[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
 
vNo edit summary
Rreshti 1:
[[Skeda:Stamps of Germany (DDR) 1978, MiNr 2383.jpg|thumbparapamje|240px|Ilustrimi i Rapunzel dhe shtrigës në pullën postare të [[Gjermania Lindore|Gjermanisë Lindore]] më 1978]]
'''Rapunzel''' ({{IPAc-en|r|ə|ˈ|p|ʌ|n|z|əl}}; {{IPA-de|ʁaˈpʊnt͡səl|lang}}) është një përrallë gjermane në koleksionin e mbledhur nga [[Vëllezërit Grim]], dhe botuar për herë të parë më 1812 si pjesë e [[Përrallat e Vëllezërit Grim|Përrallave për fëmijë]]. Historia e Vëllezërve Grimm është një adaptim i përrallës Rapunzel nga (J. Achim Christoph) Friedrich Schulz botuar në koleksionin e tij ''Kleine Romane'' (1790).<ref>Oliver Loo (2015) ''Rapunzel 1790 A New Translation of the Tale by Friedrich Schulz'', Amazon, {{ISBN|978-1507639566}}. ASIN: B00T27QFRO</ref> Versioni Schulz është i bazuar në ''Persinette'' nga [[Charlotte- Rose de Caumont de La Force]] u botua fillimisht në vitin 1698<ref>[[Jack Zipes]] (1991) ''Spells of Enchantment: The Wondrous Fairy Tales of Western Culture'', Viking, p. 794, {{ISBN|0670830534}}.</ref> e cila nga ana tjetër u ndikua nga një përrallë edhe më e hershme italiane, ''[[Petrosinella]]'' nga [[Giambattista Basile]], botuar më 1634.<ref>{{cite web|url=http://www.mythicjourneys.org/newsletter_jul07_windling.html|title=Rapunzel, Rapunzel, Let Down Your Hair|publisher=Terri Windling|language=en}}</ref> Komploti i tij është përdorur dhe parodizuar në media të ndryshme dhe rreshti i tij më i njohur ("Rapunzel, Rapunzel, lësho flokët") është një [[Idiomë|idiomë]] e kulturës popullore.
 
Historia e Rapunzel ka ngjashmëri të habitshme me përrallën persiane ''[[Rudaba]]'', përfshirë në poezinë epike ''[[ShahnamehShahnameja|Shahname]]'' nga [[Firdeusiu]]. Rudaba ofron për të hequr flokët e saj nga kulla e saj në mënyrë që dashnori i saj Zāl të mund të ngjitet deri tek ajo.<ref>[https://web.archive.org/web/20120131084722/http://www.iranian.com/main/2009/nov/rapunzal Rapunzal?] iranian.com, 9 nëntor 2009.</ref> Disa elementë të përrallës gjithashtu mund të ishin bazuar fillimisht në përrallën e [[Shën Barbara]], për të cilën u tha se ishte mbyllur në një kullë nga babai i saj.<ref>[http://www.folkstory.com/articles/stbabs.html A Day to Honor Saint Barbara]. Folkstory.com (30 nëntor 1997).</ref>
 
==Historia==
[[Skeda:Johnny Gruelle illustration - Rapunzel - Project Gutenberg etext 11027.jpg|thumbparapamje|Ilustrim nga [[Johnny Gruelle]]]]
 
Një çift i vetmuar, që duan një fëmijë, jetojnë pranë një kopshti me mure që i përket një magjistare.<ref>In the version of the story given by J. Achim Christoph Friedrich Schulz in his ''Kleine Romane'' (1790), which was the Grimms' direct source, the owner of the garden is a fairy ("''Fee''"), and also appears as such in the Grimms' first edition of ''Kinder- und Hausmärchen'' (1812); by the final edition of 1857 the Grimms had deliberately Germanized the story by changing her to the more Teutonic "sorceress" ("''Zauberin''"), just as they had changed the original "prince" ("''Prinz''") to the Germanic "son of a king" ("''Königssohn''"). At no point, however, do they refer to her as a "witch" ({{lang-de|Hexe}}), despite the common modern impression.</ref> Gruaja, duke provuar dëshirat e lidhura me ardhjen e shtatzënisë së shumëpritur të saj, vëren disa ''rapunzel'' (një bimë e vogël vjetore që hahet si një perime me gjethe), duke u rritur në kopsht dhe dëshiron shumë për të. Ajo nuk pranon të hajë asgjë tjetër dhe sëmuret, dhe burri fillon të frikësohet për jetën e saj. Një natë, burri i saj depërton në kopsht për të marrë disa për të. Ajo bën një sallatë nga ajo dhe e ha. Ka shije aq e mirë saqë ajo dëshiron më shumë. Kështu që burri i saj shkon të marrë ca më shumë për të. Ndërsa shkallëzon murin për tu kthyer në shtëpi, magjistarja e kap atë dhe e akuzon për vjedhje. Ai i lutet mëshirës, ​​dhe ajo pranon të jetë e butë, dhe i lejon atij të marrë të gjitha rapunzel që ai dëshiron, me kusht që fëmija t'i jepet asaj kur të lindë.<ref>In some variants of the story, the request takes a more riddling form, ''e. g.,'' the foster mother demands "that which is under your belt." In other variants, the mother, worn out by the squalling of the child, wishes for someone to take it away, whereupon the figure of the foster-mother appears to claim it. ''Cf.'' the Grimms' annotations to ''Rapunzel'' (''Kinder- und Hausmärchen'' (1856), Vol. III, p. 22.)</ref> I dëshpëruar, ai pajtohet. Kur gruaja e tij ka një vajzë foshnje, magjistarja e merr atë për të rritur si të sajin dhe e emëron "Rapunzel". Ajo rritet për të qenë fëmija më i bukur në botë, me flokë të gjatë të artë.<ref>In Schulz, this is caused by the fairy herself, who sprinkles the child with a "precious liquid/perfume/ointment" ({{lang-de|kostbaren Wasser}}). Her hair according to Schulz is thirty ells long (112 1/2 feet or 34.29 meters), but not at all uncomfortable for her to wear (''Kleine Romane'', p. 277); in the Grimms it hangs twenty ells (75 feet/22.86 meters) from the window-hook to the ground. (''Kinder- und Hausmärchen'' (1857) Vol. I., p. 66.).</ref> Kur ajo mbush dymbëdhjetë, magjistarja e mbyll brenda brenda një kullë<ref>In Schulz's 1790 version of the story, the purpose of the fairy in doing so is to protect Rapunzel from an "unlucky star" which threatens her (''Kleine Romane'', p. 275); the Grimms (deliberately seeking to return to a more archaic form of the story and perhaps influenced by Basile's Italian variant) make the fairy/sorceress a much more threatening figure.</ref> në mes të pyllit, pa shkallët dhe derën, dhe vetëm një dhomë dhe një dritare. Për të vizituar Rapunzel, magjistarja qëndron poshtë kullës dhe thërret atë dhe pastaj ajo i lëshon flokët e saj të gjata si shkallë.