Abdyl Hamiti II: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Guäuäch (diskuto | kontribute) vNo edit summary |
vNo edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Infobox mbretër|native name=عبد الحميد ثانی <br> `Abdü’l-Ḥamīd-i sânî|titulli=Kalif i Islamit, Amir al-Mu'minin, Sulltan i Perandorisë Osmane, Kayser-i Rûm, Kujdestar i Dy Xhamive të Shenjta|figura=Portrait_of_Abdul_Hamid_II_of_the_Ottoman_Empire.jpg|bashkëshorte=|fëmijë=|shtëpia=[[Osmanët|Shtëpia e Osmanëve]]|babai=[[Abdulmexhiti I]]|nëna=Nëna biologjike:<br> Tirimüjgan Kadın<br> Nëna adoptuese:<br> Perestu Kadın<br>|data_lindjes=21 shtator 1842 <br> [[Stamboll]], [[Perandoria Osmane]]|data_vdekjes=10 shkurt 1918 <br> [[Stamboll]], [[Perandoria Osmane]]|vendi_vdekjes=|vendi_varrimit=[[Tyrbja]] e Sulltan Mahmutit II, Çemberlitash, Fatih, Stamboll|nënshkrimi=Tughra_of_Abdülhamid_II.svg|religjioni=[[Islami]] (Urdhëri [[Sufizmi|sufi]] Shadhili)}}'''Abdyl Hamiti II''' ([[Osmanishtja|osmanisht]]: عبد الحميد ثانی, ''`Abdü’l-Ḥamīd-i sânî''; [[Gjuha turke|turqisht]]: ''İkinci Abdülhamit''; 21 shtator 1842 – 10 shkurt 1918) ishte [[sulltani]] i 34-të i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Ai sundoi që nga 31 gushti 1876 derisa u rrëzua nga froni menjëherë pas [[Xhonturqit|Revolucionit xhonturk]] të vitit 1908, gjëgjësisht më 27 prill 1909. Në pajtim me marrëveshjen e bërë me Osmanët e rinj (''Yeni Osmanlılar''), ai shpalli të parën kushtetutë osmane më 23 dhjetor 1876,<ref name="britannica.com">{{cite web|title=Abdulhamid II {{!}} biography - Ottoman sultan|language=en|url=http://www.britannica.com/biography/Abdulhamid-II|accessdate=29 shtator 2015}}</ref> e cila ishte një shenjë e të menduarit përparimtar të tij që shënoi sundimin e tij të hershëm. Më vonë, megjithatë, ai vuri re ndikimin perëndimor mbi çështjet osmane dhe duke cituar mosmarrëveshjet me parlamentin, pezulloi kushtetutën afatshkurtër dhe parlamentin në vitin 1878 dhe arriti të marrë fuqi dhe kontroll shumë efektiv.
Modernizimi i Perandorisë Osmane ndodhi gjatë sundmit të tij, që përfshinte reformën e burokracisë, zgjerimin e Hekurudhës së [[Rumelia|Rumelisë]] dhe Hekurudhës së [[Anadolli]]t dhe ndërtimin e Hekurudhës së [[Bagdadi]]t dhe Hekurudhës së
Për më tepër, Abdyl Hamiti II u sulmua shpesh dhe u quajt "sulltani i kuq" nga gazetarët perëndimorë pro-[[Sionizmi|sionistë]], për shkak të masakrave të kryera kundër [[Armenët|armenëve]] gjatë sundimit të tij dhe për shkak të pretendimeve të rreme sipas tyre për përdorimin e policisë sekrete për të heshtur disidentët dhe [[Mustafa Qemal Ataturku|republikanizmin]].<ref name="NYtimes25April1909">{{cite news|url=https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9501E1D8173EE033A25756C2A9629C946897D6CF&scp=9&sq=abdul+the+damned&st=p|title=Sultan beaten, capital falls, 6,000 are slain|date=25 prill 1909|newspaper=[[The New York Times]]|language=en}}</ref><ref name="Hamamdjian2004">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=oV95BIPvGYwC&pg=PR11|title=Vahan's Triumph: Autobiography of an Adolescent Survivor of the Armenian Genocide|author=Vahan Hamamdjian|publisher=iUniverse|language=en|year=2004|isbn=978-0-595-29381-0|page=11}}</ref> Këto iniciativa çuan në një përpjekje të dështuar për ta vrarë në vitin 1905.<ref name="Panossian2013">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=cEL-CuhdWU4C&pg=PA165|title=The Armenians: From Kings and Priests to Merchants and Commissars|author=Razmik Panossian|date=13 gusht 2013|publisher=Columbia University Press|language=en|isbn=978-0-231-13926-7|page=165}}</ref>
|