Ago Agaj: Dallime mes rishikimesh

Leu më 7 mars 1897 në Ramicë të [[Mesaplik|Mesaplikut]],<ref name=":0">Greca D.,[http://gazetadielli.com/ago-shero-agaj-dikushi/ Ago Shero Agaj — – “Dikushi”"Dikushi"], gazetadielli.com, 10 korrik 2015.</ref> i biri i Shero Emin Agajt, agë i Smokthinës, familje besnike dhe [[Qehajai|qehaja]] të [[Familja Vlora|oxhakut të Vlorajve]].'''<ref name=":122">{{Cite book|title=[[Lebenserinnerungen|Kujtime 1885-1925]]|last=Vlora|first=Eqrem bej|authorlink=Eqrem bej Vlora|publisher=IDK|year=2003|isbn=99927-780-6-7|location=Tiranë|pages=186|ref=harvnb|translator=[[Afrim Koçi]]|language=sq}}</ref>''' Mësimet e para i mori në [[Vlora|Vlorë]]. Studimet e mesme dhe të larta në [[Vjena|Vjenë]] të [[Austria|Austrisë]] për inxhinieri Agrikulture, kthehet në [[Shqipëria|Shqipëri]] më 1919. Mori pjesë në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjes]] dhe [[Lufta e Vlorës|Luftën e Vlorës]] më [[1920]] ne çetën e Shullërit, punoi si praktikant në Silezinë e Sipërme, në [[Gjermania|Gjermani]].

Gjatë viteve 1920 – 23 bashkëpunon me Prof. Dr. [[Ernest Nowak|Ernst NowakNowack]] (1891 - 1946), të Universitetit të Kölnit (Gjermani), për hartimin e Kartës Gjeografike, Topografike dhe Gjeologjike të Shqipërisë, dhe më 1924 bën pjesë në Komisionin për caktimin definitiv të nomenklaturës së Hartës së Shqipërisë. Punon edhe dy vjet në Poloni e Moldavi dhe kur kthehet në Vlorë, emërohet agronom i zyrës së bujqësisë.<ref name=":0" />

Ishte ndër nënshkruesit e mbledhjeve të opozitës në ceremonitë e zhvilluara pas vrasjes së [[Avni Rustemi|Avni Rustemit]]. Përkrahu [[Lëvizja e qershorit|Lëvizjen e qershorit]].<ref name=":12">{{Cite book|title=[[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet]]|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2012|isbn=9789994356225|location=Tiranë|pages=72|ref=harvnb|language=sq}}</ref>

Pas vitit 1941 shkon në [[Mitrovica|Mitrovicë]], ku emërohet prefekt, drejton organizimin e administratës shqiptare, atë të xhandarmërisë vendase dhe të hapjes së shkollave në gjuhën shqipe. Në të njëjtën kohë organizon rezistencën kombëtare, se i duhet të mbrohet edhe nga sulmet e çetnikëve të [[Drazha MihajloviçMihajlloviqi|Drazha Mihajloviçit]], me të cilët ndërmerr edhe përpjekje direkte, derisa edhe plagoset. Në bashkëpunim me [[Vehbi Frashëri|Vehbi Frashërin]] bën të mundur shpëtimin e jevgjve të Mitrovicës nga "zgjidhja përfundimtare" naziste. Qeveria Kruja e emëron Drejtor të Përgjithshëm të Nozullimeve, që varej nga Kryeministria.<ref name=":0" />

Pas vendosjes së regjimit komunist në atdhe, u largua fillimisht në Austri e Itali dhe më pas u vendos [[Egjipti|Egjipt]] së bashku me gruan dhe 5 vajzat. Qëndroi 20 vjet atje dhe punoi për administrimin e pasurisë së Aziz Izet Pashë Arnautit (o [[Qiprilijve]]) dhe drejton sektorin «Vinicole e Viticole». Gjatë qëndrimit në Egjipt Ago Agaj, përgatiti dorëshkrimin e vëllimit «Lufta e Vlorës» të cilin e vuri në shtyp në vitin 1969, kur ishte në Amerikë.

Më 1969 vendoset në [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|SHBA]], ku dhe vdes në [[Florida]] në dhjetor të 1994.<ref name=":12" /> <ref>[http://illyriapress.com/rreth-shkaqeve-te-percarjes-se-shqiptareve/ «Rreth shkaqeve të përçarjes së shqiptarëve»]</ref>.