Psikiatria: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Krijuar nga përkthimi i faqes "Psychiatry" |
vNo edit summary |
||
Rreshti 1:
[[Skeda:American_Lady_Against_The_Sky.jpg|parapamje| Fjala ''[[wikiwikiweb:psyche|psikikë]]'' vjen nga [[greqishtja e lashtë]]
'''Psikiatria''' është specialiteti mjekësor kushtuar diagnostikimit, parandalimit dhe trajtimit të çrregullimeve mendore. <ref>{{Cite journal|last=Backes|first=Katherine A.|last2=Borges|first2=Nicole J.|last3=Binder|first3=S. Bruce|last4=Roman|first4=Brenda|year=2013|title=First-year medical student objective structured clinical exam performance and specialty choice|journal=International Journal of Medical Education|volume=4|pages=38–40|doi=10.5116/ijme.5103.b037}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Alarcón|first=Renato D.|year=2016|title=Psychiatry and Its Dichotomies|url=http://www.psychiatrictimes.com/cultural-psychiatry/psychiatry-and-its-dichotomies|journal=Psychiatric Times|volume=33|issue=5|page=1|doi=}}</ref> Këto përfshijnë
== Përmbledhje ==
▲'''Psikiatria''' është specialiteti mjekësor kushtuar diagnostikimit, parandalimit dhe trajtimit të çrregullimeve mendore. <ref>{{Cite journal|last=Backes|first=Katherine A.|last2=Borges|first2=Nicole J.|last3=Binder|first3=S. Bruce|last4=Roman|first4=Brenda|year=2013|title=First-year medical student objective structured clinical exam performance and specialty choice|journal=International Journal of Medical Education|volume=4|pages=38–40|doi=10.5116/ijme.5103.b037}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Alarcón|first=Renato D.|year=2016|title=Psychiatry and Its Dichotomies|url=http://www.psychiatrictimes.com/cultural-psychiatry/psychiatry-and-its-dichotomies|journal=Psychiatric Times|volume=33|issue=5|page=1|doi=}}</ref> Këto përfshijnë keqtrajtime të ndryshme që lidhen me disponimin, sjelljen, [[Kognicioni|njohjen]] dhe [[Përceptimi|perceptimet]].
Vlerësimi fillestar psikiatrik i një personi zakonisht fillon me një histori rasti dhe ekzaminim të gjendjes mendore. Krahas kësaj mund të bëhen ekzaminime fizike dhe teste psikologjike. Me raste, [[Neuroimazheria|përdoren neuroimazheringu]] ose teknika të tjera neurofiziologjike. <ref name="NIMHSite">{{Cito web|publisher=National Institute of Mental Health|date=January 31, 2006|title=Information about Mental Illness and the Brain (Page 3 of 3)|website=The Science of Mental Illness|accessdate=April 19, 2007|url=http://science-education.nih.gov/supplements/nih5/Mental/guide/info-mental-c.htm|archivedate=12 October 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071012140052/http://science-education.nih.gov/supplements/nih5/Mental/guide/info-mental-c.htm}}</ref> Çrregullimet mendore shpesh diagnostikohen në përputhje me konceptet klinike të listuara në manualet diagnostikuese si ''[[International Classification of Diseases and Related Health Problems|Klasifikimi Ndërkombëtar i Sëmundjeve]]'' (ICD), të redaktuara dhe të përdorura nga [[Organizata Botërore e Shëndetësisë|Organizata Botërore e Shëndetit]] (OBSH) dhe ''Manuali diagnostik dhe statistikori çrregullimeve mendore'', botuar nga Shoqata Psikiatrike Amerikane (APA). Edicioni i pestë i DSM ( DSM-5 ) u botua në vitin 2013 i cili riorganizoi kategoritë më të mëdha të sëmundjeve të ndryshme dhe u zgjerua në edicionin e kaluar duke përfshirë informacione dhe pasqyra që janë në përputhje me hulumtimet aktuale. <ref name="Kupfer">{{Cite journal|vauthors=Kupfer DJ, Regier DA|date=May 2010|title=Why all of medicine should care about DSM-5|journal=JAMA|volume=303|issue=19|pages=1974–5|doi=10.1001/jama.2010.646|pmid=20483976}}</ref>
Line 7 ⟶ 8:
== Etimologjia ==
Shprehja "psikiatri"
▲[[Skeda:American_Lady_Against_The_Sky.jpg|parapamje| Fjala ''[[wikiwikiweb:psyche|psikikë]]'' vjen nga [[greqishtja e lashtë]] për të treguar një shpirt ose flutur. Insekti që fluturon shfaqet në [[Stema|stemën e]] Kolegjit Mbretëror të Psikiatërve në Britani <ref>{{Cite journal|vauthors=James FE|date=July 1991|title=Psyche|journal=Psychiatric Bulletin|volume=15|issue=7|pages=429–31|doi=10.1192/pb.15.7.429|doi-access=free}}</ref> ]]
▲Shprehja "psikiatri" u krijua për herë të parë nga [[mjeku]] gjerman Johann Christian Reil në vitin 1808 dhe fjalë për fjalë do të thotë 'trajtim mjekësor i shpirtit' (''[[wikiwikiweb:psych|psikë-]]'' "shpirt" nga [[greqishtja e lashtë]] ''psykh'' soul "shpirt"; ''[[wikiwikiweb:-iatry|-iatry]]'' "trajtim mjekësor" nga gk . ''iātrikos'' "mjekësor" nga ''iāsthai'' "për tu shëruar"). Një doktor i mjekësisë i specializuar në psikiatri është psikiatër.
== Shih edhe ==
Rreshti 17:
== Referimet ==
{{Reflist|2}}
== Literatura ==
{{Refbegin|2}}
* {{cite book|editor1-last=Berrios|editor1-first=German E.|editor2-last=Porter|editor2-first=Roy|name-list-format=vanc|date=1995|title=The History of Clinical Psychiatry|location=London|publisher=Athlone Press|oclc=1000559759|isbn=978-0-485-24211-9}}
* {{cite book|vauthors=Berrios GE|date=1996|title=History of Mental symptoms: The History of Descriptive Psychopathology since the 19th century|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|oclc=668203298|isbn=978-0-511-52672-5}}
* {{cite encyclopedia|last=Ford-Martin|first=Paula Anne Gale|editor1-first=Jacqueline L.|editor1-last=Longe|editor2-first=Deirdre S.|editor2-last=Blanchfield|name-list-format=vanc|date=2002|title=Psychosis|encyclopedia=Gale Encyclopedia of Medicine|edition=2nd|volume=4|location=Detroit|publisher=Gale Group|oclc=51166617}}
* {{cite journal|vauthors=Hirschfeld RM, Lewis L, Vornik LA|title=Perceptions and impact of bipolar disorder: how far have we really come? Results of the national depressive and manic-depressive association 2000 survey of individuals with bipolar disorder|journal=The Journal of Clinical Psychiatry|volume=64|issue=2|pages=161–74|date=February 2003|pmid=12633125|doi=10.4088/JCP.v64n0209}}
* {{cite journal|vauthors=Krieke LV, Jeronimus BF, Blaauw FJ, Wanders RB, Emerencia AC, Schenk HM, Vos SD, Snippe E, Wichers M, Wigman JT, Bos EH, Wardenaar KJ, Jonge PD|title=HowNutsAreTheDutch (HoeGekIsNL): A crowdsourcing study of mental symptoms and strengths|journal=International Journal of Methods in Psychiatric Research|volume=25|issue=2|pages=123–44|date=June 2016|pmid=26395198|doi=10.1002/mpr.1495|pmc=6877205|hdl=11370/060326b0-0c6a-4df3-94cf-3468f2b2dbd6|url=https://pure.rug.nl/ws/files/30435764/2015_Van_der_Krieke_Jeronimus_HowNutsAreTheDutch_A_Crowdsourcing_Study_of_Mental_Symptoms_and_Strengths.pdf}}
* {{cite journal|vauthors=McGorry PD, Mihalopoulos C, Henry L, Dakis J, Jackson HJ, Flaum M, Harrigan S, McKenzie D, Kulkarni J, Karoly R|title=Spurious precision: procedural validity of diagnostic assessment in psychotic disorders|journal=The American Journal of Psychiatry|volume=152|issue=2|pages=220–3|date=February 1995|pmid=7840355|doi=10.1176/ajp.152.2.220|citeseerx=10.1.1.469.3360}}
* {{cite journal|vauthors=Moncrieff J, Cohen D|title=Rethinking models of psychotropic drug action|journal=Psychotherapy and Psychosomatics|volume=74|issue=3|pages=145–53|year=2005|pmid=15832065|doi=10.1159/000083999}}
* {{cite journal|last1=Burke|first1=C.|date=February 2000|title=Psychiatry: a "value-free" science?|journal=Linacre Quarterly|volume=67/1|issue=|pages=59–88|doi=10.1080/20508549.2000.11877569|url=http://www.cormacburke.or.ke/node/369}}
* {{cite web|website=National Association of Cognitive-Behavioral Therapists|url=http://www.nacbt.org/whatiscbt.htm|title=What is Cognitive-Behavioral Therapy?|access-date=20 September 2006}}
* {{cite journal|vauthors=Van Os J, Gilvarry C, Bale R, Van Horn E, Tattan T, White I, Murray R|title=A comparison of the utility of dimensional and categorical representations of psychosis. UK700 Group|journal=Psychological Medicine|volume=29|issue=3|pages=595–606|date=May 1999|pmid=10405080|doi=10.1017/s0033291798008162}}
* {{cite book|last1=Walker|first1=Evelyn|first2=Perry Deane|last2=Young|name-list-format=vanc|date=1986|title=A Killing Cure|url=https://archive.org/details/killingcure00walk|url-access=registration|edition=1st|location=New York|publisher=H. Holt and Co.|oclc=12665467|isbn=978-0-03-069906-1}}
* {{cite journal|vauthors=Williams JB, Gibbon M, First MB, Spitzer RL, Davies M, Borus J, Howes MJ, Kane J, Pope HG, Rounsaville B|title=The Structured Clinical Interview for DSM-III-R (SCID). II. Multisite test-retest reliability|journal=Archives of General Psychiatry|volume=49|issue=8|pages=630–6|date=August 1992|pmid=1637253|doi=10.1001/archpsyc.1992.01820080038006}}
* {{cite journal|last=Hiruta|first=Genshiro|editor-first=Allan|editor-last=Beveridge|name-list-format=vanc|title=Japanese psychiatry in the Edo period (1600-1868)|journal=History of Psychiatry|volume=13|issue=50|pages=131–51|date=June 2002|doi=10.1177/0957154X0201305002}}
{{Refend}}
[[Kategoria:Psikiatri]]
| |||