[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Rregulla permbajtjen drejtshkrimore
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
v Krijuar nga përkthimi i faqes "Sound"
Rreshti 1:
'''Tingulli''' eshte nje dridhje qe transmetohet nderpermjet gazeve , lengjeve ose sendeve te ngurta.
 
[[Skeda:Thoth08BigasDrumEvansChalmette.jpg|parapamje| Një daulle prodhon tingull përmes një cipë dridhëse. ]]
Tingulli udheton me ane te valeve te padukshme.
'''Tingulli''' në [[Fizika|fizikë]] është një dridhje që përhapet si një valë akustike, përmes një mediumi transmetimi siç është p.sh. hapësira e gazët, e lëngët ose e ngurtë.
 
Në [[Fiziologjia|fiziologjinë]] dhe [[Psikologjia|psikologjinë]] njerëzore, tingulli është ''pritja'' e valëve të tilla dhe ''perceptimi i'' tyre nga [[truri]]. <ref>{{Cite book|publisher=Western Electrical Company|title=Fundamentals of Telephone Communication Systems|date=1969|page=2.1}}</ref> Vetëm valë akustike që kanë [[Frekuenca|frekuenca që]] shtrihen midis rreth 20 Hz dhe 20 kHz shkakton një perceptim dëgjimor te njerëzit. Valë tingulli me fuqi mbi 20 [[Herci|kHz]] njihen si ultratinguj dhe nuk janë të dëgjueshëm për njerëzit. Valë tingulli nën 20 Hz njihen si infrasound. Specie të ndryshme kafshësh kanë nivele të ndryshme dëgjimi.
Tingulli me i qete qe mund te degjoje veshi i njeriut eshte rreth 10dB, i forte sa frymemarrja e nje personi.
 
== Akustika ==
Tingujt (zhurmat) me nivel mbi 100dB, sic jane goditjet e çekicit apo muzika e forte, mund te demtojne strukturat e brishta qe gjenden ne veshet tane.
Akustika është shkenca ndërdisiplinore që merret me studimin e valëve mekanike në gazra, lëngje dhe solide duke përfshirë dridhje, tinguj, ultratinguj dhe infrazë. Një shkencëtar që punon në fushën e [[Akustika|akustikës]] është ''akustik'', ndërsa dikush që punon në fushën e inxhinierisë akustike mund të quhet një ''inxhinier akustik'' . <ref>ANSI S1.1-1994. American National Standard: Acoustic Terminology. Sec 3.03.</ref> Një inxhinier audio, nga ana tjetër, merret me regjistrimin, manipulimin, përzierjen dhe riprodhimin e tingullit.
 
Aplikimet e akustikës gjenden pothuajse në të gjitha aspektet e shoqërisë moderne, nëndisiplinat e saj përfshijnë aeroakustikën, përpunimin e sinjalit audio, akustikën arkitektonike, [[Bioakustika|bioakustikën]], elektro-akustikën, zhurmën mjedisore, akustikën muzikore, kontrollin e zhurmës, [[Psikoakustika|psikoakstikën]], [[Ligjërimi|fjalimin (ligjërimin)]], ultratingujtë, akustikën nënujore dhe dridhjet. <ref>{{Cito web|last=Acoustical Society of America|title=PACS 2010 Regular Edition—Acoustics Appendix|url=http://www.aip.org/pacs/pacs2010/individuals/pacs2010_regular_edition/reg_acoustics_appendix.htm|accessdate=22 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130514111126/http://www.aip.org/pacs/pacs2010/individuals/pacs2010_regular_edition/reg_acoustics_appendix.htm|archivedate=14 May 2013}}</ref>
Tingulli matet me Hz (herc).
 
== Përkufizimi ==
Njerezit mund te degjojne tingull deri ne frekuencat 20Hz.
Tingulli përcaktohet si "(a) Luhatja nën presion, stresi, zhvendosja e grimcave, shpejtësia e grimcave, etj., e përhapur në një medium me forca të brendshme (p.sh., elastike ose viskoze), ose superpozicionimi i një lëkundje të tillë të përhapur. (B) Audituese ndjesi e evokuar nga lëkundja e përshkruar në (a). " <ref>[[ANSI/ASA S1.1-2013]]</ref> Tingulli mund të shihet si një lëvizje valore në ajër ose media të tjera elastike. Në këtë rast, tingulli është një stimul. Tingulli gjithashtu mund të shihet si një ngacmim i mekanizmit të dëgjimit që rezulton në perceptimin e tingullit. Në këtë rast, tingulli është një ndjesi.
 
<ref>Burton, R.L. (2015). [https://search.informit.com.au/documentSummary;dn=649996699786780;res=IELHSS The elements of music: what are they, and who cares?] In J. Rosevear & S. Harding. (Eds.), ASME XXth National Conference proceedings. Paper presented at: Music: Educating for life: ASME XXth National Conference (pp. 22–28), Parkville, Victoria: The Australian Society for Music Education Inc.</ref> <ref>{{Cite journal|last=Rosen|first=Stuart|date=1992-06-29|title=Temporal information in speech: acoustic, auditory and linguistic aspects|journal=Phil. Trans. R. Soc. Lond. B|language=en|volume=336|issue=1278|pages=367–373|doi=10.1098/rstb.1992.0070|issn=0962-8436|pmid=1354376}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Moore|first=Brian C.J.|date=2008-10-15|title=The Role of Temporal Fine Structure Processing in Pitch Perception, Masking, and Speech Perception for Normal-Hearing and Hearing-Impaired People|journal=Journal of the Association for Research in Otolaryngology|language=en|volume=9|issue=4|pages=399–406|doi=10.1007/s10162-008-0143-x|issn=1525-3961|pmc=2580810|pmid=18855069}}</ref>
Shkenca qe merret me studimin e tingullit eshte Akustika.
 
== Shih edhe ==
 
* [[Zëri]]
* [[Akustika]]
* [[Frekuenca]]
* [[Bioakustika]]
* [[Zëri njerëzor]]
* [[Psikoakustika]]
* [[Rezonanca në qarqet elektrike]]
 
<br />
 
== Referimet ==
{{Reflist}}