Dita e Tokës: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Refuzoi ndryshimin e fundit të tekstit (nga 82.114.73.106) dhe riktheu rishikimin 1962528 nga Βατο
v Krijuar nga përkthimi i faqes "Earth Day"
Rreshti 1:
{{Infobox holiday|holiday_name=Earth Day|begins=[[#Earth Day 1970|1970]]|observances=|celebrations=|frequency=Annual|duration=1 day|scheduling=same day each year|date=April 22|ends=|significance=Support for environmental protection|type=international|longtype=|litcolor=|observedby=|nickname=|official_name=|caption=The unofficial [[Flag of Earth#John McConnell's flag|Earth Day Flag]] created by [[John McConnell (peace activist)|John McConnell]] includes ''[[The Blue Marble]]'' photograph taken by the crew of [[Apollo 17]]|imagesize=|image=Earth Day Flag.png|relatedto=}}
[[Skeda:Earth flag PD.jpg|parapamje|right|250px]]
'''Dita e Tokës''' është një ngjarje vjetore që festohet në të gjithë botën më 22 prill për të demonstruar mbështetjen për mbrojtjen e mjedisit. Dita e Tokës për herë të parë është festuar në vitin 1970, ndërsa tani përfshin ngjarje të koordinuara globalisht nga Rrjeti i Ditës së Tokës <ref>{{Cito web|url=http://www.earthday.net/|title=Earth Day Network|publisher=Earthday.net|date=|accessdate=April 22, 2011}}</ref> në më shumë se 193 vende. <ref>{{Cito web|url=http://earthday.org/countries|title=Earth Day International|archivedate=March 15, 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100315055335/http://www.earthday.org/countries|accessdate=April 15, 2013}}</ref>
 
Në Ditën e Tokës 2016, Marrëveshja e Parisit u nënshkrua nga Shtetet e Bashkuara, Kina dhe rreth 120 vende të tjera. <ref>{{Cito web|url=https://www.whitehouse.gov/blog/2016/03/31/heres-why-us-and-china-are-signing-historic-paris-agreement-earth-day|title=Here's Why the U.S. and China Are Signing the Historic Paris Agreement on Earth Day|website=whitehouse.gov|date=March 31, 2016}}</ref> <ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/science-environment-35935756?ocid=global_bbccom_email_31032016_top+news+stories|title=Paris Climate Treaty: 'Significant step' as US and China agree to sign|last=McGrath|first=Matt|date=March 31, 2016|work=BBC News}}</ref> <ref name="historic">{{Cito web|url=https://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=53756#.VxqAYGNpr-Y|website=United Nations|title='Today is an historic day,' says Ban, as 175 countries sign Paris climate accord|date=April 22, 2016}}</ref> Ky nënshkrim plotësoi një kërkesë kryesore për hyrjen në fuqi të draft traktatit historik të mbrojtjes së klimës, të miratuar me konsensusin e 195 vendeve të pranishëm në Konferencën e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike në vitin 2015, në Paris.
'''Dita e Tokës''' është e festuar në [[pranverë]] në hemisferën veriore dhe në [[vjeshtë]] në atë jugore. Ajo ka për qëllim të ndërgjegjësojë njerëzit në lidhje me rëndësinë e natyrës. Dita e Tokës festohet çdo vit në ekuinoksin pranveror, kurse në shumicën e vendeve të botës ajo festohet çdo vit në [[22 prill]].
 
Në vitin 1969 në një Konferencë të [[UNESCO]]-[[UNESCO|s]] në [[San Francisko]], aktivisti i paqes John McConnell propozoi një ditë për të nderuar Tokën dhe konceptin e paqes, që së pari herë do të festohet më 21 mars 1970, ditën e parë të pranverës në hemisferën veriore. Kjo ditë e natyrës u sanksionua më vonë në një shpallje të shkruar nga McConnell dhe e nënshkruar nga Sekretari i Përgjithshëm U Thant në [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]]. Një muaj më vonë një Senator i Shteteve të Bashkuara Gaylord Nelson propozoi idenë për të organizuar një mësim mbarëkombëtar mbi mjedisin më 22 prill 1970. Ai angazhoi një aktivist të ri, Denis Hayes, që të ishte Koordinatori Kombëtar për çështjen në fjalë. Nelson dhe Hayes e riemërtuan ngjarjen "Dita e Tokës". Nelsonit më vonë iu dha çmimi Medalja Presidenciale e Lirisë në njohje kontributit dhe punës së tij. <ref>{{Cito web|url=http://www.care2.com/greenliving/a-brief-history-of-earth-day.html|title=Earth Day &#124; Care2 Healthy Living|publisher=Care2.com|date=|accessdate=April 24, 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130423111518/http://www.care2.com/greenliving/a-brief-history-of-earth-day.html|archivedate=April 23, 2013}}</ref> Dita e parë e Tokës u përqëndrua në Shtetet e Bashkuara. Në vitin 1990, Denis Hayes, koordinatori kombëtar i vitit 1970, e mori mbi vete organizimin e ngjarjes ndërkombëtare në 141 vende. <ref>{{Cito web|url=http://bullitt.org/who-we-are/staff|title=Staff – The Builtt Foundation|publisher=Bullitt.org|accessdate=April 22, 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807180351/http://bullitt.org/who-we-are/staff|archivedate=August 7, 2011}}</ref> <ref>{{Cito web|url=http://therumpus.net/2009/04/the-rumpus-interview-with-denis-hayes/|title=The Rumpus Interview With Earth Day Organizer Denis Hayes|publisher=The Rumpus.net|date=April 17, 2020|accessdate=April 20, 2020}}</ref> <ref>{{Cito web|url=https://news.harvard.edu/gazette/story/2020/04/denis-hayes-one-of-earth-days-founders-50-years-ago-reflects/|title=How Earth Day gave birth to the environmental movement=The Harvard Gazette|date=January–February 1990|accessdate=April 22, 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100328214819/http://www.epa.gov/history/topics/earthday/01.htm|archivedate=March 28, 2010}}</ref>
== Historiku i Ditës së Tokës ==
 
Komunitete të shumta krahas kësaj festojnë edhe '''Javën e Tokës''', e që përfshin një javë të tërë veprimtarish të përqendruara në çështjet mjedisore me të cilat përballet bota.
Në [[shtator]] [[1969]], në një konferencë në Siatëll, Uashington, Geilord Nelson, senator i SHBA, shpalli se në pranverën e vitit 1970 do të kishte demonstrata për ambientin në të gjithë vendin. Fillimisht, senatori Nelson propozoi disa protesta ambijentaliste për ta futur mbrojtjen e natyrës në programin e qeverisë.
 
<ref name="pacific-standard-1969-oil-spill">{{Cito web|url=https://psmag.com/the-ocean-is-boiling-the-complete-oral-history-of-the-1969-santa-barbara-oil-spill-4e3eac063d8b|title='The Ocean Is Boiling': The Complete Oral History of the 1969 Santa Barbara Oil Spill|last=Kate Wheeling|date=April 18, 2017|publisher=Pacific Standard|accessdate=May 9, 2018}}</ref> <ref>{{Cito web|url=https://curious.kcrw.com/2017/04/how-the-1969-santa-barbara-oil-spill-sparked-earth-day|title=How the 1969 Santa Barbara oil spill sparked Earth Day|last=Jonathan Bastian|date=April 21, 2017|publisher=KCRW|accessdate=May 9, 2018}}</ref>
Me kalimin e një kohe të shkurtër kjo festë u kthye nga kombëtare në ndërkombëtare, duke sensibilizuar mbarë botën. Në SHBA kjo festë nisi në ekuinoksin pranveror, sepse kjo është periudha kur natyra lulëzon dhe vazhdoi po me të njëjtën traditë . Vendet e tjera preferuan një datë fikse. Kështu, tradita e Ditës së Tokës vazhdon të respektohet edhe sot, në këto kohë kur shkatërrimi i natyrës dhe problemet në lidhje me të janë thelluar më shumë se kurrë.
 
== Shih edhe ==
Ne Shqiperi Dita e Tokes festohet me 22 prill.
{{commons|Category:Earth Day}}
'''
 
* [[Toka]]
* [[Natyra]]
 
<br />
 
== Referimet ==
 
== Lidhje të jashtme ==
 
* [http://www.earthday.org/ Earth Day Network] – Coordinating worldwide events for Earth Day
* [https://cleanup.earthday.org/ The Great Global CleanUp] - CleanUp Website including Global Map, Signup to CleanUp and Find a CleanUp
* [http://www.epa.gov/earthday/ United States Earth Day] – The U.S. government's ''Earth Day'' site
* [http://www.earthday.ca/ Earth Day Canada] – The Canadian Official Site for ''Earth Day''
* [http://www.history.com/topics/earth-day Earth Day] at The History Channel
* [http://www.epa.gov EPA Journal: Earth Day] – an entire journal dedicated to Earth Day, written in early 1990
* [http://www.nelsonearthday.net/ Gaylord Nelson and Earth Day: The Making of the Modern Environmental Movement] narrative account of the origins of Earth Day, Nelson's political career, as well as online access to documents from the Wisconsin Historical Society's Nelson Papers collection
[[Kategoria:Ditët e Kombëve të Bashkuara]]
[[Kategoria:Festë]]