Jeta e Re: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Rreshti 1:
[[Figura:Jeta e Re.jpg|thumb|Numri jubilar i "Jetës së Re" për 50 vjet të daljes]]
'''Jeta e Re''' është [[revistë]] letrare shqiptare e themeluar nga shkrimtari [[Esad Mekuli]] në vitin [[1949]]. Është botuar në kuadër të [[OPGBG]] "[[Rilindja]]" në [[Prishtinë]]. Është revista më jetëgjatë në historinë e periodikut shqiptar.
'''Jeta e Re''' është [[revistë]] letrare dymojore e cila është botuar në kuadër të [[OPGBG]] "[[Rilindja]]" në [[Prishtinë]]. Numri parë i kësaj reviste ka dalë në korrik të vitit [[1949]], me nismën e [[Esad Mekuli]]t i cili ishte kryeredaktori i parë i saj. Është revista më jetëgjatë në historinë e periodikut shqiptar.<ref>http://www.rtklive.com/sq/news-single.php?ID=78096</ref> Drejtor përgjegjës ishte Zekrija Rexha. Në 25 vjetorin e daljes së saj [[Biblioteka Universitare dhe Popullore e Kosovës]] e boton bibliografinë e autorëve [[Sevdie Ahmeti]], [[Amedan Jani]] dhe [[Musa Gërguri]] me titull: ''Jeta e Re - Bibliografia 1949-1974''. Poashtu, më [[1979]] me rastin e 30 vjetorit të daljes vazhdohet [[Bibliografia]], por këtë herë autore vetëm Sevdie Ahmeti.▼
Kryeredaktor
== Historiku ==
Revista ''Jeta e Re'' nisi rrugëtimin e saj në rrethana të rënda sociale, kulturore dhe arsimore për shqiptarët, të cilët sapo kishin dalë nga periudha e ripushtimit serb të Kosovës më 1945 dhe vrasjeve në masë të shqiptarëve nga pushteti serbo-malazez fill pas përfundimit të [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Numri parë i kësaj reviste kishte 88 faqe dhe doli në korrik të vitit [[1949]], me nismën e [[Esad Mekuli]]t i cili ishte kryeredaktori i parë i saj dhe e drejtoi për 23 vite me radhë. Mekulit iu desh nga njëra anë të përballonte trysnitë e mëdha politike të pushtetit komunist jugosllav dhe nga ana tjetër të zbulonte talente të reja të cilët do t'i afronte dhe do t'i botonte.<ref name="Topalli"/>
Vitin e parë dolën tre numra. Nga viti 1950 u bë revistë dymujore dhe doli me faqe të shtuara. Fillimisht në të botoheshin edhe tekste jashtëletrare, por më vonë u bë revistë tërësisht letrare. Kishte meritën edhe për nxitjen dhe formimin e kulturës së leximit. Kah fundi i viteve gjashtëdhjetë, kur Kosova përjetoi një zgjim dhe zhvillim shumë intensiv arsimor, kjo revistë, si një lekturë e zgjedhur dhe e obligueshme, kishte destinacion bibliotekat dhe shkollat e mesme. Tirazhi i saj arriti deri në 10 mijë kopje dhe vazhdoi të jetë i lartë përgjatë viteve '70, deri në fillim të viteve '80. Me fuqizimin institucional të Kosovës në vitet '70 (autonomia e 1974, hapja e [[Universiteti i Prishtinës|Universitetit të Prishtinës]], e [[ASHAK|Akademisë së Shkencave dhe Arteve]]; e Institutit Albanologjik, etj) dhe hapjen e kësaj reviste ndaj letërsisë botërore dhe asaj të traditës, u shënua një bum letrar dhe kulturor i paparë. Në këtë kohë, u shfaq një letërsi nacionale e me prirje moderne, së cilës i dhanë ton të fuqishëm pikërisht autorët të formuar dhe të promovuar nga kjo revistë.<ref name="Topalli"/>
Mirëpo, në fund të viteve tetëdhjetë dhe në periudhën e të nëntëdhjetave, në rrethana të okupimit e të deinstitucionalizimit të Kosovës nga okupatori serb, edhe Jeta e Re pësoi fatin e institucioneve të tjera arsimore, kulturore e shkencore. Periudha më e rëndë për këtë revistë, ishte viti [[1990]], kur stafi u dëbuan me dhunë nga Pallati i Shtypit, fat që i përcolli edhe institucionet tjera shqiptare, përfshirë Shtëpinë Botuese Rilindja. Gjatë viteve '90 luftoi për mbijetesë, me numra dhe faqe të reduktuara, por botimi i saj nuk u ndërpre. Vështirësitë e përcollën edhe pas çlirimit të Kosovës. Nga viti [[2010]] filloi një jetë të re, me një kryeredaktor të ri, dhe që nga kjo kohë doli me 3 numra në vit dhe rreth 500 faqe. Në vitin [[2019]] u botua numër jubilar për nder të 70 vjetorit të themelimit.<ref name="Topalli">{{cite web|last1=Topalli|first1=Demë|title=70 VJET TË REVISTËS “JETA E RE”|url=https://gazetascanner.com/70-vjet-te-revistes-jeta-e-re/|publisher=Gazeta Scanner|date=2019|accessdate=28 gusht 2020|language=sq}}</ref>
Është revista më jetëgjatë në historinë e periodikut shqiptar.<ref>http://www.rtklive.com/sq/news-single.php?ID=78096</ref>
== Kryeredaktor kanë qenë: ==
*[[Esad Mekuli]] (1949-1972)
*[[Rrahman Dedaj]] (1973)
Line 9 ⟶ 20:
*[[Ali Jasiqi]] (1982-2000)
*[[Sali Bashota]] (2001-2003)
*[[Demë Topalli]] (2004-
*[[Ag Apolloni]] (2010-2013)
*[[Agron Y. Gashi]] (2013-)
== Bibliografia ==
▲
== Referime ==
*{{reflist}}
== Literatura ==
* {{cite book|title=Kënaqësia e leximit|last1=Aliu|first1=Ali|publisher=ASHAK|year=2012|place=Prishtinë|language=sq}}
* {{cite book|title=Letërsia e Kosovës 1953-2000|last1=Krasniqi|first1=Nysret|publisher=AIKD|year=2016|place=Prishtinë|language=sq|ref=harv}}
* {{cite book|last1=Halili|first1=Ernestina|title=''DUKURI MODERNE NЁ DRAMЁN SHQIPE NЁ KOSOVЁ''' - disertacion|accessdate=25 August 2020|place=Tiranë|language=sq|format=PDF|url=http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2013/01/Doktoratura-Erenestina-Halili-Fakulteti-i-Histori-Filologjise-Departamenti-i-Letersise-01.pdf|date=2013|ref=harvn}}
* {{cite book|last1=Brahaj|first1=Manjola|title=''PROZA E ANTON PASHKUT MES MODERNES DHE EKSPERIMENTALES''' - punim doktorature|accessdate=23 August 2020|location=Tiranë|language=sq|format=PDF|url=http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2017/10/PUNIMI-FINAL.pdf|date=2017|ref=harvn}}
* {{cite book|last1=Shehri|first1=Dhurata|last2=Marashi|first2=Adrian|last3=Isufaj|first3=Viola|title=Letërsia 12|year=2018|location=Tiranë|pages=196-204|isbn=978-9928-258-36-6|language=sq}}
== Lidhje të jashtme ==
| |||