Vladimir Lenini: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Guise (diskuto | kontribute) No edit summary |
No edit summary |
||
Rreshti 1:
{{Infobox officeholder
| name = Vladimir Lenin
'''Vladimir Iliç Uljanov – Lenini''' ([[Rusishtja|rusisht]]: Влади́мир Ильи́ч Ле́нин; [[10 prill]] [[1870]] Simbiski – [[21 janar]] [[1924]] Gorki, [[Moskë]]) ishte një revolucionar rus, politikan komunist, pjesëmarrës dhe lider në [[Revolucioni i tetorit|Revolucionin e tetorit]], udhëheqësi i parë i [[Republikës Sovjetike Socialiste Ruse]] dhe që nga viti 1922 lideri i parë i [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimit Sovjetik]]. Më [[1999]] ai u emërua nga revista ''[[TIME Magazine]]'' si një prej 100 njerëzve më me ndikim të [[Shekulli XX|shekullit XX]]. Kontributet e tija në teorinë [[Marksiste]] përgjithësohen si [[Leninizëm]].▼
| native_name = Владимир Ильич Ленин
| native_name_lang = ru
| image = File:LeninFULLCOLOR.jpg
| office = [[Kryeministri i Bashkimit Sovjetik|Kryetar]] i [[Qeveria e Bashkimit Sovjetik|Këshillit të Komisarëve Popullorë të Bashkimit Sovjetik]]
| term_start = 6 korrik 1923
| term_end = 21 janar 1924
| predecessor = U themelua
| successor = [[Alexei Rykov]]
| office2 = Kryetar [[Këshilli i Komisarëve të Popullit të Republikës Federale Socialiste Sovjetike Ruse|Këshillit të Komisarëve Popullorë të RFSR Ruse]]
| term_start2 = 8 nëntor 1917
| term_end2 = 21 janar 1924
| predecessor2 = U themelua
| successor2 = [[Alexei Rykov]]
| office3 = Anëtar i [[Asambleja Kushtetuese Ruse|Asamblesë Kushtetuese Ruse]]
| alongside3 = [[Pavel Dybenko]]
| constituency3 = Flota baltike
| term_start3 = 25 nëntor 1917
| term_end3 = 20 janar 1918
| predecessor3 = Elektorati u themelua
| successor3 = Elektorati u shpërbë
| birth_date = 22 prill 1870
| birthname = Vladimir Iliç Uljanov
| birth_place = [[Uljanovsk|Simbirsk]], [[Perandoria Ruse]]
| death_date = 21 janar 1924 (53 vjet)
| death_place = [[Gorki Leninskiye|Gorki]], [[Guvernorati i Moskës]], [[Republika Socialiste Federale Sovjetike e Rusisë|RSFS e Rusisë]], [[Bashkimi Sovjetik]]
| nationality = Rus<br />Sovjetikê
| party = {{unbulleted list |[[Partia Social Demokrate e Punës Ruse]] (1898–1903) |[[Partia Social Demokrate e Punës Ruse]] ([[Bolshevikët]]) (1903–12) |[[Partia Komuniste e Bashkimit Sovjetik|Partia e Bolshevikëve]] (1912–24)}}
| otherparty = [[Lidhja e Luftës për Emancipimin e Klasës Punëtore]] (1895–1898)
| spouse = [[Nadezhda Krupska]] (m.1898)
| relations = {{unbulleted list |[[Aleksandr Ulyanov]] (vëlla) |[[Anna Ulyanova]] (motër) |[[Dmitry Ilyich Ulyanov]] (vëlla) |[[Maria Ilyinichna Ulyanova]] (motër) dhe tre vëllezër e motra tjerë}}
| parents = {{unbulleted list|[[Ilya Ulyanov|Ilya Nikolayevich Ulyanov]]|[[Maria Alexandrovna Ulyanova|Maria Alexandrovna Blank]]}}
| alma_mater = [[Universiteti Shtetëror i Shën Petersburgut|Universiteti Perandorak i Shën Petersburgut]]
| signature = Lenin - signature.png
}}
▲'''Vladimir Iliç Uljanov – Lenini''' ([[Rusishtja|rusisht]]: Влади́мир Ильи́ч Ле́нин; [[10 prill]] [[1870]] Simbiski – [[21 janar]] [[1924]] Gorki, [[Moskë]]) ishte një revolucionar rus, politikan komunist, pjesëmarrës dhe lider në [[Revolucioni i tetorit|Revolucionin e tetorit]], udhëheqësi i parë i [[Republikës Sovjetike Socialiste Ruse]] dhe që nga viti 1922 lideri i parë i [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimit Sovjetik]]. Më [[1999]] ai u emërua nga revista ''[[TIME Magazine]]'' si një prej 100 njerëzve më me ndikim të [[Shekulli XX|shekullit XX]]. Kontributet e tija në teorinë [[
== Jeta e hershme ==
Line 51 ⟶ 86:
Lenini drejtoi përmbysjen e qeverisë provizore nga Instituti Smolni përgjatë [[6 nëntor|6]] dhe [[8 nëntor]]it [[1917]]. Rrëzimi dhe kapitullimi i Pallatit të Dimrit në natën e [[7 nëntor|7]] dhe [[8 nëntor]]it shënoi fillimin e rendit Sovjetik.
==
Në [[8 nëntor]] [[1917]] Lenini u emërua Kryetar i Këshillit të Komitetit Popullor nga Kongresi Sovjetik Rus.
Line 105 ⟶ 140:
Gjendja shëndetësore e Leninit filloi të përkeqësohej. Disa besojnë se incidenti ndikoi në goditjet e mëvonshme që do vinin prej tij.
== Lenini dhe
[[Skeda:Lenin.gif|right|thumb|Lenini duke dhënë një fjalim.]]
Line 114 ⟶ 149:
== Reformat sociale ==
Revolucionaret femra Aleksandra Kollontai dhe Inesa Armand në [[1919]] së bashku themeluan “Zhenotdel-in” (Женотдел), departamentin e pare qeveritar në botë për gratë. Bashkimi Sovjetik nën drejtimin e Leninit ishte gjithashtu i pari shtet në botë që dekriminalizoi homoseksualitetin në vitin [[1922]]. Partia Komuniste Rusë shfuqizoi të gjitha ligjet e vjetra Cariste dhe me nisjen e kodit kriminal sovjetik vuri politika liberale mbi seksualitetin duke legalizuar efektivisht divorcet pa faje, abortin dhe homoseksualitetin. Gjithsesi emancipimi i homoseksualeve u kthye një dekade më vonë mbrapsht prej Stalinit dhe homoseksualiteti mbeti i jashtëligjshëm deri në periudhën e B. Jeltcin.
{{Udhëheqësit e Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik}}
Line 123 ⟶ 154:
[[Kategoria:Lindje 1870]]
[[Kategoria:Vdekje 1924]]
[[Kategoria:
[[Kategoria:
[[Kategoria:
[[Kategoria:
[[Kategoria:Politikanë sovjetikë]]
[[Kategoria:Leninizmi]]
| |||