[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Refuzoi 2 ndryshimet e fundit të tekstit (nga 46.99.15.150) dhe riktheu rishikimin 2045879 nga Sejko
v →‎Biografia: Rregullime automatike të gabimeve me referimet duke përdorur AWB
Rreshti 18:
 
== Biografia ==
Frangu i biri i Markut, lindi më 1606 në Zadrimë,<ref name=":0">{{Cite journal|last=Dibra|first=Fatos|date=2016|title=Mbi burimin e fjalorit të Frang Bardhit: një qasje turkologjike|url=https://www.researchgate.net/publication/334899124_Mbi_burimin_e_fjalorit_te_Frang_Bardhit_nje_qasje_turkologjike_On_the_source_of_the_Frang_Bardhi's_Dictionary_A_Turkological_approach_in_Albanian|journal=[[Hylli i Dritës]]|volume=2|pages=71-108|via=}}</ref> në një familje të spikatur që i kishte dhënë klerikë e ipeshkvinj [[Kisha Katolike Romake|Kishës Katolike]] si dhe ushtarë për [[Republika e Venedikut|Republikën e Venedikut]].<ref name=":Bartl" /> Mësimet e para i mori nga të afërmit e vet dhe më vonë dërgohet të studjojë në Kolegjin e Loretos dhe në në Romë, në mënyrë që të kthehej e të bëhej ipeshkëv i Zadrimës, siç ishin aspiratat e familjes së vet. Gjatë shkollimit mori mësimet rreth shërbimeve kishtare si dhe në gjuhët e huaja, kohë kur do të ketë marrë njohuri në gjuhën sllave dhe turke. Fazën e dytë të studimeve e vijoi në Kolegjin Ilirik të Loretos më 1628, e më pas vazhdoi më 1633 - si i pari student shqiptar - në Kolegjin Urban të Propagandës Fide, ku kreu studimet e thelluara dhe do të ketë përsosur njohuritë e latinishtes e italishtes.<ref name=":0" /> Pasi u doktorua në teologji u emërua ipeshkëv i Sapës, pa qenë më parë famullitar<ref name=":Bartl" /> në kohën e papatit të [[Papa Urbani VIII|Urbanit VIII]].<ref name="HierarchiaIV-Sape" /><ref name="CathHierFranBian">{{Citecite web|last=Cheney|first=David M.|authorlink=|title=Bishop Francesco Bianchi|publisherwebsite=''Catholic-Hierarchy.org''|date=|url=http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bbnchif.html|accessdate=June 16, 2018}}</ref>
 
Më 1635 botoi në Romë fjalorin e parë të gjuhës shqipe, ''Dictionarum latino-epiroticum'' (Fjalor latinisht-epirotisht/shqip) me 5640 zëra. Në apendiksin e vet ka 113 proverba, shprehje dhe fjalë të urta, disa prej të cilave janë përkthyer prej gjuhëve të tjera në shqipe, por shumica e tyre janë vjelur nga folklori shqiptar.<ref name="Bihiku">{{cite book|pages=14, 15|last1=Bihiku|first1=Koço|title=A history of Albanian literature|location=Tirana|year=1980|publisher=[[8 Nëntori Publishing House]]|oclc=9133663}}</ref> Më 1636 iu botua në Venedik një biografi për Gjergj Kastriot Skënderbeun, me titullin ''[[Apologjia e Skënderbeut]]''. Vepra ishte një polemikë ndaj priftit katolik sllav Ivan Tomko Mrnavić që mëtonte se Kastrioti kishte prejardhje sllave.<ref name=":Pipa" /><ref name="Demiraj2007">{{cite book|last=Bartl|first=Peter|editor=Bardhyl Demiraj|title=Pjetër Bogdani und die Anfänge des alb. Buchdrucks|url=https://books.google.com/books?id=qPtcT1oMeHAC&pg=PA273|accessdate=26 September 2012|series=Nach Vier hundert fünfzig Jahren|year=2007|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|language=de|isbn=9783447054683|page=273}}</ref>