhet si një ndjesi e tringëllimit, me raste tingulli është i përafërt me kërcitjen, fishkëllimën ose gjëmimin. <ref name=NIH2014/> Rrallë herë ndodh që të dëgjohen zëra të panjohur ose muzik. <ref name=Lancet2013/> Tingulli mund të jetë i butë ose i zhurmshëm, i ulët ose me frekuencë të lartë dhe duket sikur vjen nga njëri ose të dy veshët. <ref name=NIH2014>{{cite web |title=Tinnitus |url=http://www.nidcd.nih.gov/health/hearing/Pages/tinnitus.aspx |accessdate=20 September 2019 |date=6 March 2017 |url-status=live|archiveurl=http://web.archive.org/web/20190403204320/https://www.nidcd.nih.gov/health/tinnitus |archivedate=3 April 2017|website=NIH – [[National Institute on Deafness and Other Communication Disorders]] (NIDCD) |df= }}</ref> Shumicën e rasteve, zhvillohet ne mënyrë graduale. <ref name=Lancet2013/> Në disa njerëz, kjo lloj zhurme shkakton depresion ose ankth dhe mund të ndikoj në përqendrim. <ref name=NIH2014/>
 
 
 
<!--Shkaku-->
Zhurma në vesh nuk është një sëmundje, por një simptomë e cila vjen si pasoj e një numri të ndryshëm shkaqesh. <ref name=NIH2014/> Një arsye kryesore konsiderohet humbja e dëgjimit e shkaktuar prej zhurmave.<ref name=NIH2014/> Shkaqe të tjera përfshijnë: infeksionet e veshit, sëmundjet e zemrës ose venave, sëmudja Meniere, tumori në tru, stresi emocional, përdorimi i disa medikamenteve, dëmtim i mëparshëm në kokë, dhe dylli në vesh. <ref name=NIH2014/><ref name=Han2009>{{cite journal |journal=Journal of Clinical Neurology |date=March 2009 |volume=5 |issue=1 |pages=11–19 |pmc=2686891 |pmid=19513328 |title=Tinnitus: characteristics, causes, mechanisms, and treatments |vauthors=Han BI, Lee HW, Kim TY, Lim JS, Shin KS |quote=About 75% of new cases are related to emotional stress as the trigger factor rather than to precipitants involving cochlear lesions. |doi=10.3988/jcn.2009.5.1.11}}</ref> Zhurmat në vesh janë më të shpeshta në personat me depresion. <ref name=Lancet2013/>Zhurma në vesh nuk është një sëmundje, por një simptomë e cila vjen si pasoj e një numri të ndryshëm shkaqesh. <ref name=NIH2014/> Një arsye kryesore konsiderohet humbja e dëgjimit e shkaktuar prej zhurmave.<ref name=NIH2014/> Shkaqe të tjera përfshijnë: infeksionet e veshit, sëmundjet e zemrës ose venave, sëmudja Meniere, tumori në tru, stresi emocional, përdorimi i disa medikamenteve, dëmtim i mëparshëm në kokë, dhe dylli në vesh.<ref name=NIH2014/><ref name=Han2009>{{cite journal |journal=Journal of Clinical Neurology |date=March 2009 |volume=5 |issue=1 |pages=11–19 |pmc=2686891 |pmid=19513328 |title=Tinnitus: characteristics, causes, mechanisms, and treatments |vauthors=Han BI, Lee HW, Kim TY, Lim JS, Shin KS |quote=About 75% of new cases are related to emotional stress as the trigger factor rather than to precipitants involving cochlear lesions. |doi=10.3988/jcn.2009.5.1.11}}</ref> Zhurmat në vesh janë më të shpeshta në personat me depresion. <ref name=Lancet2013/>
 
 
 
<!-- Diagnoza -->
Line 19 ⟶ 15:
==Shenjat dhe simptomat==
 
Zhurma në vesh mund të ndihet në një ose të dy veshët ose në koko. Konsiderohet si dëgjimi i një zhurme brënda kokos së një personi në mungesë të stimujve dëgjimor. Zhurma mund të përshkruhet shumo mënyra të ndryshme. Zakonisht përshkruhet si një zhurmë tringëlluese, por në disa pacientë merr formën e një angullime, shklndije elektrike, fërshëllime, gumëzhime, kërcitje ose fishkëllimë, afërsisht me zhurmën e akrepave të orës, klikuese, ulëritëse, si bulkth, si zhabat, si gjinkallat, tinguj, muzikë, si bip, cëcëritës, ose tinguj të ngjashëm me zërin e njerëzve ose edhe një ton i qëndrueshëm I ngjashëm me atë që dëgjohet në testin e dëgjimit. <ref name=Han2009/> Zhurma në vesh mund të jetë i ndërprerë ose i vazhdueshëm: në rastin e fundit, mund të jetë shkaku i shqetësimit të madh. Në disa individë, intensiteti mund të ndryshohet nga lëvizjet e shpatullave, kokës, gjuhës, nofullës ose syrit. <ref>{{cite journal |last1=Simmons |first1=R |last2=Dambra |first2=C |last3=Lobarinas |first3=E |last4=Stocking |first4=C |last5=Salvi |first5=R |title=Head, Neck, and Eye Movements That Modulate Tinnitus |pmid=19183705 |name-list-format=vanc |journal=Seminars in Hearing |pmc=2633109 |doi=10.1055/s-0028-1095895 |volume=29 |issue=4 |year=2008 |pages=361–70}}</ref> Shumica e njerëzve me zhurma në vesh kanë në një farë shkalle edhe humbje të dëgjimit. <ref name="Nicolas-Puel">{{cite journal |pmid=14763234 |last1=Nicolas-Puel |name-list-format=vanc |first1=C |last2=Faulconbridge |first2=RL |last3=Guitton |first3=M |last4=Puel |first4=JL |last5=Mondain |first5=M |last6=Uziel |first6=A |title=Characteristics of tinnitus and etiology of associated hearing loss: a study of 123 patients |journal=The International Tinnitus Journal |volume=8 |issue=1 |year=2002 |pages=37–44}}</ref>
 
Tingulli i perceptuar mund të shkojë nga një zhurmë e qetë e mjedisit në atë që mund të dëgjohet edhe mbi tingujt te jashtëm me zë të lartë. Lloji specifik i zhurmës në vesh që quhet zhurma në vesh pulsuese karakterizohet nga tingujt e pulsit të zemrës ose nga kontraktimet e muskujve, gjë që është zakonisht rezultat i tingujve që janë krijuar nga lëvizja e muskujve afër veshit, ose tingujt që lidhen me gjakun që rrjedh në qafë ose në fytyrë. <ref name="entnet-hearing">{{cite web |url=http://www.entnet.org/HealthInformation/tinnitus.cfm |title=Tinnitus |publisher=American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery |date=2012-04-03 |accessdate=2012-10-26 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121016235345/http://www.entnet.org/HealthInformation/tinnitus.cfm |archivedate=2012-10-16 }}</ref> Tingulli i perceptuar mund të shkojë nga një zhurmë e qetë e mjedisit në atë që mund të dëgjohet edhe mbi tingujt te jashtëm me zë të lartë. Lloji specifik i zhurmës në vesh që quhet zhurma në vesh pulsuese karakterizohet nga tingujt e pulsit të zemrës ose nga kontraktimet e muskujve, gjë që është zakonisht rezultat i tingujve që janë krijuar nga lëvizja e muskujve afër veshit, ose tingujt që lidhen me gjakun që rrjedh në qafë ose në fytyrë. <ref name="entnet-hearing">{{cite web |url=http://www.entnet.org/HealthInformation/tinnitus.cfm |title=Tinnitus |publisher=American Academy of Otolaryngology – Head and Neck Surgery |date=2012-04-03 |accessdate=2012-10-26 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121016235345/http://www.entnet.org/HealthInformation/tinnitus.cfm |archivedate=2012-10-16 }}</ref>
Line 32 ⟶ 28:
 
Kërkimet shkencore psikologjike kanë parë reagimin e shqetësimit të zhurmave në vesh (TDR) për të vërejtur ndryshimet në ashpërsinë e zhurmës në vesh. <ref name="Henry JA, Dennis KC, Schechter MA 2005 1204–1235">{{Cite journal |vauthors=Henry JA, Dennis KC, Schechter MA |title=General review of tinnitus: Prevalence, mechanisms, effects, and management |journal=Journal of Speech, Language, and Hearing Research |volume=48 |pages=1204–35 |year=2005 |pmid=16411806 |doi=10.1044/1092-4388(2005/084) |issue=5}}</ref><ref>{{Cite book |vauthors=Henry JA, Wilson P |contribution=Psychological management of tinnitus |editor=R.S. Tyler |title=Tinnitus Handbook |location=San Diego |publisher=Singular |pages=263–79 |year=2000 |oclc=42771695}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Andersson G, Westin V |title=Understanding tinnitus distress: Introducing the concepts of moderators and mediators |journal=International Journal of Audiology |volume=47 |issue=Suppl. 2 |pages=S106–11 |year=2008 |pmid=19012118 |doi=10.1080/14992020802301670}}</ref><ref>{{Cite journal |vauthors=Weise C, Hesser H, Andersson G, Nyenhuis N, Zastrutzki S, Kröner-Herwig B, Jäger B |title=The role of catastrophizing in recent onset tinnitus: its nature and association with tinnitus distress and medical utilization |journal=International Journal of Audiology |volume=52 |pages=177–88 |year=2013 |pmid=23301660 |doi=10.3109/14992027.2012.752111 |issue=3}}</ref> Këto gjetje sugjerojnë që në perceptimin fillestar të zhurmës në vesh, kushtëzimi lidh zhurmon në vesh me emocionet negative, siç janë frika dhe ankthi nga stimuj të pakëndshëm të momentit. Kjo rrit aktivitetin në sistemin limbik dhe sistemin nervor autonom, duke rritur kështu perceptimin dhe shqetësimin e zhurmës në vesh. <ref name="TRT">{{Cite book |last1=Jastreboff |first1=PJ |last2=Hazell |first2=JWP |title=Tinnitus Retraining Therapy: Implementing the neurophysiological model |year=2004 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |oclc=237191959 }}</ref>
 
 
==Shkaqet==
Line 43 ⟶ 38:
 
Kur nuk duket se ka një lidhje me një çrregullim të veshit të brendshëm ose nervit dëgjimor, zhurma në vesh quhet nonotic (d.m.th jo ozik). Në rreth 30% të rasteve të zhurma në vesh është e ndikuar nga sistemi somatosensorik, për shembull njerëzit mund të rrisin ose ulin zhurmon në vesh duke lëvizur fytyrën, kokën ose qafën. <ref>{{cite journal|last1=Barbara Rubinstein |display-authors=etal |title=Prevalence of Signs and Symptoms of Craniomandibular Disorders in Tinnitus Patients|journal=Journal of Craniomandibular Disorders|date=1990|volume=4|issue=3|pages=186–92|pmid=2098394}}</ref> Ky lloj quhet zhurma në vesh somatike ose kraniocervikale, pasi vetëm lëvizjet e kokës ose qafës kanë një efekt. <ref name=Levine/>Kur nuk duket se ka një lidhje me një çrregullim të veshit të brendshëm ose nervit dëgjimor, zhurma në vesh quhet nonotic (d.m.th jo ozik). Në rreth 30% të rasteve të zhurma në vesh është e ndikuar nga sistemi somatosensorik, për shembull njerëzit mund të rrisin ose ulin zhurmon në vesh duke lëvizur fytyrën, kokën ose qafën. <ref>{{cite journal|last1=Barbara Rubinstein |display-authors=etal |title=Prevalence of Signs and Symptoms of Craniomandibular Disorders in Tinnitus Patients|journal=Journal of Craniomandibular Disorders|date=1990|volume=4|issue=3|pages=186–92|pmid=2098394}}</ref> Ky lloj quhet zhurma në vesh somatike ose kraniocervikale, pasi vetëm lëvizjet e kokës ose qafës kanë një efekt. <ref name=Levine/>
 
 
Ekziston një grup provash në rritje që sugjerojnë se disa zhurmat në vesh janë si pasojë e ndryshimeve neuroplastike në shtegun qendror të dëgjimit. Këto ndryshime supozohet se vijnë nga një input shqisor shqetsues, i shkaktuar nga humbja e dëgjimit. <ref name="TriAudiogramSlope" /> Humbja e dëgjimit në të vërtetë mund të shkaktojë një përgjigje homeostatike të neuroneve në sistemin qendror të dëgjimit, dhe për këtë arsye të shkaktojë zhurmën në vesh. <ref name="hiddenHearingLoss">{{cite journal |last1=Schaette |first1=R |last2=McAlpine |first2=D |title=Tinnitus with a Normal Audiogram: Physiological Evidence for Hidden Hearing Loss and Computational Model |journal=The Journal of Neuroscience |date=21 September 2011 |volume=31 |issue=38 |pages=13452–57 |doi=10.1523/JNEUROSCI.2156-11.2011 |pmid=21940438|pmc=6623281 }}</ref>Ekziston një grup provash në rritje që sugjerojnë se disa zhurmat në vesh janë si pasojë e ndryshimeve neuroplastike në shtegun qendror të dëgjimit. Këto ndryshime supozohet se vijnë nga një input shqisor shqetsues, i shkaktuar nga humbja e dëgjimit. <ref name="TriAudiogramSlope" /> Humbja e dëgjimit në të vërtetë mund të shkaktojë një përgjigje homeostatike të neuroneve në sistemin qendror të dëgjimit, dhe për këtë arsye të shkaktojë zhurmën në vesh. <ref name="hiddenHearingLoss">{{cite journal |last1=Schaette |first1=R |last2=McAlpine |first2=D |title=Tinnitus with a Normal Audiogram: Physiological Evidence for Hidden Hearing Loss and Computational Model |journal=The Journal of Neuroscience |date=21 September 2011 |volume=31 |issue=38 |pages=13452–57 |doi=10.1523/JNEUROSCI.2156-11.2011 |pmid=21940438|pmc=6623281 }}</ref>
Line 54 ⟶ 48:
 
Zhurma në vesh gjithashtu mund të ndodhë për shkak të ndërprerjes së dozave terapeutike të benzodiazepines. Ndonjëherë mund të jetë një simptomë e zgjatur e tërheqjes së benzodiazepinës dhe mund të vazhdojë për shumë muaj. <ref name="clinical_manual_of_emergency_psychiatry">{{Cite book |last1=Riba |first1=Michelle B |last2=Ravindranath |first2=Divy |title=Clinical manual of emergency psychiatry |url=https://books.google.com/?id=l8veL1bDoF8C&pg=PA197 |date=12 April 2010 |publisher=American Psychiatric Publishing Inc |location=Washington, DC |isbn=978-1585622955 |page=197}}</ref><ref name="seizures">{{Cite book |last1=Delanty |first1=Norman |title=Seizures: medical causes and management |url=https://books.google.com/?id=u2B3SdfE8-gC&pg=RA1-PA187 |date=27 November 2001 |publisher=Humana Press |location=Totowa, NJ |isbn=978-0896038271 |page=187}}</ref> Medikamente të tilla si bupropion gjithashtu mund të rezultojnë në zhurma në vesh. <ref name="pmid20628627">{{cite journal | vauthors = Fornaro M, Martino M | title = Tinnitus psychopharmacology: A comprehensive review of its pathomechanisms and management | journal = Neuropsychiatric Disease and Treatment | volume = 6 | issue = | pages = 209–18 | year = 2010 | pmid = 20628627 | pmc = 2898164 | doi = 10.2147/ndt.s10361| url = }}</ref> Në shumë raste, megjithatë, asnjë shkak themelor nuk mund të identifikohet. <ref name=Yew2014>{{cite journal |last1=Yew |first1=KS |title=Diagnostic approach to patients with tinnitus. |journal=American Family Physician |date=15 January 2014 |volume=89 |issue=2 |pages=106–13 |pmid=24444578}}</ref>
 
 
==== Faktorët shoqërues ====
Line 102 ⟶ 95:
**tërheqja e benzodiazepinës <ref name="clinical_manual_of_emergency_psychiatry"/><ref name="seizures"/>
**hipertension intrakranial ose hipotension i shkaktuar nga encefaliti ose nga një rrjedhje e lëngut cerebrospinal
 
 
===Zhurmat objektive në vesh===
Line 112 ⟶ 104:
 
Disa njerëz përjetojnë një tingull që rreh në të njëtën kohë me pulsin e tyre, i njohur si zhurma në vesh pulsatile ose zhurma në vesh vaskulare. <ref name="Pulsatile tinnitus August 2017">{{cite web |last1=McFerran |first1=Don |last2=Magdalena |first2=Sereda |title=Pulsatile tinnitus |url=https://www.actiononhearingloss.org.uk/-/media/ahl/documents/publications/factsheets-and-leaflets/factsheets/tinnitus/factsheet-pulsatile-tinnitus.pdf |website=Action on Hearing Loss |publisher=Royal National Institute for Deaf People (RNID) |accessdate=22 July 2018}}</ref> Kjo lloj zhurme është zakonisht me natyrë objektive, që vjen nga rrjedhja e ndryshuar e gjakut, rritja e turbullirave të gjakut afër veshit, si dhe nga ateroskleroza ose gumëzhima venoze, <ref>{{Cite journal |author=Chandler JR |title=Diagnosis and cure of venous hum tinnitus |journal=The Laryngoscope |volume=93 |issue=7 |pages=892–95 |year=1983 |pmid=6865626 |doi=10.1288/00005537-198307000-00009}}</ref> por mund të lindë gjithashtu si një fenomen subjektiv nga një vetëdije e rritur për rrjedhën e gjakut në vesh. <ref name="Pulsatile tinnitus August 2017"/> Rrallë herë, zhurma në vesh mund të jetë një simptomë potencialisht kërcënuese për jetën, siç është aneurizmi i arteries karotide <ref>{{Cite journal |vauthors=Moonis G, Hwang CJ, Ahmed T, Weigele JB, Hurst RW |title=Otologic manifestations of petrous carotid aneurysms |journal=American Journal of Neuroradiology |volume=26 |issue=6 |pages=1324–27 |year=2005 |pmid=15956490 |doi= }}</ref>  ose diseksioni i arterieve karotide. <ref name="Carotid Artery Dissection">{{closed access}} {{Cite journal |first1=Magdy |last1=Selim |first2=Louis R |last2=Caplan |title=Carotid Artery Dissection |journal=Current Treatment Options in Cardiovascular Medicine |issn=1092-8464 |volume=6 |issue=3 |pages=249–53 |year=2004 |pmid=15096317 |doi=10.1007/s11936-996-0020-z }} {{subscription required}}</ref> Zhurma në vesh mund të tregojë gjithashtu inflamacion vaskular, ose më saktë, arteriti i përkoshëm. Zhurma nç vesh pulsatile mund të jetë gjithashtu një tregues i hipertensionit intrakranial idiopatik. <ref>{{cite journal |doi=10.1288/00005537-199001000-00008 |pmid=2293699 |title=Objective tinnitus in benign intracranial hypertension: An update |vauthors=Sismanis A, Butts FM, Hughes GB |journal=The Laryngoscope |date=2009-01-04 |volume=100 |issue=1 |pages=33–36}}</ref> Zhurma pulsatile në vesh mund të jetë një simptomë e anomalive vaskulare intrakraniale dhe duhet të vlerësohet për zhurmat e parregullta të rrjedhës së gjakut (zhurma vaskulare). <ref>{{cite book | vauthors = Diamond BJ, Mosley JE | title = Arteriovenous Malformation (AVM) | year = 2011 | work = Encyclopedia of Clinical Neuropsychology | veditors = Kreutzer JS, DeLuca J, Caplan B | publisher = Springer | isbn = 978-0-387-79947-6 | doi = 10.1007/978-0-387-79948-3 | pages = 249–252 }}</ref>
 
 
==Pathofiziologji==
Line 128 ⟶ 119:
 
Përkufizimi i pranuar i zhurmës kronike në vesh, në krahasim me përvojën normale të zhurmës së veshit, është pesë minuta zhurmë në vesh që ndodhin të paktën dy herë në javë. <ref>{{cite journal |last=Davis |first=A |year=1989 |title=The prevalence of hearing impairment and reported hearing disability among adults in Great Britain |journal=International Journal of Epidemiology |volume=18 |issue= 4 |pages=911–17 |doi=10.1093/ije/18.4.911|pmid=2621028 }}</ref> Sidoqoftë, njerëzit me zhurmë kronike në vesh shpesh e përjetojnë zhurmën më shpesh dhe më vazhdimisht ose rregullisht se kaq, siç është gjatë natës kur ka më pak zhurmë mjedisore për të maskuar tingullin.
 
 
===Audiologji===
Meqenëse shumica e personave me zhurmo në vesh gjithashtu kanë humbje dëgjimi, një test i dëgjimit me ton të pastër që rezulton në një audiogram mund të ndihmojë në diagnostikimin e njërit prej shkaqeve, megjithëse disa persona me zhurma në vesh nuk kanë humbje dëgjimi. Një audiogram gjithashtu mund të lehtësojë vendosjen e një aparati dëgjimi në ato raste kur humbja e dëgjimit është e rëndësishme. Ritmi i zhurmës në vesh shpesh është në intervalin e humbjes së dëgjimit. Testi i dëgjimit duke përdorur aplikacionin celular, që jep rezultate të ngjashme me një audiogram, pavarësisht gabimeve në matjen e pragjeve të dëgjimit, mund të ndihmojë për të diagnostikuar humbjen e dëgjimit. <ref>{{Cite journal|last=Shojaeemend|first=Hassan|last2=Ayatollahi|first2=Haleh|date=2018|title=Automated Audiometry: A Review of the Implementation and Evaluation Methods|journal=Healthcare Informatics Research|volume=24|issue=4|pages=263–275|doi=10.4258/hir.2018.24.4.263|issn=2093-3681|pmc=6230538|pmid=30443414}}</ref> Ky audiogram mund të përdoret për të konfiguruar aplikacionin e aparatit të dëgjimit. <ref>{{Cite journal|last=Keidser|first=Gitte|last2=Convery|first2=Elizabeth|date=2016-04-12|title=Self-Fitting Hearing Aids|journal=Trends in Hearing|volume=20|pages=233121651664328|doi=10.1177/2331216516643284|issn=2331-2165|pmc=4871211|pmid=27072929}}</ref>
 
 
===Psikoakustika===
Line 138 ⟶ 127:
 
Një tjetër parametër i rëndësishëm i zhurmës në vesh është frenimi i mbetjeve, shtyrja e përkohshme ose zhdukja e zhurmës në vesh pas një periudhe të maskimit. Shkalla e frenimit të mbetjeve mund të tregojë se sa efektivë mund të jenë maskuesit e zhurmës në vesh si një modalitet trajtimi. <ref name="pmid17956813">{{cite book | vauthors = Roberts LE | volume = 166 | issue = | pages = 487–95 | year = 2007 | pmid = 17956813 | doi = 10.1016/S0079-6123(07)66047-6 | series = Progress in Brain Research | isbn = 978-0444531674 | title = Tinnitus: Pathophysiology and Treatment | chapter = Residual inhibition }}</ref><ref name="pmid18712566">{{cite journal | vauthors = Roberts LE, Moffat G, Baumann M, Ward LM, Bosnyak DJ | title = Residual inhibition functions overlap tinnitus spectra and the region of auditory threshold shift | journal = Journal of the Association for Research in Otolaryngology | volume = 9 | issue = 4 | pages = 417–35 | year = 2008 | pmid = 18712566 | pmc = 2580805 | doi = 10.1007/s10162-008-0136-9 | url = }}</ref>
 
 
Një vlerësim i hiperakuzës, një shoqerues i shpeshtë i zhurmave në vesh, <ref name="pmid24012803">{{cite journal | vauthors = Knipper M, Van Dijk P, Nunes I, Rüttiger L, Zimmermann U | title = Advances in the neurobiology of hearing disorders: recent developments regarding the basis of tinnitus and hyperacusis | journal = Progress in Neurobiology | volume = 111 | issue = | pages = 17–33 | year = 2013 | pmid = 24012803 | doi = 10.1016/j.pneurobio.2013.08.002 | url = | doi-access = free }}</ref>  mund të bëhet gjithashtu. <ref name="pmid25104073">{{cite journal | vauthors = Tyler RS, Pienkowski M, Roncancio ER, Jun HJ, Brozoski T, Dauman N, Dauman N, Andersson G, Keiner AJ, Cacace AT, Martin N, Moore BC | title = A review of hyperacusis and future directions: part I. Definitions and manifestations | journal = American Journal of Audiology | volume = 23 | issue = 4 | pages = 402–19 | year = 2014 | pmid = 25104073 | doi = 10.1044/2014_AJA-14-0010 | url = http://successforkidswithhearingloss.com/wp-content/uploads/2015/01/Hyperacusis-Part-1.pdf | access-date = September 23, 2017 | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20180509171602/http://successforkidswithhearingloss.com/wp-content/uploads/2015/01/Hyperacusis-Part-1.pdf | archivedate = May 9, 2018 }}</ref> Parametri i matur është niveli i shqetësimit të tingullit me volum të lartë (LDL) në dB, niveli subjektiv i shqetësimit akut në frekuencat e specifikuara gjatë intervalit të frekuencës së dëgjimit. Kjo përcakton një varg dinamik midis pragut të dëgjimit në atë frekuencë dhe nivelit të shqetësimit të tingullit të lartë. Një gamë dinamike e ngjeshur në një interval të veçantë frekuence shoqërohet me hiperakuzë subjektive. Pragu i dëgjimit normal përcaktohet në përgjithësi midis 0–20 decibel (dB). Nivelet normale të shqetësimit të zërit të lartë janë 85-90 + dB, me disa kërkues shkencor që e citojnë si100 dB. Një gamë dinamike prej 55 dB ose më pak është tregues i hiperakuzës <ref name="pmid15807048">{{cite journal | vauthors = Sherlock LP, Formby C | title = Estimates of loudness, loudness discomfort, and the auditory dynamic range: normative estimates, comparison of procedures, and test-retest reliability | journal = Journal of the American Academy of Audiology | volume = 16 | issue = 2 | pages = 85–100 | year = 2005 | pmid = 15807048 | doi = 10.3766/jaaa.16.2.4| url = }}</ref><ref name="pmid25478787">{{cite journal | vauthors = Pienkowski M, Tyler RS, Roncancio ER, Jun HJ, Brozoski T, Dauman N, Coelho CB, Andersson G, Keiner AJ, Cacace AT, Martin N, Moore BC | title = A review of hyperacusis and future directions: part II. Measurement, mechanisms, and treatment | journal = American Journal of Audiology | volume = 23 | issue = 4 | pages = 420–36 | year = 2014 | pmid = 25478787 | doi = 10.1044/2014_AJA-13-0037 | url = }}</ref>
Line 151 ⟶ 139:
 
Nëse ekzaminimi zbulon një zhurmë  (tingull për shkak të rrjedhës së turbullt të gjakut), duhet të kryhen studime imazherike si doppleri transkranial (TCD) ose angiografia e rezonancës magnetike (MRA). <ref name="pmid28203490">{{cite journal | vauthors = Pegge S, Steens S, Kunst H, Meijer F | title = Pulsatile Tinnitus: Differential Diagnosis and Radiological Work-Up | journal = Current Radiology Reports | volume = 5 | issue = 1 | pages = 5 | year = 2017 | pmid = 28203490 | pmc = 5263210 | doi = 10.1007/s40134-017-0199-7 | url = }}</ref><ref name="pmid23885280">{{cite journal | vauthors = Hofmann E, Behr R, Neumann-Haefelin T, Schwager K | title = Pulsatile tinnitus: imaging and differential diagnosis | journal = Deutsches Arzteblatt International | volume = 110 | issue = 26 | pages = 451–58 | year = 2013 | pmid = 23885280 | pmc = 3719451 | doi = 10.3238/arztebl.2013.0451 | url = }}</ref><ref name="pmid22552697">{{cite journal | vauthors = Sismanis A | title = Pulsatile tinnitus: contemporary assessment and management | journal = Current Opinion in Otolaryngology & Head and Neck Surgery | volume = 19 | issue = 5 | pages = 348–57 | year = 2011 | pmid = 22552697 | doi = 10.1097/MOO.0b013e3283493fd8 | url = https://www.researchgate.net/publication/224888455 | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170925181459/https://www.researchgate.net/profile/Aristides_Sismanis/publication/224888455_Pulsatile_tinnitus_Contemporary_assessment_and_management/links/573f7b0208ae9ace8413462e/Pulsatile-tinnitus-Contemporary-assessment-and-management.pdf | archivedate = 2017-09-25 }}</ref>
 
 
===Diagnostifikimi diferencial===
Line 162 ⟶ 149:
 
Disa ilaçe kanë efekte ototoksike dhe mund të kenë një efekt kumulativ që mund të rrisë dëmet e bëra nga zhurma. Nëse medikamentet ototoksike duhet të administrohen, duhet vëmendje e madhe nga mjeku për detajet e recetës, të tilla si doza dhe intervali i dozës, të cilat mund të zvogëlojnë dëmin e bërë. <ref name="pmid21796866">{{cite journal | vauthors = Cianfrone G, Pentangelo D, Cianfrone F, Mazzei F, Turchetta R, Orlando MP, Altissimi G | title = Pharmacological drugs inducing ototoxicity, vestibular symptoms and tinnitus: a reasoned and updated guide | journal = European Review for Medical and Pharmacological Sciences | volume = 15 | issue = 6 | pages = 601–36 | year = 2011 | pmid = 21796866 | url = http://www.europeanreview.org/wp/wp-content/uploads/956.pdf | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170808135100/http://www.europeanreview.org/wp/wp-content/uploads/956.pdf | archivedate = 2017-08-08 }}</ref><ref>{{cite journal |last=Palomar García |first=V |author2=Abdulghani Martínez, F |author3=Bodet Agustí, E |author4=Andreu Mencía, L |author5=Palomar Asenjo, V |title=Drug-induced otoxicity: current status |journal=Acta Oto-Laryngologica |date=Jul 2001 |volume=121 |issue=5 |pages=569–72 |pmid=11583387 |doi=10.1080/00016480121545}}</ref><ref name="pmid8934581">{{cite journal | vauthors = Seligmann H, Podoshin L, Ben-David J, Fradis M, Goldsher M | title = Drug-induced tinnitus and other hearing disorders | journal = Drug Safety | volume = 14 | issue = 3 | pages = 198–212 | year = 1996 | pmid = 8934581 | doi = 10.2165/00002018-199614030-00006| url = }}</ref>
 
 
==Manaxhimi==
 
Nëse ekziston një shkak themelor, trajtimi i tij mund të çojë në përmirësime. <ref name=Lang2013/> Përndryshe, trajtimi kryesor për zhurmën në vesh është terapia e bisedës, <ref name=Lang2013/> terapia e zërit, ose aparatet e dëgjimit. Nuk ka ilaçe ose suplemente efektive që trajtojnë zhurmon në vesh. <ref name=Lancet2013/><ref>{{Cite web|url=https://www.ata.org/managing-your-tinnitus/treatment-options/drug-therapies|title=Drug Therapies|date=2015-03-20|website=www.ata.org|language=en|access-date=2019-03-26}}</ref>
 
 
===Psikologjike===
Line 184 ⟶ 169:
 
Përdorimi i terapisë së tingullit qoftë nga aparatet e dëgjimit, ose nga maskuesit e zhurmës në vesh ndihmon trurin të injorojë frekuencën specifike të zhurmës në vesh. Megjithëse këto metoda janë pak të mbështetura në prova, nuk kanë efekte negative. <ref name=Lancet2013/><ref name="pmid24622861">{{cite journal | vauthors = Hoare DJ, Searchfield GD, El Refaie A, Henry JA | title = Sound therapy for tinnitus management: practicable options | journal = Journal of the American Academy of Audiology | volume = 25 | issue = 1 | pages = 62–75 | year = 2014 | pmid = 24622861 | doi = 10.3766/jaaa.25.1.5}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Sereda|first=Magdalena|last2=Xia|first2=Jun|last3=El Refaie|first3=Amr|last4=Hall|first4=Deborah A.|last5=Hoare|first5=Derek J.|date=2018|title=Sound therapy (using amplification devices and/or sound generators) for tinnitus|url=|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=12|pages=CD013094|doi=10.1002/14651858.CD013094.pub2|issn=1469-493X|pmid=30589445|pmc=6517157}}</ref> Ekzistojnë disa qasje për terapinë e tingullit të zhurmës në vesh. E para është modifikimi i tingullit për të kompensuar humbjen e dëgjimit të individit. E dyta është një spektër sinjal që shënon energjinë afër frekuencës së tringëllimë në veshët. <ref>{{Cite journal|last=Shore|first=Susan E|last2=Roberts|first2=Larry E.|last3=Langguth|first3=Berthold|date=2016|title=Maladaptive plasticity in tinnitus-triggers, mechanisms and treatment|journal=Nature Reviews. Neurology|volume=12|issue=3|pages=150–160|doi=10.1038/nrneurol.2016.12|issn=1759-4758|pmc=4895692|pmid=26868680}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Hesse|first=Gerhard|date=2016-12-15|title=Evidence and evidence gaps in tinnitus therapy|journal=GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery|volume=15|pages=Doc04|doi=10.3205/cto000131|issn=1865-1011|pmc=5169077|pmid=28025604}}</ref> Ekzistojnë disa prova që mbështesin terapinë e rimarrjes së zhurmës në vesh, e cila ka për qëllim zvogëlimin e aktivitetit neuronal të lidhur me zhurmat në vesh. <ref name="Lancet2013" /><ref name="pmid20238353">{{cite journal | vauthors = Phillips JS, McFerran D | title = Tinnitus Retraining Therapy (TRT) for tinnitus | journal = Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = | issue = 3 | pages = CD007330 | year = 2010 | pmid = 20238353 | doi = 10.1002/14651858.CD007330.pub2 | url = }}</ref><ref>{{Cite journal|last=Hesse|first=Gerhard|date=2016-12-15|title=Evidence and evidence gaps in tinnitus therapy|journal=GMS Current Topics in Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgery|volume=15|pages=Doc04|doi=10.3205/cto000131|issn=1865-1011|pmc=5169077|pmid=28025604}}</ref> Ka të dhëna paraprake për një trajtim alternativ të zhurmës në vesh duke përdorur aplikacione celulare, duke përfshirë metoda të ndryshme: maskimin, terapinë e zërit, ushtrimet relaksuese dhe të tjera. <ref>{{Cite journal|last=Casale|first=Manuele|last2=Costantino|first2=Andrea|last3=Rinaldi|first3=Vittorio|last4=Forte|first4=Antonio|last5=Grimaldi|first5=Marta|last6=Sabatino|first6=Lorenzo|last7=Oliveto|first7=Giuseppe|last8=Aloise|first8=Fabio|last9=Pontari|first9=Domenico|date=2018-11-11|title=Mobile applications in otolaryngology for patients: An update|journal=Laryngoscope Investigative Otolaryngology|volume=3|issue=6|pages=434–438|doi=10.1002/lio2.201|issn=2378-8038|pmc=6302723|pmid=30599026}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Mosa|first=Abu Saleh Mohammad|last2=Yoo|first2=Illhoi|last3=Sheets|first3=Lincoln|date=2012-07-10|title=A Systematic Review of Healthcare Applications for Smartphones|journal=BMC Medical Informatics and Decision Making|volume=12|pages=67|doi=10.1186/1472-6947-12-67|issn=1472-6947|pmc=3534499|pmid=22781312}}</ref> Këto aplikacione mund të funksionojnë si një pajisje e veçantë ose si një sistem kontrolli i aparatit të dëgjimit. <ref>{{Cite journal|last=Kalle|first=Sven|last2=Schlee|first2=Winfried|last3=Pryss|first3=Rüdiger C.|last4=Probst|first4=Thomas|last5=Reichert|first5=Manfred|last6=Langguth|first6=Berthold|last7=Spiliopoulou|first7=Myra|date=2018-08-20|title=Review of Smart Services for Tinnitus Self-Help, Diagnostics and Treatments|journal=Frontiers in Neuroscience|volume=12|pages=541|doi=10.3389/fnins.2018.00541|issn=1662-4548|pmc=6109754|pmid=30177869}}</ref> Ka pak prova që mbështesin përdorimin e stimulimit magnetik transkranial; <ref name=Lancet2013/><ref>{{cite journal |last=Meng |first=Z |author2=Liu, S |author3=Zheng, Y |author4= Phillips, JS |title=Repetitive transcranial magnetic stimulation for tinnitus |journal=Cochrane Database of Systematic Reviews |date=Oct 5, 2011 |issue=10 |pages=CD007946 |pmid=21975776 |doi=10.1002/14651858.CD007946.pub2}}</ref> si pasojë nuk rekomandohet. <ref name=CPG2014/> Që nga viti 2017 ka prova të kufizuara për dobinë e neurofeedback. <ref>{{cite journal |last1=Güntensperger |first1=D |last2=Thüring |first2=C |last3=Meyer |first3=M |last4=Neff |first4=P |last5=Kleinjung |first5=T |title=Neurofeedback for Tinnitus Treatment - Review and Current Concepts. |journal=Frontiers in Aging Neuroscience |date=2017 |volume=9 |pages=386 |doi=10.3389/fnagi.2017.00386 |pmid=29249959 |pmc=5717031}}</ref>  
 
 
===Mjeksia alternative===
Line 201 ⟶ 185:
 
Zhurma në vesh zakonisht është menduar si një simptomë e moshës madhore, dhe shpesh është anashkaluar tek fëmijët. Fëmijët me humbje të dëgjimit kanë një incidencë të lartë të zhurmave në vesh, edhe pse ata nuk shprehin gjendjen ose efektin e saj në jetën e tyre. <ref name="Celik et al">{{cite journal |last1=Celik |first1=N |last2=Bajin |first2=MD |last3=Aksoy |first3=S |year=2009 |title=Tinnitus incidence and characteristics in children with hearing loss |journal=Journal of International Advanced Otology |volume=5 |issue=3 |pages=363–69 |url=http://advancedotology.org/IAO5_3/Bajin.pdf |issn=1308-7649 |oclc=695291085 |accessdate=2013-02-02 |url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131221015940/http://advancedotology.org/IAO5_3/Bajin.pdf |archivedate=2013-12-21 }}</ref> Fëmijët në përgjithësi nuk raportojnë zhurma në vesh spontanisht dhe ankesat e tyre nuk mund të merren seriozisht. <ref>{{cite journal | last1 = Mills | first1= RP | last2= Albert |first2=D | last3= Brain |first3= C |year = 1986 | title = Tinnitus in childhood | url = | journal = Clinical Otolaryngology and Allied Sciences |volume = 11 | issue = 6 | pages = 431–34 | doi= 10.1111/j.1365-2273.1986.tb00147.x }}</ref> Në mesin e atyre fëmijëve që ankohen për zhurma në vesh, ekziston një mundësi e shtuar e patologjisë së lidhur me otologjinë ose neurologjinë siç është migrena, sëmundja Meniere ose qelbëzimi kronik i veshit të mëzit. <ref>{{cite book |author=Ballantyne JC |editor1=Graham JM |editor2=Baguley D |year=2009 |title=Ballantyne's Deafness |edition= Seventh |location=Chichester |publisher=Wiley-Blackwell |oclc=275152841 }}</ref>  Prevalenca e saj e raportuar varion nga 12% në 36% në fëmijët me pragje normale të dëgjimit dhe deri në 66% në fëmijët me humbje të dëgjimit dhe afërsisht 3-10% e fëmijëve janë raportuar të shqetësohen nga zhurmat në vesh. <ref name="pmid20371585">{{cite journal | vauthors = Shetye A, Kennedy V | title = Tinnitus in children: an uncommon symptom? | journal = Archives of Disease in Childhood | volume = 95 | issue = 8 | pages = 645–48 | year = 2010 | pmid = 20371585 | doi = 10.1136/adc.2009.168252 | url = https://www.researchgate.net/publication/43049877 | url-status = live | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170929000621/https://www.researchgate.net/profile/Veronica_Kennedy/publication/43049877_Tinnitus_in_children_An_uncommon_symptom/links/5790870808ae0831552f27fb.pdf | archivedate = 2017-09-29 }}</ref>
 
 
==Referenca==
{{Reflist}}
 
 
==Adresa të tjera ==