Shinzo Abe: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
v added Category:Lindje 1954 using HotCat |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Infobox officeholder
| honorific-prefix =
| name = Shinzo Abe
| native_name = {{nobold|安倍 晋三}}
| native_name_lang = ja
| image = Shinzō Abe April 2014.jpg
| caption = Shinzo Abe, 2014
| office = [[Kryeministri i Japonisë]]
| monarch = {{ubl|[[Akihito]]|[[Naruhito]]}}
| deputy = [[Tarō Asō]]
| term_start = 26 dhjetor 2012
| term_end = 16 shtator 2020
| predecessor = [[Yoshihiko Noda]]
| successor = [[Yoshihide Suga]]
| monarch1 = [[Akihito]]
| term_start1 = 26 shtator 2006
| term_end1 = 26 shtator 2007
| predecessor1 = [[Junichirō Koizumi]]
| successor1 = [[Yasuo Fukuda]]
| office2 = President i [[Partia Liberale Demokratike (Japoni)|Partisë Liberale Demokratike]]
| 1blankname2 = {{nowrap|Sekretar i përgjithshëm}}
| 1namedata2 = [[Shigeru Ishiba]]<br />[[Sadakazu Tanigaki]]<br />[[Toshihiro Nikai]]
| deputy2 = [[Masahiko Kōmura]]
| term_start2 = 26 shtator 2012
| term_end2 = 14 shtator 2020
| predecessor2 = Sadakazu Tanigaki
| successor2 = [[Yoshihide Suga]]
| 1blankname3 = Sekretar i përgjithshëm
| 1namedata3 = [[Tsutomu Takebe]]<br />[[Hidenao Nakagawa]]<br />[[Tarō Asō]]
| term_start3 = 20 shtator 2006
| term_end3 = 26 shtator 2007
| predecessor3 = Junichiro Koizumi
| successor3 = [[Yasuo Fukuda]]
| office4 = [[Kreu i opozitës (Japoni)|Kreu i opozitës]]
| monarch4 = [[Akihito]]
| primeminister4 = [[Yoshihiko Noda]]
| term_start4 = 26 shtator 2012
| term_end4 = 26 dhjetor 2012
| predecessor4 = Sadakazu Tanigaki
| successor4 = [[Banri Kaieda]]
| office5 = Kryesekretari i kabinetit
| primeminister5 = Junichiro Koizumi
| term_start5 = 31 tetor 2005
| term_end5 = 26 shtator 2006
| predecessor5 = [[Hiroyuki Hosoda]]
| successor5 = [[Yasuhisa Shiozaki]]
| birth_name = {{Nihongo|安倍晋三|Abe Shinzō}}
| birth_date = 21 shtator 1954
| birth_place = [[Tokio]], [[Japoni]]
| death_date =
| death_place =
| party = [[Partia Liberale Demokratike (Japoni)|Partia Liberale Demokratike]]
| spouse = [[Akie Abe]] (m.1987)
| father = [[Shintaro Abe]]
| mother = Yoko Abe
| alma_mater = {{ubl
|[[Seikei University]] ([[Bachelor of Arts|BA]])
|[[University of Southern California]]
}}
}}
'''Shinzo Abe''', ([[Gjuha japoneze|Japonisht]]: 安倍 晋三, ''Abe Shinzō''; lindi më 21 shtator 1954) është një politikan japonez që shërbeu si [[Kryeministri i Japonisë|Kryeministër i Japonisë]] dhe President i [[Partia Liberale Demokratike (Japoni)|Partisë Liberal Demokratike]] (PLD) nga viti 2006 deri më 2007 dhe përsëri nga viti 2012 deri më 2020. Abe shërbeu gjithashtu si Kryesekretar i Kabinetit nga viti 2005 deri më 2006 dhe ishte shkurtimisht [[Kreu i opozitës (Japoni)|Kreu i opozitës]] në vitin 2012.
Ai u konfirmua si kryeministër nga një sesion i veçantë i [[Dieta Kombëtare|Dietës Kombëtare]], duke u bërë, në moshën 52 vjeç, kryeministri më i ri i Japonisë pas luftës, dhe i pari që kishte lindur pas [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Abe dha dorëheqjen si kryeministër pas një viti në detyrë, duke përmendur komplikime mjekësore nga koliti ulceroz, menjëherë pasi partia e tij humbi zgjedhjet e Dhomës së Këshilltarëve të atij viti. Ai u zëvendësua nga [[Yasuo Fukuda]], i cili u bë i pari në një seri prej pesë kryeministrash të cilët secili nuk arriti të mbante detyrën për më shumë se gjashtëmbëdhjetë muaj.
== Jeta personale ==▼
Pasi u shërua nga sëmundja e tij, Abe bëri një rikthim të papritur politik, duke mundur ish Ministrin e Mbrojtjes Shigeru Ishiba në një votim për t'u bërë President i PLD-së për herë të dytë në shtator 2012.
Në gusht të vitit 2020, duke përmendur një ringjallje të rëndësishme të kolitit të tij ulçeroz, Abe njoftoi se do të tërhiqej nga politika. Ai dha tenderin e tij më 16 shtator, pasi Dieta zgjodhi Sekretarin e Shefit të Kabinetit [[Yoshihide Suga]] si pasardhësin e tij.<ref>{{cite web|url=https://mainichi.jp/english/articles/20200902/p2g/00m/0na/075000c|title=Suga announces candidacy for race to succeed PM Abe
|date=2 shtator 2020|access-date=2 shtator 2020|website=The Mainichi Shimbun|language=en}}</ref>
== Jeta e hershme dhe edukimi==
[[Skeda:The Abe family in 1956.jpg|parapamje|left|Familja Abe në vitin 1956: nëna e tij Yōko Abe, Shinzo Abe në moshën dy vjeçare (majtas), babai i tij Shintarō Abe dhe vëllai i tij i madh Hironobu]]
Shinzo Abe lindi në [[Tokio]] në një familje të shquar politike me ndikim të rëndësishëm ekonomik gjatë gjithë Japonisë së para luftës, kohës së luftës dhe pasluftës. Familja e tij është me origjinë nga [[Prefektura Yamaguchi]], dhe vendbanimi i regjistruar i Abe (''honseki chi'') është [[Nagato, Yamaguchi]].
Gjyshi i tij nga nëna [[Nobusuke Kishi]] ishte de facto "mbreti ekonomik" i Kinës së pushtuar, Korenë dhe [[Manchukuo]], një [[Shtet kukull|shtet kukull]] japonez në Kinën Veriore, gjatë [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Në fund të luftës, Kishi do të gjykohej si një kriminel lufte, por politika e [[Komandant Suprem për Fuqitë Aleate|Komandantit Suprem për Fuqitë Aleate]] që kontrolluan Japoninë pas luftës ndryshoi përfundimisht dhe u bë më [[Antikomunizmi|antikomuniste]], dhe Kishi u lirua nga [[Burgu Sugamo]]. Në librin e tij ''Utsukushii Kuni e'' (Drejt një vendi të bukur), Abe shkruajti: "Disa njerëz e tregonin gjyshin tim si 'i dyshuar për kriminel lufte të Klasit A', dhe unë ndjeva një zmbrapsje të fortë. Për shkak të kësaj përvoje, mund të jem bërë të lidhur emocionalisht me 'konservatorizmin', përkundrazi".<ref>[http://www.japantimes.co.jp/news/2012/12/26/national/formed-in-childhood-roots-of-abes-conservatism-go-deep "Formed in childhood, roots of Abe's conservatism go deep"], ''The Japan Times'', 26 December 2012</ref> Kishi vazhdoi të themelojë Partinë Demokratike, një pararendëse të Partisë Liberale Demokratike të sotme dhe shërbeu si Kryeministër i Japonisë nga viti 1957 deri më 1960.
Gjyshi i tij nga babai [[Kan Abe]] ishte një pronar toke Yamaguchi i cili shërbeu në Shtëpinë e Përfaqësuesve gjatë Luftës së Dytë Botërore, ndërsa babai i tij Shintaro Abe shërbeu në [[Dhoma e Përfaqësuesve (Japoni)|Dhomën e Përfaqësuesve]] nga viti 1958 deri më 1991, me postet si Kryesekretar i Kabinetit, [[Ministria e Tregtisë Ndërkombëtare dhe Industrisë|Ministri i Tregtisë Ndërkombëtare dhe Industrisë]], dhe [[Ministria e Punëve të Jashtme e Japonisë|Ministri i Punëve të Jashtme]]. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, Shintaro doli vullnetarisht të ishte një [[Kamikaze|pilot kamikaze]] por lufta përfundoi para se ai të përfundonte trajnimin.<ref>[https://www.nytimes.com/1991/05/16/obituaries/shintaro-abe-japanese-politician-and-ex-cabinet-aide-dies-at-67.html "Shintaro Abe, Japanese Politician And Ex-Cabinet Aide, Dies at 67"], James Sterngold, ''The New York Times'', 16 maj 1991</ref>
Abe ndoqi Shkollën Fillore Seikei, Shkollën e Mesme të Mesme Seikei dhe Shkollën e Mesme të Lartë Seikei. Ai studioi administratën publike dhe u diplomua me një diplomë bachelor në [[Shkenca politike|shkenca politike]] në [[Universiteti Seikei|Universitetin Seikei]] në vitin 1977. Ai më vonë u transferua në Shtetet e Bashkuara dhe studioi politikën publike në [[University of Southern California]] për tre semestra. Në prill 1979, Abe filloi të punojë për [[Kobe Steel]]. Ai u largua nga kompania në vitin 1982 dhe ndoqi një numër pozicionesh qeveritare duke përfshirë ndihmësin ekzekutiv të Ministrit për Punët e Jashtme, sekretarin privat të kryetarit të Këshillit të Përgjithshëm të PLD-së dhe sekretarin privat të sekretarit të përgjithshëm të PLD-së.
== Karriera ==
Line 11 ⟶ 83:
gusht 21, 2016 mori pjesë në ceremoninë e mbylljes së Lojërave Olimpike në Rio, maskuar si Super Mario, protagonist i lojës Nintendo për të promovuar Lojërat Olimpike Tokyo 2020.
[[Skeda:Foreign Leader Visits (34617655472).jpg|parapamje|Abe dhe gruaja e tij Akie me [[Donald Trump]] dhe gruan e tij [[Melania Trump]]]]
Vëllai i madh i Abe, Hironobu Abe, u bë president dhe drejtues ekzekutiv i Mitsubishi Shōji Packaging Corporation, ndërsa vëllai i tij i vogël, [[Nobuo Kishi]], u bë Zëvendës-Ministër i Lartë për Punët e Jashtme.
Abe u martua me [[Akie Abe|Akie Matsuzaki]], një shoqëruese dhe ish-radio disc jockey, në vitin 1987. Ajo është vajza e presidentit të [[Morinaga & Company|Morinaga]], një prodhues çokollate. Ajo është e njohur gjerësisht si "partia e brendshme e opozitës" për shkak të pikëpamjeve të saj të hapura, të cilat shpesh bien në kundërshtim me ato të burrit të saj. Pas veprimit të parë të burrit të saj si kryeministër, ajo hapi një [[Izakaya]] organike në rrethin [[Kanda, Tokio|Kanda]] të Tokios, por nuk është aktive në menaxhim për shkak të nxitjes së vjehrrës së saj.<ref name="akie">{{cite news|date=4 January 2014|title=Akie Abe not afraid to speak her mind|newspaper=Japan Today|url=http://www.japantoday.com/category/kuchikomi/view/akie-abe-not-afraid-to-speak-her-mind|language=en|accessdate=15 janar 2014}}</ref> Çifti nuk ka fëmijë, pasi i janë nënshtruar trajtimeve të pasuksesshme të pjellorisë në martesën e tyre.
Përveç gjuhës së tij amtare japonisht, Abe flet anglisht.<ref>{{cite web |title=Shinzo Abe Addresses Australian Parliament (July 8, 2014) |url=https://www.youtube.com/watch?v=YjQfgEsMMBA |website=YouTube |publisher=Malcolm Farnsworth |language=en |accessdate=15 dhjetor 2018}}</ref><ref>{{cite web |title=Prime Minister Shinzo Abe of Japan's Address to a Joint Meeting of Congress |url=https://www.youtube.com/watch?v=pzy4exj0YPg |website=YouTube |publisher=John Boehner|language=en |accessdate=15 dhjetor 2018}}</ref><ref>{{cite web |title=Davos 2014 – The Reshaping of the World Vision from Japan |url=https://www.youtube.com/watch?v=ApRaK516PZU |website=YouTube |publisher=World Economic Forum |language=en |accessdate=15 dhjetor 2018}}</ref>
==Referimet==
{{reflist}}
[[Kategoria:Lindje 1954]]
[[Kategoria:Kryeministra të Japonisë]]
[[Kategoria:Presidentë të Partisë Liberale Demokratike (Japoni)]]
[[Kategoria:Antikomunistë japonezë]]
| |||