|
#RIDREJTO [[Robotika]]
'''Robotika''' është një degë e inxhinierisë dhe shkencës që përfshin [[Inxhinieria mekanike|inxhinierinë mekanike]], inxhinierinë elektronike, inxhinierinë e informacionit, [[Shkenca kompjuterike|shkencat kompjuterike]] etj. Robotika merret me projektimin, ndërtimin, funksionimin dhe përdorimin e [[Roboti|robotëve]], si dhe [[Kompjuteri|sistemet kompjuterike]] për kontrollin e tyre, reagimet shqisore dhe përpunimin e informacionit .
Këto teknologji përdoren për të zhvilluar makina që mund të zëvendësojnë njerëzit dhe të kopjojnë veprimet njerëzore. Robotët mund të përdoren në shumë situata dhe për shumë qëllime, por sot shumë prej tyre përdoren në mjedise të rrezikshme (përfshirë zbulimin dhe çaktivizimin e bombave ), proçeset e prodhimit, ose aty ku njerëzit nuk mund të mbijetojnë (p.sh. në hapësirë, nën ujë, në nxehtësi të larta, dhe pastrimin dhe përmbajtjen e materialeve të rrezikshme dhe rrezatimeve). Robotët mund të marrin çdo formë, por një pjesë janë krijuar që të kenë pamje njerëzore. Kjo thuhet se ndihmon në pranimin e një roboti për sjellje të caktuara që zakonisht kryhen nga njerëzit. Robotë të tillë përpiqen të kopjojnë ecjen, ngritjen e objekteve, fjalimet, njohjen ose çdo aktivitet tjetër njerëzor. Shumë nga robotët e sotëm janë frymëzuar nga natyra, duke kontribuar në fushën e bio-inspired robotics.
Koncepti i krijimit të makinave që mund të funksionojnë në mënyrë autonome daton që nga kohët klasike, por hulumtimi për funksionalitetin dhe përdorimet e mundshme të robotëve nuk u rrit ndjeshëm deri në shekullin e 20-të. Gjatë historisë, shpesh është supozuar nga studiues, shpikës, inxhinierë dhe teknikë të ndryshëm që robotët një ditë do të jenë në gjendje të imitojnë sjelljen njerëzore dhe të kryejnë detyra në mënyrë të ngjashme me njerëzit. Sot, robotika është një fushë që po rritet me shpejtësi, teksa përparimet teknologjike vazhdojnë; hulumtimet, hartimi dhe ndërtimi i robotëve të rinj shërbejnë për qëllime të ndryshme praktike, qoftë për përdorim shtëpiak, komercial apo ushtarak . Shumë robotë janë ndërtuar për të bërë punë që janë të rrezikshme për njerëzit, të tilla si shpërthimi i bombave, gjetja e të mbijetuarve në gërmadha të paqëndrueshme dhe eksplorimi i minierave dhe anijeve të mbytura. Robotika përdoret gjithashtu në [[Shkencë, teknologji, inxhinieri dhe matematikë|STEM]] (shkencë, [[Teknologjia|teknologji]], inxhinieri dhe matematikë) si një ndihmesë në mësimdhënie. <ref>{{Cite book|last=Nocks|first=Lisa|title=The robot : the life story of a technology|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2007|location=Westport, CT}}</ref> Ardhja e nanorobotëve, robotëve mikroskopikë që mund të injektohen në trupin e njeriut, mund të revolucionarizojë mjekësinë dhe shëndetin e njeriut. <ref>{{Cito web|url=https://cosmosmagazine.com/technology/researchers-make-a-million-tiny-robots|title=Researchers make a million tiny robots|last=Carne|first=Nick|date=March 8, 2019|publisher=[[Cosmos Magazine]]|accessdate=March 8, 2019}}</ref>
Robotika është një degë e inxhinierisë që përfshin konceptimin, dizenjimin, prodhimin dhe funksionimin e robotëve. Kjo fushë është e mbivendosur me [[Elektronika|elektronikën]], [[Shkenca kompjuterike|shkencat kompjuterike]], [[Inteligjenca artificiale|inteligjencën artificiale]], mekatronikën, [[Nanoteknologjia|nanoteknologjinë]] dhe bioinxhinierinë . <ref>{{Cite book|last=Arreguin|first=Juan|title=Automation and Robotics|url=https://archive.org/details/ost-engineering-automation-and-robotics|publisher=I-Tech and Publishing|year=2008|location=Vienna, Austria}}</ref>
== Etimologjia ==
Fjala ''robotikë'' është marr nga fjala ''robot'', e cila u fut për publikun nga shkrimtari [[Çekosllovakia|çek]] [[Karel Čapek|Karel Capek]] në veprën e tij ''R.U.R. (Robotët Universal të Rossum)'', i cili u botua në vitin 1920. <ref name="KapekWebsite">{{Cito web|url=http://capek.misto.cz/english/robot.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130123023343/http://capek.misto.cz/english/robot.html|archivedate=2013-01-23|first=Dominik|last=Zunt|title=Who did actually invent the word "robot" and what does it mean?|publisher=The Karel Čapek website|accessdate=2017-02-05}}</ref> Fjala ''robot'' vjen nga fjala sllave ''robota'', që do të thotë skllav / shërbëtor. Shfaqja fillon në një fabrikë që prodhon njerëz artificial të quajtur ''robotë'', krijesa që mund të ngatërrohen si njerëz - shumë të ngjashme me idetë moderne të android-ve . Vetë Karel Čapek nuk e shpiku fjalën. Ai shkroi një letër të shkurtër duke iu referuar një [[Etimologjia|etimologjie]] në ''Fjalorin Anglez të Oksfordit,'' ku caktoj vëllain e tij [[Josef Çapek|Josef Čapek]] si krijuesi aktual
|
