Asistimi gravitacional: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Liridon (diskuto | kontribute) Krijuar nga përkthimi i faqes "Gravity assist" |
Liridon (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{multiple image |align=right |direction=vertical |width=300
|image1=Animation of Voyager 1 trajectory.gif |caption1= Animacion i trajektores së ''[[Voyager 1]]'' nga 5 shtator 1977 deri më 30 dhjetor 1981 <br /> {{legend2|magenta|''[[Voyager 1]]''}}{{·}}{{legend2|Royalblue|[[Toka]]}}{{·}}{{legend2|Cyan|[[Jupiteri]]}}{{·}}{{legend2|Lime|[[Saturni]]}}{{·}}{{legend2|Yellow|[[Dielli]]}}
|image2=Animation of Voyager 2 trajectory.gif |caption2=Animacion i trajektores së ''[[Voyager 2]]'' nga 20 gusht 1977 deri më 30 dhjetor 2000 <br /> {{legend2|magenta|''[[Voyager 2]]''}}{{·}}{{legend2|Royalblue|[[Earth]]}}{{·}}{{legend2|Lime|[[Jupiter]]}}{{·}}{{legend2|Cyan|[[Saturn]]}}{{·}}{{legend2|Gold|[[Uranus]]}}{{·}}{{legend2|OrangeRed|[[Neptune]]}}{{·}}{{legend2|Yellow|[[Sun]]}}
}}
Në mekanikën orbitale dhe [[Inxhinieria hapësinore|inxhinierinë e hapësirës ajrore]], një '''asistim gravitacionale''', '''llastiqe gravitacionale''', '''manovër e ndihmës së gravitetit''' ose '''lëkundje''' është përdorimi i lëvizjes relative (p.sh. orbita rreth [[Dielli|Diellit]] ) dhe [[graviteti]] i një [[planeti]] ose [[Objektet astronomike|objekti]] tjetër [[Objektet astronomike|astronomik]] për të ndryshuar rrugën dhe shpejtësinë e një [[Anija kozmike|anije kozmike]], zakonisht për të kursyer forcën shtytës dhe për të zvogëluar shpenzimet.
Line 11 ⟶ 15:
<br />
[[File:Mdis_depart_anot.ogv|parapamje|Një pamje nga MESSENGER ndërsa përdor Tokën si një llastiqe gravitacional për tu ngadalësuar për të lejuar futjen në një orbitë rreth Mërkurit.]]
==Origjina historike==
Në këtë punim shkencor ''Тем кто будет читать, чтобы строить'' (Për ata që do të lexojnë [këtë punim] në mënyrë që të ndërtojnë [një raketë ndërplanetare]),<ref>Punimi i Kondratyuk është përfshirë në librin: Mel'kumov, TM, ed., ''Pionery Raketnoy Tekhniki'' [Pionierët e Raketarive: Punimet e zgjedhura] (Moskë, BRSS: Instituti për Historinë e Shkencës dhe Teknologjisë Natyrore, Akademia e Shkencave të BRSS, 1964). Një përkthim në anglisht i punimit të Kondratyuk është bërë nga NASA. Shihni: Përkthimi Teknik të NASA-s F-9285, faqet 15-56 (1 nëntor 1965).</ref> botuar në 1938 por që daton nga vitet ''1918-1919'',<ref>Më 1938, kur Kondratyuk dorëzoi dorëshkrimin e tij "Kushdo që do të lexojë në mënyrë që të ndërtojë" për botim, ai datoi dorëshkrimin '' 1918-1919 '', edhe pse ishte e qartë se dorëshkrimi ishte rishikuar në kohë të ndryshme. Shihni faqen 49 të Përkthimit Teknik të NASA-F-9285 (1 nëntor 1965).</ref> [[Yuri Kondratyuk]] sugjeroi që një anije hapësinore që udhëtonte midis dy planeteve mund të përshpejtohej në fillim dhe në fund të trajektores së saj duke përdorur gravitetin e hënave të dy planeteve. Në punimin shkencor e tij në vitin 1925 ''"Проблема полета при помощи реактивных аппаратов: межпланетные полеты"'' [Problemet e fluturimit me anë të shtytjes së avionëve: fluturime ndërplanetare],<ref>Punimi shkencor i Zander në vitin 1925, "Problemet e fluturimit nga shtytja e avionëve: fluturime ndërplanetare", u përkthye nga NASA. Shih Përkthimi Teknik i NASA-F-147 (1964); konkretisht, Seksioni 7: Fluturimi Rreth Satelitit të një Planeti për përshpejtimin ose ngadalësimin e anijes kozmike, faqet 290-292.</ref> [[Friedrich Zander]] dhe [[Guido von Pirquet]] bënë një argument të ngjashëm.
Manovra e ndihmës së gravitetit u përdor për herë të parë në 1959 kur sonda sovjetike Luna 3 fotografoi anën e largët të Hënës së Tokës. Manovra u mbështet në hulumtimet e kryera nën drejtimin e Mstislav Keldysh në Institutin e Matematikës Steklov<ref>{{cite web |url=http://www.keldysh.ru/events/fly |title=Mstislav Keldysh. Mechanics of the space flight |first1=T. |last1=Eneev |first2=E. |last2=Akim |publisher=Keldysh Institute of Applied Mathematics |language=ru}}</ref> nga, ndër të tjerët, Vsevolod Alexandrovich Egorov<ref>{{cite journal |title=Specific problems of a flight to the moon |journal=[[Physics-Uspekhi]] |first=Vsevolod Alexandrovich |last=Egorov |volume=63 |issue=9 |pages=73–117 |date=September 1957 |doi=10.3367/UFNr.0063.195709f.0073}}</ref><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=s8FRVu0blhgC&pg=PA146 |title=Essential Spaceflight Dynamics and Magnetospherics |publisher=[[Kluwer Academic]] |location=[[Dordrecht]], Netherlands |first1=Boris V. |last1=Rauschenbakh |first2=Michael Yu. |last2=Ovchinnikov |first3=Susan M. P. |last3=McKenna-Lawlor |author3-link=Susan McKenna-Lawlor |pages=146–147 |year=2003 |isbn=0-306-48027-1}}</ref>
==Qëllim==
Një anije kozmike që udhëton nga Toka në një planet të brendshëm do të rrisë shpejtësinë e saj relative sepse po bie drejt Diellit, dhe një anije kozmike që udhëton nga Toka në një planet të jashtëm do të ulë shpejtësinë e saj sepse po largohet nga afërsia e Diellit.
Megjithëse shpejtësia orbitale e një planeti të brendshëm është më e madhe se ajo e Tokës, një anije hapësinore që udhëton në një planet të brendshëm, madje me shpejtësinë minimale të nevojshme për të arritur atë, është akoma i përshpejtuar nga graviteti i Diellit në një shpejtësi dukshëm më të madhe se shpejtësia e orbitës të atij planeti destinacion. Nëse qëllimi i anijes është vetëm të fluturojë pranë planetit të brendshëm, atëherë zakonisht nuk ka nevojë të ngadalësojë anijen. Sidoqoftë, nëse anija kozmike duhet të futet në orbitë rreth këtij planeti të brendshëm, atëherë duhet të ketë një mënyrë për ta ngadalësuar atë.
== Referime ==
{{Reflist}}
|