Shtatëdhjetë apostujt: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
vNo edit summary
Rreshti 9:
Ja dhe emrat e të Shtatëdhjetë Apostujve, bashkë me ditën e kujtimit të tyre:
 
<ref>{{Cite book|title=Sinaksari, Jeta e Shenjtorëve të Kishës Orthodhokse, Vëllimi III, Janar - Shkurt|last=Hieromonak|first=Makarios|publisher=Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë|year=2016|isbn=978 - 9928 - 4377 - 3 - 0|location=Tiranë|pages=60–63|language=sq}}</ref>
 
* AGAVI, (Vep. 11:28; 21:10), 8 prill;
Rreshti 52:
* FILIPI, (Vep.6:5), nga të shtatë dhjakonët, 11 tetor;
 
* FIGJELI<ref>{{Cite web|url=http://www.saint.gr/648/saint.aspx?fbclid=IwAR25ROWNO-qkmK0y-ddawte7EXVieZhgtRQCS1KvyqMYvHkUFBs1JVT1UVI|title=Oρθόδοξος συναξαριστής, Άγιος Φυγέλλος Απόστολος από τους Ο'|language=el}}</ref>, episkop i Efesit, 30 qershor;
 
* GAI, (Vep. 20:4), episkop i Efesit, 5 nëntor;
Rreshti 158:
Secili prej tyre nderohet në ditë të veçantë kremtuese, në një datë të përcaktuar kalendarike, sipas kalendarit të krishterë. Kryesisht data festuese është data e jetëndërrimit, datë përkujtimore historike, ose datë transferimi lipsani.
 
Këta apostuj nderohen gjithashtu edhe së bashku në një datë kremtuese. [[Kisha ortodokse|Kisha Ortodokse]] i kremton të Shtatëdhjetët së bashku më 4 Janar.<ref>{{Cite web|url=https://www.scribd.com/document/448907184/Kalendari-i-Vogel-2020|title=Kalendari Kremtues Ortodoks|language=sq}}</ref>
 
Apostujt nderohen me fjalime, me shërbesa himnologjike, me [[kisha]], me [[Ikonat|ikona]] dhe emrat e besimtarëve.
Rreshti 166:
'''AGAVI'''
 
Agabi kishte marrë dhuratën e profecisë. Shën Llukai tregon në [https://www.orthodoxalbania.net/index.php/al/dhjata-e-re2/veprat-e-apostujve Veprat e Apostujve] (11:28), se ai shkoi në [[Jeruzalemi|Jerusalem]] nga Antiokia për të vizituar apostujt [[Shën Pjetri|Petro]] dhe Barnaba (Varnava) dhe, nën frymëzimin e Shpirtit të Shenjtë, paratha zinë e madhe të bukës, që, gjatë kohës së sundimit të Klaudit (44-48), shkatërroi për katër vjet me radhë [[Perandoria Romake|Perandorinë Romake]]. Pas disa vjetësh, ai i bëri vizitë apostull Pavlit, që ndodhej në shtëpinë e dhjakonit Filip në Qesari dhe mori rripin e tij, ia lidhi duart dhe këmbët duke thënë: “''Ja ajo që thotë Shpirti i Shenjtë: Njeriu të cilit i takon ky rrip, judejtë do ta lidhin kështu në Jerusalem dhe do ta dorëzojnë në duart e paganëve''” (Vep. 21:11). Kur u krye kjo profeci, shën Agabi vazhdoi të predikonte [[Ungjilli|Ungjillin]] deri në ditën e prehjes së tij të lumur.<ref>{{Cite book|title=Sinaksari, Jeta e Shenjtorëve të Kishës Orthodhokse, Vëllimi IV, Mars - Prill|last=Hieromonak|first=Makarios|publisher=Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë|year=2019|isbn=978 - 9928 - 266 - -6 06-4|location=Tiranë|pages=492|language=sq}}</ref>
 
[[Kisha ortodokse|Kisha Ortodokse]] e feston kujtimin e tij më 8 prill.
Rreshti 178:
'''ANANIA'''
 
Anania, episkopi i [[Damasku]]<nowiki/>t në [[Siria|Siri]], ishte ai i cili pagëzoi apostull Pavlin, pasi i riktheu shikimin (Vep. 9:10-18). Bëri mrekulli të shumta në Damask dhe Elefteropolis, duke sjellë një numër të madh aganësh në besimin e krishterë. U vra me gurë me urdhër të qeveritarit të Eleftheropolit, Luçianit.<ref>{{Cite book|title=Sinaksri, Jeta e shenjtorëve të Kishës Orthodhokse, Vëllimi I Shtator - Tetor|last=Hieromonak|first=Makarios|publisher=Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë|year=2014|isbn=978 - 9928 - 4251 - 0 - 2|location=Tiranë|pages=323|language=sq}}</ref> Kisha Ortodokse feston kujtimin e tij më 1 tetor.
 
 
Rreshti 212:
'''APOLLO'''
 
Apollo ishte jude me origjinë nga Aleksandria (shih Vep. 18:24-25) dhe kishte studiuar në thellësi Shkrimet e Shenjta. I konvertuar nga apostujt në besimin te Zoti Jisu Krisht, ai predikonte me zell të madh, edhe pse njihte vetëm pagëzimin e [[Joan Pararendësi dhe Pagëzori|shën Joan Pagëzorit]]. Kur po kalonte në Efes, apostujt Akila dhe Priskila e katekizuan dhe e pagëzuan. Pastaj ai shkoi në [[Korinti|Korinth]] ku vazhdoi veprën e apostull Pavlit pranë paganëve. Por talenti i tij si orator bëri që ai të kishte një sukses të madh, saqë korinthianët u ndanë në dy grupe kundërshtare: në ata që ishin me Pavlin dhe ata që ishin me Apollon. Kjo është arsyeja se përse apostull Pavli i qorton në letrën e tij të parë (1 Kor. 1-4), duke u shfaqur atyre se apostujt punojnë të gjithë, sipas hirit që u është dhënë, si bashkëpunëtorë të Perëndisë për ndërtimin e Kishës së vetme, Trupit mistik të [[Krishti|Krishtit]]. Më pas Apollo u bë episkop i Qesarisë<ref>{{Cite book|title=Sinaksari, Jeta e Shenjtorëve të Kishës Orthodhokse, Vëllimi II Nëntor - Dhjetor|last=Hieromonak|first=Makarios|publisher=Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë|year=2014|isbn=978 - 9928 - 4251 - 5 - 7|location=Tiranë|pages=453-454|language=sq}}</ref>. Kisha Ortodokse feston kujtimin e tij më 8 dhjetor.
 
 
Rreshti 432:
'''TIMOTHEU'''
 
Timotheu lindi në Listra, qytet romak i provincës së Likaonisë (Azi e Vogël). Pavli e pagëzoi, vendosi duart mbi të dhe e bëri shok në veprat e tij dhe dishepull të tij të preferuar. Ai e quan: “''Biri im fort i dashur''” (1 dhe 2 Tim. 1) dhe dëshmitar të tij në kisha, duke thënë: “''Se si bir me të atin, punoi bashkë me mua për ungjillin''” (Filip. 2:22). I butë, i vetëpërmbajtur, model i bindjes dhe i përulësisë, shën Timotheu tregoi zell të palodhur në predikim, si ushtar i mirë i Krishtit (2 Tim. 2:3). Ai ishte përfaqësues i apostujve dhe instrument energjik i Hirit në qeverisjen e Kishave të Perëndisë, për ndreqjen e zakoneve dhe për ruajtjen e mësimit të mirë. Kur apostull Pavli ndërmori udhëtimin e tij të fundit drejt Jerusalemit, që të sillte frytet e ndihmave të grumbulluara në të gjitha kishat, për t’u ardhur në ndihmë të krishterëve të Qytetit të shenjtë (Vep. 20), shën Timotheu ishte shoqërues i tij. Ai ishte i pranishëm në arrestimin e Pavlit (Vep. 22 etj.), e ndoqi në Qesari dhe në Romë, kur u kap rob për herë të parë; por prej andej Pavli e dërgoi me mision pranë kishës së Filipisë (Filip. 2:19-24). Në një letër të dytë, dërguar nga apostulli i burgosur në Romë dhe në prag të vdekjes, ai e fton dishepullin e tij besnik, t’i shkonte pranë në çastet e tij të fundit. Timotheu u kthye në dioqezën e tij pas vdekjes së apostullit. Thuhet se në Efes takoi shën Joan Theologun, prej të cilit mori një tepri hiri dhe ndriçim shpirtëror .Një ditë, kur paganët e qytetit përgatiteshin të kremtonin një nga festat e tyre të ndyra, të cilat përfundonin gjithmonë në orgji dhe vrasje, apostull Timotheu tentoi të ndërhynte që të ktheheshin në shtëpi. Por ata ishin bërë si bisha të egra, ndaj u sulën mbi të dhe e rrahën. Dishepujt e apostullit mezi mundën t’ua rrëmbenin shenjtin nga duart dhe, gjysmë të vdekur, e hipën në një vend të lartë atje ngjitur, ku dhe fjeti në paqe. Trupi i shën Timotheut u varros afër varrit të apostull Joanit. Më 356, lipsani i tij u transferua solemnisht në Konstandinopojë nga shën Artemi (20 tetor), ku u vendos në kishën e Apostujve të Shenjtë. Kreu atje shumë mrekulli, derisa kryqëzatat latine i vodhën gjatë plaçkitjes së qytetit, më 1204.<ref>{{Cite book|title=Sinaksari, Jeta e Shenjtorëve të Kishës Orthodhokse, Vëllimi III Janar - Shkurt|last=Hieromonak|first=Makarios|publisher=Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë|year=2016|isbn=978 - 9928 - 4377 - 3 - 0|location=Tiranë|pages=304 - 305|language=sq}}</ref> Kisha Ortodokse feston kujtimin e tij më 22 Janar.
 
'''TitiTITI'''
 
Titi “duke qenë grek”, pra i parrethprerë (Gal. 2:3), d.m.th. idhujtar, e kishte prejardhjen ndoshta nga Antiokia. U konvertua nga predikimi i apostull Pavlit dhe u bë pasues i çmuar dhe bashkëpunëtor i tij, meqë shquhej për karakter të fuqishëm e të pathyeshëm ndaj vështirësive. Shoqëroi mësuesin e tij në Jerusalem, për Sinodin Apostolik në vitin 49 (Gal. 2:1) Së bashku me Pavlin ungjillëzoi Krishtin shpëtimtar në Efes (54-58). Më vonë arriti të përfundonte me sukses (rreth vitit 57) një mision të vështirë në Kishën e Korinthit (2 Kor. 7:6,13; 12:17-18). Apostull Pavli e dërgoi në Kretë, që të organizojë Kishën atje, me seli qytetin e lashtë të Gortinës, ku qëndroi deri në fjetjen e tij në pleqëri të thyer. Në Letrën e tij “''Titit, birit të vërtetë''” (1:4), Pavli porosit “''që të korrigjojë mangësitë''” duke vendosur episkopë të denjë (1:5-9) duke këshilluar dhe përsosur kategoritë e ndryshme të besimtarëve, duke meshuar e punuar pa pushim (2:1-3:11). U varros në Gortinë dhe pas shumë shekujsh lipsani i tij u transferua në Kishën e Shën Markut, në Venedik, por në maj 1966 u kthye në ishullin e tij. Kisha Ortodokse feston kujtimin e tij më 25 gusht.