[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
vNo edit summary
Rreshti 45:
Në vitin 1974, pas një tentimi të [[Diktatura ushtarake greke 1967–1974|juntës ushtarake greke]] për [[Enosis|ta bashkuar me Greqinë]], [[Pushtimi turk i Qipros|ushtria turke ndërhyri]] për të mos lënë juntat ushtarake greke që ta bëjnë ishullin pjesë të Greqisë, ashtu që ishulli u nda në dy pjesë, njëra pjesë turke dhe tjetra greke. Pjesa greke (Limasol, Larnaka, Famagusta) me 5896 km² (63,7 %). Pjesa turke (Girne, Gyzeljurt, Dipkarpaz) me 3355 km² (36,3 %).
 
Qipro është republikë që nga viti 1960 dhe më parë ka qenë koloni angleze. Më 1 maj 2004 pjesa greke e Qipros u anëtarësua në BE, përkundër votimit grek kundër bashkimit të ishullit ndërsa [[turqit]] votuan për bashkim.
 
== Historia ==
Rreshti 59:
 
=== Pas ndarjes ===
[[Skeda:Cy-map.png|thumbparapamje|upright=1.6|Një hartë që tregon ndarjen e Qipros]]
Pas rivendosjes së rendit kushtetues dhe kthimit të Kryepeshkopit [[Makarios III]] në Qipro në dhjetor 1974, trupat turke mbetën, duke pushtuar pjesën verilindore të ishullit. Në vitin 1983, udhëheqësi qipriot turk shpalli [[Qiproja Veriore|Republikën Turke të Qipros Veriore]], e cila njihet vetëm nga Turqia.
 
Rreshti 76:
Gjeopolitikisht, ishulli ndahet në katër segmente kryesore. Republika e Qipros zë dy të tretat e jugut të ishullit (59,74%). Republika Turke e Qipros Veriore zë të tretën veriore (34,85%) dhe Vija e Gjelbër e kontrolluar nga Kombet e Bashkuara siguron një zonë tampon që ndan të dy dhe mbulon 2.67% të ishullit. Së fundmi, dy baza nën sovranitetin britanik ndodhen në ishull: Akrotiri dhe Dhekelia, duke mbuluar 2.74% të mbetur.
 
=== Klima ===
Qiproja ka [[Klima subtropikale|klimë subtropikale]] - [[Klima mesdhetare|mesdhetare]] dhe [[Klima gjysmë e thatë|gjysmë të thatë]], me dimra shumë të butë (në bregdet) dhe verëra të ngrohta deri të nxehta. Bora është e mundur vetëm në malet Troodos në pjesën qendrore të ishullit. Shiu ndodh kryesisht në dimër, me verën përgjithësisht të thatë.
 
Rreshti 104:
== Demografia ==
=== Feja ===
Komuniteti greko-qipriot është pothuajse tërësisht në kishën ortodokse greke të Qipros, e cila është autonome. Turko-qipriotët, megjithatë, i përkasin [[Islami|fesë Islame]]. Grupet fetare të armenëve, [[Maronitët|maronitëve]] ([[arabët]]) dhe latinëve (rreth 9,000 njerëz në total) vendosën, në përputhje me kushtetutën e vitit 1960, t'i përkisnin komunitetit grek qipriot.
 
=== Gjuha dhe etnike ===
Rreshti 111:
=== Arsimi ===
Arsimi fillor është gjashtë vjet, falas dhe e detyrueshme. Arsimit mesatare është gjithashtu i lirë dhe është e ndarë në dy cikle dhe tre-vjeçar. E parë (të shkollave të mesme) është i detyrueshëm. Shkolla e dytë (të larta ose të arsimit profesional) është opsional. Ka shumë institucione të arsimit të lartë (publike dhe private). Më parë, greko-qipriotët që dëshironin të studimit në institucionet e lartë u detyruan të mbështetet në universitetet e huaja, por kryesisht në [[Greqia|Greqi]]. Që nga viti 1992, megjithatë, e krijuar në [[Universiteti i Qipros|Universitetin e Qipros]]. Analfabetizmit, në territorin e lirë të Qipros është e kufizuar në 2,4 %, ndërsa në territoret e pushtuara nga [[Turqia]], i mbyllur në 16,7 %.
 
== Referimet ==
{{Reflist}}
 
== Lidhje të jashtme ==
Line 121 ⟶ 118:
* Ministria e informimit: [http://www.moi.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/index_en/index_en?opendocument# Press and Information Office]
* [http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/index_en/index_en?OpenDocument Statistical Service of the Republic of Cyprus]
 
== Referimet ==
{{Reflist}}
 
{{Commonsart|Cyprus|2={{PAGENAME}}}}