Versioni i datës 12 tetor 2020 14:10 redakto Saklanan gerçekler (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët 2.451 edits v Saklanan gerçekler zhvendosi faqen Albert Einstein te Albert Ajnshtajni nëpërmjet përcjellimit: shqip ← Redaktim më i vjetër		Versioni i datës 24 tetor 2020 21:37 redakto zhbëje Qendrimi15 (diskuto \| kontribute) Përdorues automatikisht të kontrolluar, Redaktorët, Kontrolluesit 5.314 edits No edit summary Ndryshimi më pas →
Rreshti 1: {{Infobox shkencëtar ~~{{Bio~~ \|~~Foto~~ name = Albert ~~Einstein Head.jpg~~Ajnshtajn \| image = Albert Einstein Head.jpg \|Titulli = '''Mirënjohjet'''<br /> ''Dr. med. h.c, Univ. Rostok''.<br /> - ''[[Çmimi Nobel për Fizikë]] [[1921]].'' <br />- ''Vendi i Presidentit të Izraelit''<br />- ''Themelimi i [[Çmimi Albert Einstein]]''<br /> - ''Pagëzimi i elementit kimik''<br />- ''Burrë i shekullit, Gazeta '''Time'''<br />- ''Busti në Walhalla'' \| caption = Einstein in 1921 ~~\|Emri = Albert Einstein [[Skeda:Nobel prize medal.svg\|20px\|Medalje e Çmimit Nobel]]~~ \| birth_date = 14 mars 1879 ~~\|Seksi = M~~ \| birth_place = [[Ulm]], [[Mbretëria e Vyrtembergut]], [[Perandora Gjermane]] ~~\|VëndiLindjes = [[Ulm]], [[Gjermania\|Gjermani]]~~ \| death_date = 18 prill 1955 (76 vjet) ~~\|DitaMuajiLindjes = [[14 mars]]~~ \|~~VëndiVdekjes~~ death_place = [[Princeton, New Jersey]], [[Shtetet e Bashkuara ~~të Amerikës\|ShBA~~]]▼ \|VitiLindjes = [[1879]]<ref>{{cite web\|url=https://www.koha.net/bote/80862/14-marsi-ditelindja-e-ajnshtajnit/\|title=14 marsi, ditëlindja e Ajnshtajnit\|publisher=Koha.net\|language=sq\|date=14 mars 2018\|accessdate=23 dhjetor 2019}}</ref> \| children = Lieserl Einstein <br />[[Hans Albert Einstein]] <br />Eduard "Tete" Einstein ▲ \|VëndiVdekjes = Princeton, [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës\|ShBA]] \| spouse = [[Mileva Marić]] <sup>(m.1903; div.1919</sup> <br /> [[Elsa Ajnshtajn\|Elsa Löwenthal]]<sup>(m.1903; vdiq më 1936)</sup> ~~\|DitaMuajiVdekjes = 18 prill~~ \| fields = [[Fizika]], [[Filozofia]] ~~\|VitiVdekjes = 1955~~ \| education = {{Plainlist\| ~~\|Aktiviteti = Fizikant, Matematicent~~ * [[ETH Zurich\|Shkolla Federale Politeknikel]] në [[Zyrihu\|Zyrih]] (diplomë federale e mësimit, 1900) ~~\|Nënshtetësia = [[Gjerman]]e, [[Zvicera\|Zviceriane]], [[Amerika]]ne,~~ * [[Universiteti i Zyrihut]] (PhD, 1905) }} \| doctoral_advisor = [[Alfred Kleiner]] \| thesis_title = {{lang\|de\|Eine neue Bestimmung der Moleküldimensionen}} (A New Determination of Molecular Dimensions) \| thesis_url = http://e-collection.library.ethz.ch/eserv/eth:30378/eth-30378-01.pdf \| thesis_year = 1905 \| academic_advisors = [[Heinrich Friedrich Weber]] \| influenced = {{Plainlist\| * Pothuajse e gjithë [[Fizika moderne\|fizika moderne]] }} \| known_for = {{Plainlist\| * [[Relativiteti i përgjithshëm]] * [[Teoria speciale e relativitetit]] * [[Fotoefekti]] * [[Ekuivalenca masë-energji\|''E=mc<sup>2</sup>'' (ekuivalenca masë-energji)]] * [[Lidhja Planck–Ajnshtajn\|''E=hf'' (lidhja Planck–Ajnshtajn)]] * Teoria e [[Lëvizja Brouniane\|lëvizjes Brouniane]] * [[Ekuacionet e fushës Ajnshtajn]] * [[Statistikat Bose–Ajnshtajn]] * [[Kondesata Bose–Ajnshtajn]] * [[Vala gravitacionale]] * [[Konstanta kozmologjike]] * [[Teoria e unifikuar e fushës]] * [[Paradoksi EPR]] * [[Seti i interpretimit]] * [[Lista e gjërave me emrin e Albert Ajnshtajnit\|Lista e koncepteve të tjera]] }} \| awards = {{Plainlist\| * [[Medalja Barnard për Shërbimin Meritor ndaj Shkencës\|Medalja Barnard]] (1920) * [[Çmimi Nobel në Fizikë]] (1921) * [[Medalja Matteucci]] (1921) * [[Fellow of the Royal Society\|ForMemRS]] (1921) * [[Medalja Copley]] (1925) * [[Medalje e Artë e Shoqërisë Mbretërore Astronomike]] (1926) * [[Medalja Max Planck]] (1929) * [[Anëtar i Akademisë Kombëtare të Shkencave]] (1942) * [[Time 100: Njerëzit më të rëndësishëm të shekullit\|''Time'' Person i Shekullit]] (1999) }} \| signature = Albert Einstein signature 1934.svg \| influences = {{Plainlist\| * [[Arthur Schopenhauer]] * [[Baruk Spinoza]] * [[Bernhard Riemann]] * [[David Hume]] * [[Ernst Mach]] * [[Hendrik Lorentz]] * [[Hermann Minkowski]] * [[Isak Njutoni]] * [[Xhames Klerk Maxwell]] * [[Michele Besso]] * [[Moritz Schlick]] * [[Thomas Young (shkencëtar)\|Thomas Young]] }} }} '''Albert Einstein''', ([[Gjuha shqipe\|shqip]]: '''Albert Ajnshtajn'''), ([[14 mars]] [[1879]] – [[18 prill]] [[1955]]) ishte një [[fizika]]nt i cili llogaritet si një nga shkencëtarët më të rëndësishëm të [[Shekulli XX\|shekullit XX]].<ref>{{cite web\|url=https://konica.al/2018/11/albert-ajshtajni-gjeniu-me-i-madh-i-shekullit-te-xx/\|title=Albert Ajshtajni, gjeniu më i madh i shekullit të XX\|publisher=Konica.al\|language=sq\|date=9 nëntor 2018\|accessdate=23 dhjetor 2019}}</ref> Ai përcaktoi [[relativiteti\|teorinë e relativitetit]] dhe dha shumë kontribute në fushat e [[mekanika kuantike\|mekanikës kuantike]], [[mekanika statistikore\|mekanikës statistikore]] dhe [[kozmologjia\|kozmologjisë]].<ref>{{cite web\|url=https://www.zeriamerikes.com/a/a-30-2005-02-25-voa6-85580412/419368.html\|title=Albert Ajnshtajni dhe kontributi i tij për shkencën\|publisher=Zëri i Amerikës\|language=sq\|date=26 shkurt 2010\|accessdate=23 dhjetor 2019}}</ref> Në vitin [[1921]] fitoi çmimin [[Çmimi Nobel\|Nobel]] për [[Fizika\|fizikë]] për shpjegimin e [[Efekti fotoelektrik\|efektit fotoelektrik]] dhe për shërbimin në fushën e "fizikës teorike".<ref name="Kuriozitete">{{cite web\|url=http://shekulli.com.al/38048/\|title=50 kuriozitete për Albert Ajnshtajn\|publisher=Shekulli\|language=sq\|date=8 janar 2014\|accessdate=23 dhjetor 2019}}</ref> Ai njihet si njeriu më i mençur në botë dhe gjeniu i shekullit XXI, duke krijuar formulën më të njohur në botë, atë të [[Formula e energjise\|Energjisë]]. Truri i Albert Ajnshtajnit është akoma i gjallë duke mbijetuar nëpër laboratorët më modernë në botë! Thuhet se koeficienti i dijes së trurit te Ajnshtajnit është 165, gjithashtu gjatë vëretjes së trurit ka dallime nga njerëzit e tjerë. Ai vdiq në [[~~Universiteti~~Princeton, iNew ~~Princeton~~Jersey\|Princeton]], [[Nju Xhersi\|New Jersey]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës\|Shba]] më [[18 prill]], [[1955]], në moshën 76 vjeç. ==Biografia== Kur mbushi pesë vjeç, i ati i dha një [[Busulla\|busull]], që menjëherë i ngjalli djalit një interes të paparë për gjilpërën magnetike dhe [[fenomenet natyrore]] që shkaktonin lëvizjen e saj në të njëjtin drejtim.<ref name="Kuriozitete"/> I ati i shpjegoi se kjo shkaktohej nga fusha magnetike dhe forca e rëndesës. Ajnshtajni e kishte të vështirë të kuptonte koncepte të tilla në atë moshë. Në komentet e tij për vitet e fëmijërisë, Albert Ajnshtajn kujtonte se nuk e kishte me qejf shkollën. Metoda e prerë mësimore, ku nxënësve nuk u lejohej të bënin pyetje e bënte atë të ndjehej si i burgosur. Line 34 ⟶ 87: [[Skeda:Einstein-Roosevelt-letter.png\|300px\|majtas\|parapamje\|Letra e Ajnshtajnit dërguar [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës\|ShBA]]-ve.]] Në vitin [[1921]] Ajnshtajni fitoi [[Çmimi Nobel\|Çmimin Nobel]] në [[Fizika\|Fizikë]] për zbulimin e ligjit të efektit fotoelektrik. Ky ligj shkencor shpjegon përse disa metale emetojnë elektrone pasi mbi sipërfaqen e tyre bie drita. Ky zbulim çoi në zhvillimin e elektronikës, përfshirë edhe radios dhe televizionit. Ajnshtajn punoi si pedagog në [[Zvicra\|Zvicër]] dhe [[Gjermania\|Gjermani]]. Ai u largua nga [[Evropa]] kur në [[1933]] erdhi në pushtet [[Adolf Hitler]]i. Fizikanti u vendos në Shtetet e Bashkuara ku vazhdoi punën e tij shkencore në Institutin për Studime të Avancuara në [[Universiteti i Princeton\|Princeton]], [[New Jersey\|Nju Xhersi]]. Megjithë famën e tij, Ajnshtajni ishte një njeri i thjeshtë, i veshur me rroba të vjetra dhe me flokë që dukeshin të pakrehur. Studentët e tij tregojnë se ai kishte aftësinë të ilustronte ide shumë të vështira me figura dhe krahasime që i bënin ato shumë të kuptueshme. Megjithëse ishte kundër luftës, Ajnshtajni i shkroi presidentit amerikan [[Franklin ~~Ruzvelt~~Roosevelt]] në vitin [[1939]] për ta nxitur që [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës\|Shtetet e Bashkuara]] të prodhonin bombën bërthamore para Gjermanisë. Albert Ajnshtajni vdiq në moshën [[76]] vjeçare në vitin [[1955]]. ==Thënie të Ajnshtajnit== Line 70 ⟶ 123: [[Kategoria:Fizikë bërthamore]] [[Kategoria:Relativiteti]] ~~{{cung}}~~

Albert Ajnshtajni: Dallime mes rishikimesh