|
Këto “shënime” janë pjesë përbërëse të kompjuterit. Renditja e mëposhtme është bërë për efekt kuptueshmërie, duke i ndarë '''pjesët përbërëse të kompjuterit''' në pajisje të jashtme dhe të brendshme (d.m.th ndodhen jashtë kasës së kompjuterit dhe brenda saj).
'''Kompjuteri''' është pajisje elektronike programabile e cila pranon të dhëna në formë të '''input'''-it , i përpunon ato dhe prodhon informacion si dhe ato të dhëna i shfaq si '''output''' dhe i ruan për përdorim të mëvonshëm.
Një sistem kompjuterik përbëhet nga '''hardware''' dhe '''software'''.
'''Hardware''' përfshin të gjitha komponentet fizike të kompjuterit si: shtëpiza , monitori , procesori , memorijet, disqet , tastiera , kabllot etj.
Teknikisht komponentet kryesore hardware-ike janë:
1.Procesori
2.Memorijet(primare dhe sekondare)
3.I/O Interface
'''Software''' paraqet një grumbull instruksionesh ose të dhënash që i tregojnë kompjuterit se qfarë duhet të bëj.
Software ndahet në:
1.Software aplikativ
2.Sistem operativ
[[Skeda:Crystal Project computer.png|thumb|right|Kompjuteri Personal]]
==''''' Ekrani''''' ==
'''''Monitori behet prej disa pikave te vogla qe quhet PIXEL.'''''
'''''Siperfaqja e ekranit permbane nje numer te caktuar pikash elementare, te cilat njihen edhe me emrin
PIKSEL ( ang.:
pixel, nga
picture element ).'''''
'''''Monitori lidhet me kartelen Grafike'''''
'''''Monitori është ekrani nga ku ju po lexoni këtë material. Monitorët janë dy llojesh : CRT & LCD'''''
===''''' CRT (Cathode Ray Tube)''''' ===
'''''Këta janë monitorët tradicionalë të ngjashëm me ekranin e televizorit. Në bazë të parimit të punës së këtyre ekraneve është drejtimi i një tufe elektronesh nga një fushë elektrike drejt ekranit i cili është i mbuluar nga brenda një shtresë e hollë elementesh fosforeshentë të cilët kur goditen nga elektronet shndërrohen në një pikë të ndritshme që në gjuhën e kompjuterit njihet si pixel.'''''
===''''' Ekrane të rrafshëta''''' ===
'''''Këto janë ekranet me të cilët janë të pajisur të gjithë laptopët por gjithmonë e më shumë edhe kompjuterat e “zakonshëm”. Përvec se te kompjuterat, ekrane të sheshtë mund të keni parë edhe tek televizorët që i quajme shkurt plazma.Në fakt plazëm është emri i njërës nga dy teknologjitë më të suksesshme nëprodhimin e ekraneve të sheshtë: Plasma (PDP Plasma Display Panel) dhe LCD(Liquid Crystal Display). Teknologjia plasma e shfaq pamjen në sajë të ndricimit të çliruar nga ngacmimi i një gazi (përzierje 90% argon dhe 10% ksenon) dhe është shumë e përshtatshme për ekranë me përmasa të mëdha, ndërsa në bazë të parimit të punës së teknologjisë LCD janë dy pllaka paralele brenda ekranit të orientuara menjë kënd 90 gradë ndaj njëra-tjetrës të cilat e polarizojnë dritën e para horizontalisht dhe e dyta vertikalisht. Midis tyre ndodhet një lëng, molekulat e të cilit (kristalet elëngshme) kanë vetinë të orientohen nën praninë e një tensioni elektrik. Pa praninë etensionit drita nuk depërton dot të dyja pllakat, ndërsa kur tensioni është present molekulat e lëngut orientohen sipas fushës elektrike duke e kanalizuar dritën nëpërpixel-at e përmendur më lartë.Ekranet LCD ...Ne keta ekrane imazhi krijohet ne kete menyre: - Drita e krijuar nga tubat me gazin e lartpermendur eshte drite e "bardhe".Kur drita eshte e bardhe do te thote qe gjith spektri i drites eshte prezent (Drita perbehet nga ngjyra te ndryshme,te cilat kane nje gjatesi vale te ndryshme dhe ne varesi te intesitetit te ketyre valeve krijohen ngjyrat e ndryshme. Ne teknologjine e TV dhe PC ngjyrat riprodhohen nga tre ngjyra baze. E kuqe, Blu dhe jeshile. Ne baze te intesitetit te ketyre tre ngjyrave krijohen te gjith gjyrat e tjera,te themi si tek "perzierja" tre lapsave me ngjyra te ndryshme ne leter te bardhe. Drita e bardhe krijohet atehere kur te tre ngjyrat baze, e kuqe, jeshile dhe blu RGB-anglisht jane te barabarta ne intesitet.).Ne ekranet LCD ndodh ky fenomen: - Kur ne qelizat e ekranit zbatohet nje tension i caktuar, atehere keto qeliza krijojne nje "rrjete" ose "pengese"
per drite me gjatesi vale te caktuar dhe lejon drite me gjatesi vale tjeter te caktuar dhe keshtu nga kombinimi i ketyre (te themi) intesiteteve te dritave perftohet ngjyrat ne ekran,qe do te thote qe kur lejojme nje gjatesi vale dhe pengojme nje tjeter (me ane te tensionit ne kristal) dhe ne prani te drites te bardhe (tre ngjyrat baze e barabarta ne intesitet) perftojme ngjyren e duhur (kjo ndodh duke ndryshuar tensionin ne c'do pixel)
Disa nga parametrat më të rëndësishëm të ekraneve, qofshin të sheshtë apo jo, janë:'''''
* ''''' Madhësia: Llogaritet duke matur diagonalen e ekranit dhe shprehet në inç (masë '''''▼
'''''gjatësie e barabartë me 2.54 cm). Madhësitë tipike janë 15, 17, 19 dhe 21 inç. '''''▼▲*'''''Madhësia: Llogaritet duke matur diagonalen e ekranit dhe shprehet në inç (masë'''''
* ''''' Definicioni dhe Rezolucioni. Dy terma që në përpjekjen më të mirë për t’i përkthyer '''''▼
'''''nga anglishtja do të quheshin Qartësia dhe Zbërthimi. Qartësia (definition) ka të bëjëme numrin e pixel-ave që mund të shfaqë ekrani (pixel- eshte pika elementare e ekranit,ose pika elementare e nje figure qe ka nje ngjyre unike). Psh shënimi 1024x768 do të thotëqë ekrani mund të shfaqë 1024 pixel-a horizontalisht dhe 768 vertikalisht. Kjo varet nga madhësia e ekranit por standartet janë 800x600, 1024x768, 1280x1024,1600x1200 ku më shumë pixel-a do të thotë më shumë qartësi. Zbërthimi(resolution) i shprehur në DPI (ang.: Dots Per Inch; shqip: pika për poliç) tregonnumrin e pixel-ave për njësi lineare të sipërfaqes. Sërish sa më shumë dpi aq më elartë cilësia e pamjes (pixel ose dots jane elementet me te vegjel te ekranit, si pika me nje ngjyre te cilat se bashku krijojne figuren).Rezolucion i larte dhe qartesi e larte nuk do te thote ekrane me rezolucion te larte, p.sh 1024X768 e cila mund te percaktoje dhe permasat e ekranit por, sa pixel ndodhen ne njesine e permasave(p.sh 1 cm X 1 cm ndodhen x pixel). '''''▼▲'''''gjatësie e barabartë me 2.54 cm). Madhësitë tipike janë 15, 17, 19 dhe 21 inç.'''''
▲*'''''Definicioni dhe Rezolucioni. Dy terma që në përpjekjen më të mirë për t’i përkthyer'''''
▲'''''nga anglishtja do të quheshin Qartësia dhe Zbërthimi. Qartësia (definition) ka të bëjëme numrin e pixel-ave që mund të shfaqë ekrani (pixel- eshte pika elementare e ekranit,ose pika elementare e nje figure qe ka nje ngjyre unike). Psh shënimi 1024x768 do të thotëqë ekrani mund të shfaqë 1024 pixel-a horizontalisht dhe 768 vertikalisht. Kjo varet nga madhësia e ekranit por standartet janë 800x600, 1024x768, 1280x1024,1600x1200 ku më shumë pixel-a do të thotë më shumë qartësi. Zbërthimi(resolution) i shprehur në DPI (ang.: Dots Per Inch; shqip: pika për poliç) tregonnumrin e pixel-ave për njësi lineare të sipërfaqes. Sërish sa më shumë dpi aq më elartë cilësia e pamjes (pixel ose dots jane elementet me te vegjel te ekranit, si pika me nje ngjyre te cilat se bashku krijojne figuren).Rezolucion i larte dhe qartesi e larte nuk do te thote ekrane me rezolucion te larte, p.sh 1024X768 e cila mund te percaktoje dhe permasat e ekranit por, sa pixel ndodhen ne njesine e permasave(p.sh 1 cm X 1 cm ndodhen x pixel).'''''
== Tastiera dhe mausi ==
Ushqyesi përfshihet në pjesët Softuerike
== Karta bazë ==
Njihet edhe si motherboard ose system board. Ndodhet në njërën anë të kasës dhe ka formë drejtëkëndëshi me përmasa që variojnë sipas firmave . Mbi këtë pllakë të hollëplastike të dizenjuar me qarqe vendosen ose lidhen me kabllo (të quajtur fisha) të gjithapajisjet e kompjuterit. Si të gjitha pjesët e brendshme të kompjuterit edhe motherboard-i merr rrymën elektrike nga ushqyesi përmes një fishëfishe dhe ia shpërndan atë pajisjeve të tjera që “montohen” në bord. Kuptohet se ky është bordi kryesor dhe pa të s’ka kuptim tëfunksionojë një kompjuter.
== Procesori ==
== Modemi ==
Pajisje me anë të së cilës bëhet e mundur lidhja e internetit përmes linjës telefonike. Mund të jetë në formën e një karte të vendosur në mainboard ose pajisje ejashtme siç është psh printeri...
== Karta e rrjetit ==
| 