Astronomia: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0 |
vNo edit summary |
||
Rreshti 63:
Në [[Persi]], [[Omar Khajam]] (Ghijat al-Din Abu'l-Fat‘h Umar ibn Ibrahim al-Nisaburi al-Khajami) përpiloi shumë tabela astronomike dhe riformoi [[kalendari]]n i cili ishte më i saktë se [[kalendari Julian|kalendari julian]] dhe i afrohej [[Kalendari gregorian|kalendarit gregorian]].
Gjatë [[Rilindja|Rilindjes]] [[Nikola Koperniku|Koperniku]] propozoi një [[Modeli heliocentrik|model heliocentrik]] (model që ka si qendër diellin) të [[Sistemi diellor|sistemit diellor]]. Puna e tij u mbrojt, u zgjerua, dhe u saktësua nga [[Galileo Galilei]] dhe [[Johanes Kepleri]]. Kepleri ishte i pari që shfaqi një sistem i cili përshkruante saktësisht hollësitë e lëvizjeve të planetëve me diellin në qendër. Megjithatë, Kepleri nuk i kuptonte arsyet pas ligjeve që ai përshkroi. I mbetej shpikjes së [[
[[Skeda:Ant.nebula.arp.600pix.jpg|parapamje|right|300px|[[Astronomia yjore]], zhvillimi yjor : [[Mjegullnaja]] planetare milingonë. Gazrat dalës nga qendra e yllit që po vdes tregojnë modelet simetrike jo të ngjashëm me modelet kaotike të shpërthimeve të rëndomta.]]
Yjet mendohet të jenë trupa qiellorë shumë të largët. Me shpikjen e [[Spektroskopia|spektroskopisë]] u dëshmua se ata janë të ngjashëm me diellin tonë, por me një kënd të gjerë [[temperatura]]sh, [[masa]]sh, dhe madhësish. Ekzistenca e [[galaktika|galaksisë]] sonë, [[Rruga e qumështit|rrugës së qumështit]], si një grup i ndarë yjesh u vërtetua vetëm në qindvjeçarin e 20, sëbashku me ekzistencën e galaksive "të jashtme", dhe pak më vonë, zgjerimi i [[Gjithësia|gjithësisë]] vërejtur me largimin e shumicës së galaksive nga ne. [[Kozmologjia]] bëri një përparim të madh gjatë qindvjeçarit të 20, me modelin e [[Big Bang|Bumit të Madh]] mbështetur fuqimisht nga provat e dhëna nga astronomia dhe fizika, si p.sh. [[rrezatimi i pasëm i mikrovalëve kozmike]], [[Ligji i Habllit]] dhe [[Sinteza bërthamore e Bumit të Madh|mbushëllimi kozmologjik i elementeve]].
Rreshti 111:
* [https://web.archive.org/web/20060615045134/http://physics.unr.edu/grad/welser/astro/arab.html Islamic and Arab Astronomy]
[[Kategoria:Astronomi| ]]▼
[[Kategoria:Fizikë]]
[[Kategoria:Shkencë]]
▲[[Kategoria:Astronomi| ]]
| |||