Pomponius Mela: Dallime mes rishikimesh

'''Pomponius Mela''' (fl. 43 - 45 es.) ishte gjeografi më i hershëm romak . Ai lindi në Tingentera (tani [[Algeciras]] ) dhe vdiq rreth vitit 45&nbsp; pas Krishtit. <ref name="Tegg">{{Cite book|title=Chronology, or The historian's companion|edition=3rd|last=Tegg|first=Thomas|authorlink=Thomas Tegg|year=1824|publisher=Thomas Tegg|location=London|page=284|url=https://books.google.com/books?id=-9IGAAAAQAAJ&pg=PP1|language=en}}</ref>

Për Pomponius Melën nuk dihet shumë, përveç emrit dhe vendlindjes së tij - qyteti i vogël Tingentera ose Cingentera në [[Spanja|Spanjën]] e Jugut, në gjirin e [[Algeciras]] (Mela ii. 6, § 96; por teksti këtu është i korruptuar). Data e shkrimit të tij mund të përcaktohet përafërsisht nga aludimi i tij (iii. 6 § 49) për një ekspeditë [[Britania e madhe (ishull)|britanike]] të propozuar të perandorit, mbase të Klaudit në vitin 43. Se ky fragment nuk mund t'i referohet Julius Cesarit dëshmohet nga disa referenca për ngjarjet e mbretërimit të [[Augusti|Augustit]]; sidomos për disa emra të rinj që u janë dhënë qyteteve spanjole. Ka ekzistuar supozimi se Pomponius Mela mund të ketë qenë i lidhur në një farë mënyre me Marcus Anaeus Mela, i cili ishte djali i Senekës Plak dhe babai i Lucanit. <ref name="Ker1919">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=w4ZfAAAAMAAJ|title=Martial's Epigrams|last=Walter C. A. Ker|publisher=William Heinemann|location=London|date=1919|quote=[By 'Seneca's house illustrious for its triple names'] [[Martial|M.]] means Seneca, the philosopher and tutor of Nero, his brother Gallio, and Annaeus Pomponius Mela, the writer on geography.|language=en}}</ref> <ref name="Duff1920">{{Cite journal|last=J. Wight Duff|date=November–December 1920|title=Martial: Epigrams (review)|url=https://books.google.com/books?id=KusnAQAAIAAJ&pg=PA177|journal=[[The Classical Review]]|location=London|publisher=John Murray|volume=34|issue=7–8|page=177|language=en}}</ref> <ref>Romer 1998, "Introduction", p. 4.</ref>

Vepra e Melas u botua në [[Milano]] në vitin 1471; edicioni i parë kritik ishte nga Vadianus (Basel, 1522), i pasuar nga ato të Johann Heinrich Voss (1658), Johann Friedrich Gronovius (1685 dhe 1696), A. Gronovius (1722 dhe 1728), dhe Tsschucke (1806-1807), në 7 pjesë (Leipzig; më i përpunuari nga të gjithë); G. Paithey (Berlin, 1867) për tekstin e tij. Pas këtyre kemi përkthimin në anglisht nga Arthur Golding (1585); shih gjithashtu Edward Bunbury, ''Ancient Geography'', ii. 352–368, dhe D. Detlefsen, ''Quellen und Forschungen zur alten Gesch. und Geog.'' (1908). <refNjë name="EB1911">{{EB1911|wstitle=Melapërkthim i fundit në anglisht është ai i FE Romer, botuar fillimisht në vitin 1998. Në veprën e tij Pomponius Mela na jep shënime interesante edhe rreth [[Ilirët|volume=18}}</ref>ilirëve]] dhe [[Iliria|Ilirisë]], duke përdorur mes tjerash edhe shprehjen ''Illyri sensu stricto'' apo ''ilirët në kuptimin strikt'' e që ka shumë ngjashmëri me shprehjen dhe përkufizimin e [[Gai Plini Sekundi|Plinit Plak]] të ''Illyri proprie dicti''.

* {{Cite book|title=Pomponius Mela's Description of the World|first=Frank E.|last=Romer|url=https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015042048507|publisher=University of Michigan Press|location=Ann Arbor|date=1998|isbn=9780472084524|language=en}}