Johann Gottlieb Fichte: Dallime mes rishikimesh

'''Johan Gottlieb Fichte''' (19 maj 1762 - 29 janar 1814) <ref>[http://dictionary.reference.com/browse/fichte "Fichte"]. ''Random House Webster's Unabridged Dictionary''.</ref> <ref>{{Cito web|url=https://www.duden.de/rechtschreibung/Johann|title=Duden {{!}} Johann {{!}} Rechtschreibung, Bedeutung, Definition|website=Duden|quote=J<u>o</u>hann|accessdate=20 October 2018|language=de}}</ref> <ref>{{Cito web|url=https://www.duden.de/rechtschreibung/Gottlieb|title=Duden {{!}} Gottlieb {{!}} Rechtschreibung, Bedeutung, Definition|website=Duden|quote=Gọttlieb|accessdate=20 October 2018|language=de}}</ref> <ref>{{Cito web|url=https://www.duden.de/rechtschreibung/Fichte_Philosoph|title=Duden {{!}} Fichte {{!}} Rechtschreibung, Bedeutung, Definition|website=Duden|quote=Fịchte|accessdate=20 October 2018|language=de}}</ref> ishte një filozof i shquar [[Gjermanët|gjerman]], një figurë themeluesethemelore e lëvizjes filozofike e njohur si idealizmi gjerman, i cili u zhvillua nga shkrimet teorike dhe etike të [[Immanuel Kant]]. Kohët e fundit, filozofët dhe studiuesit kanë filluar ta vlerësojnë Fichten si një filozof të rëndësishëm në vetvete për shkak të njohjeve të tij origjinale për natyrën e vetëdijes ose vetëvetëdijes. <ref name="Henrich">Dieter Henrich, "Fichte's Original Insight", ''Contemporary German Philosophy'' 1 (1982 [1966]), ed. by Darrel E. Christensen ''et al.'', pp. 15–52 (translation of Henrich, Dieter (1966), "Fichtes ursprüngliche Einsicht", in: ''Subjektivität und Metaphysik. Festschrift für Wolfgang Cramer'' edited by D. Henrich und H. Wagner, Frankfurt/M., pp. 188–232). Henrich's article is an analysis of the following three presentations of the ''Wissenschaftslehre'': ''Grundlage der gesamten Wissenschaftslehre'' (''Foundations of the Science of Knowledge'', 1794/1795), ''Versuch einer neuen Darstellung der Wissenschaftslehre'' (''An Attempt a New Presentation of the Wissenschaftslehre'', 1797/1798), and ''Darstellung der Wissenschaftslehre'' (''Presentation of the Wissenschaftslehre'', 1801).</ref> Fichte ishte gjithashtu krijuesi i ''tezës - antitezë-sintezë'', <ref name="Breazeale 63">"Review of ''Aenesidemus''" ([http://www.gleichsatz.de/b-u-t/trad/fichte/jgf-aenesidemus.html "Rezension des Aenesidemus"], February 11–12, 1794). Trans. Daniel Breazeale. In {{Cite book|last=Breazeale|first=Daniel|last2=Fichte|first2=Johann|title=Fichte: Early Philosophical Writings|date=1993|publisher=Cornell University Press|page=63|language=en}} (See also: ''FTP'', p. 46; Breazeale 1980–81, pp. 545–68; Breazeale and Rockmore 1994, p. 19; Breazeale 2013, pp. 36–37; Waibel, Breazeale, Rockmore 2010, p. 157: "Fichte believes that the I must be grasped as the ''unity'' of synthesis and analysis.")</ref> një ide që shpesh i atribuohet gabimisht [[George Wilhelm Friedrich Hegel|Hegelit]] . <ref>Robert C. Solomon, ''In the Spirit of Hegel'', Oxford University Press, p. 23.</ref> Si [[Rëne Dekart|Descartes]] po edhe Kanti para tij, Fichte ishte i motivuar nga problemi i subjektivitetit dhe [[Vetëdija|vetëdijes]]. Fichte gjithashtu shkroi edhe vepra të filozofisë politike; dhe ka një reputacion si njëri nga baballarët e nacionalizmit gjerman.