Versioni i datës 12 mars 2020 02:27 redakto Edukatori (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 32.022 edits v Krijuar nga përkthimi i faqes "Public health" Etiketat: Përkthimi i Përmbajtjes ContentTranslation2 ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 12 mars 2020 02:45 redakto zhbëje Edukatori (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 32.022 edits vNo edit summary Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: '''Shëndeti publik''' është përkufizuar si "shkenca dhe arti i parandalimit të sëmundjes", zgjatja dhe përmirësimi i cilësisë së jetës përmes përpjekjeve të organizuara dhe zgjedhjeve të informuara të shoqërisë, organizatave, publike dhe private, komuniteteve dhe individëve". <ref>{{Cite journal\|last=Winslow, Charles-Edward Amory\|author-link=~~Charles-Edward Amory Winslow~~\|date=1920\|title=The Untilled Field of Public Health\|url=https://zenodo.org/record/1448241\|journal=Modern Medicine\|volume=2\|issue=1306\|pages=183–191\|bibcode=1920Sci....51...23W\|doi=10.1126/science.51.1306.23\|pmid=17838891}}</ref> Analizimi i përcaktuesve të shëndetit të një popullate dhe kërcënimet me të cilat përballet është baza për shëndetin publik. <ref>{{Cito web\|url=https://www.cdcfoundation.org/content/what-public-health\|title=What is Public Health\|website=Centers for Disease Control Foundation\|publisher=Atlanta, GA: Centers for Disease Control\|accessdate=27 January 2017}}</ref> ''Publiku'' mund të jetë aq i vogël sa një grusht njerëzish ose aq i madh sa një fshat ose një qytet i tërë; në rastin e një [[Pandemia\|pandemie]] mund të përfshijë disa kontinente. Koncepti i ''shëndetit'' merr parasysh mirëqenien fizike, psikologjike dhe sociale. Si i tillë, sipas [[Organizata Botërore e Shëndetësisë\|Organizatës Botërore të Shëndetësisë]], nuk është thjesht vetëm mungesa e sëmundjes por edhe një burim për jetesën e përditshme. <ref>[http://www.who.int/suggestions/faq/en/ Frequently asked questions] from the "Preamble to the Constitution of the World Health Organization" as adopted by the [[International Health Conference]], 1946</ref> == Përmbledhje == Shëndeti publik është një fushë [[Ndërdisiplinariteti\|ndërdisiplinore]]. Për shembull, epidemiologjia, biostatika (biostatologjia), shkencat sociale dhe [[Menaxhimi\|administrimi]] i shërbimeve shëndetësore janë të gjitha të rëndësishme. Nënfushat e tjera të rëndësishme përfshijnë shëndetin e mjedisit, shëndetin e komunitetit, shëndetin e sjelljes, ekonominë e shëndetit, politikën publike, shëndetin mendor, edukimin shëndetësor, sigurinë në punë, çështjet gjinore në shëndetësi dhe shëndetin [[Higjena seksuale\|seksual dhe riprodhues]] . Shëndeti publik synon të përmirësojë cilësinë e jetës përmes parandalimit dhe trajtimit të [[Sëmundja\|sëmundjeve]], përfshirë shëndetin mendor. Kjo bëhet përmes mbikëqyrjes së rasteve dhe treguesve shëndetësor, dhe përmes promovimit të sjelljeve të shëndetshme. Nismat e zakonshme të shëndetit publik përfshijnë promovimin e [[ Larja e duarve \|larjes]] së ~~[[ Larja e~~ ~~duarve \|~~duarve]] dhe ushqyerjes me gji (gjidhënies), sigurimin e vaksinimeve, parandalimin e vetëvrasjeve dhe shpërndarjen e [[Prezervativi\|prezervativëve]] për të kontrolluar përhapjen e sëmundjeve seksualisht të transmetueshme . Praktika moderne e shëndetit publik kërkon ekipe multidisiplinare të punonjësve të shëndetit publik dhe profesionistëve. Ekipet mund të përfshijnë epidemiologë, biostatikanë, asistentë mjekësorë, infermierë të shëndetit publik, mamitë, mikrobiologë mjekësorë, [[Ekonomisti\|ekonomistë]], sociologë, gjenetistë, menaxherë të të dhënave dhe [[Mjeku\|mjekë]]. Në varësi të nevojës, mund të thirren zyrtarë të shëndetit mjedisor ose inspektorë të shëndetit publik, bioetikologë, dhe madje edhe veterinarë, ekspertë të gjinisë, ose specialistë të shëndetit seksual dhe riprodhues. <ref>{{Cite book\|last=Joint Task Group on Public Health Human Resources\|last2=Advisory Committee on Health Delivery & Human Resources\|last3=Advisory Committee on Population Health & Health Security\|publisher=Public Health Agency of Canada\|title=Building the public health workforce for the 21st century\|location=Ottawa\|year=2005\|oclc=144167975}}</ref> Rreshti 15: Në kontekstin global, fusha e edukimit dhe arsimit në fushën e shëndetit publik ka evoluar jashtëzakonisht shumë në dekadat e fundit, të mbështetur edhe nga institucione të tilla si [[Organizata Botërore e Shëndetësisë\|Organizata Botërore e Shëndetit]] dhe [[Banka Botërore]]. Strukturat operacionale janë formuluar nga parimet strategjike, me rrugë arsimore dhe të karrierës të udhëhequra nga kornizat e kompetencave, të gjitha që kërkojnë modulim sipas realiteteve lokale, kombëtare dhe globale. Është shumë e rëndësishme për shëndetin e popullatës që vendet të vlerësojnë nevojat e tyre për burimet njerëzore për shëndetin publik dhe zhvillojnë aftësinë e tyre për të ofruar këtë kapacitet, dhe jo të varen nga vendet e tjera për ta furnizuar atë. <ref>{{Cite journal\|last=White\|first=Franklin\|year=2013\|title=The Imperative of Public Health Education: A Global Perspective\|journal=Medical Principles and Practice\|volume=22\|issue=6\|pages=515–529\|doi=10.1159/000354198\|pmc=5586806\|pmid=23969636}}</ref> == ~~Referimet~~Shih edhe == * [[Pandemia]] {{Reflist}}▼ * [[Epidemiologjia]] * [[Mbrojtja shëndetësore]] * [[Shëndetësia në Shqipëri]] * [[Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës]] == Literatura == Line 22 ⟶ 26: * Berridge, Virginia. ''Public Health: A Very Short Introduction'' (Oxford University Press, 2016). * Berridge, Virginia, et al. ''Public Health in History'' (2011). * {{Cite book\|title=Encyclopedia of Public Health\|editor-last=Breslow, Lester\|year=2002\|publisher=[[Macmillan Reference USA]]\|location=New York\|isbn=978-0-02-865354-9}} * {{Cite book\|editor-last=Heggenhougen, Kris\|title=International Encyclopedia of Public Health\|publisher=Elsevier/Academic Press\|location=Amsterdam Boston\|year=2008\|isbn=978-0-12-227225-7}} La Berge, Ann F. ''Mission and Method: The Early Nineteenth-Century French Public Health Movement''. New York: Cambridge University Press 1992. Line 28 ⟶ 32: {{Cite book\|title=Public Health: the Development of a Discipline\|publisher=Rutgers University Press\|location=New Brunswick, NJ\|year=2008\|isbn=978-0-8135-4231-7\|last=Schneider, Dona\|last2=David E Lilienfeld}} Rosen, George. ''A History of Public Health''. New York: MD Publications 1958. {{Cite book\|last=Tausch\|first=Arno\|authorlink=~~Arno Tausch~~\|title=Globalization, the Human Condition, and Sustainable Development in the Twenty-first Century: Cross-national Perspectives and European Implications. With Almas Heshmati and a Foreword by Ulrich Brand\|publisher=Anthem Press, London\|year=2012\|edition=1st\|isbn=9780857284105}} * {{Cite book\|last=Turnock, Bernard\|title=Public Health: What It Is and How It Works\|edition=4th\|publisher=Jones and Bartlett Publishers\|location=Sudbury, MA\|year=2009\|isbn=978-0-7637-5444-0}} * {{Cite book\|title=Oxford Textbook of Public Health\|volume=1\|edition=6th\|publisher=Oxford University Press\|location=Oxford and New York\|year=2013\|doi=10.1093/med/9780199661756.001.0001\|isbn=9780199661756}} {{Cite book\|first=Franklin\|last=White\|first2=Lorann\|last2=Stallones\|first3=John M.\|last3=Last\|title=Global Public Health: Ecological Foundations\|url=https://books.google.com/books?id=iE8SXPGGbeMC\|year=2013\|publisher=Oxford University Press\|isbn=978-0-19-975190-7}} {{Div col end}} == Referimet == ▲{{Reflist}} == Lidhje të jashtme == [http://ec.europa.eu/health-eu Health-EU], portali zyrtar i shëndetit publik të [[Bashkimi Evropian\|Bashkimit Evropian]] ~~<nowiki>~~{{en}}~~</nowiki>~~ * [https://web.archive.org/web/20131112223935/http://www.healthyvillage.org.au/ Fshati i shëndetshëm], Ndërgjegjësimi dhe Avokimi i Shëndetit Publik ~~<nowiki>~~{{en}}~~</nowiki>~~ * [https://web.archive.org/web/20020930122507/http://www.whatispublichealth.org/ Çfarë është shëndeti publik?] nga Shoqata e Shkollave dhe Programeve të Shëndetit Publik ~~<nowiki>~~{{en}}~~</nowiki>~~

Shëndeti publik: Dallime mes rishikimesh