Linux: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 3 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0 |
perktheva informacionin e Linux nga wikipedia anglisht |
||
Rreshti 15:
| website = [http://www.kernel.org/ www.kernel.org]
}}
'''[[Linux kernel|Linux]]''' është një familje e sistemeve operative me burim të hapur të ngjashëm me Unix bazuar në kernelin Linux së pari një kernel i sistemit operativ lëshuar më 17 shtator 1991, nga Linus Torvalds. Linux zakonisht është i paketuar në një shpërndarje Linux.
Shpërndarjet përfshijnë kernelin Linux dhe softuerin dhe bibliotekat e sistemit mbështetës, shumë prej të cilave sigurohen nga Projekti GNU. Shumë shpërndarje Linux përdorin fjalën "Linux" në emrin e tyre, por Free Software Foundation përdor emrin GNU / Linux për të theksuar rëndësinë e softuerit GNU, duke shkaktuar disa polemika.
Shpërndarjet e njohura të Linux përfshijnë Debian, Fedora dhe Ubuntu. Shpërndarjet tregtare përfshijnë Red Hat Enterprise Linux dhe SUSE Linux Enterprise Server. Shpërndarjet Linux desktop përfshijnë një sistem dritarës si X11 ose Wayland dhe një mjedis desktop si GNOME ose KDE Plasma. Shpërndarjet e destinuara për serverat mund të heqin dorë plotësisht nga grafika, ose të përfshijnë një pirg zgjidhje si LAMP. Për shkak se Linux është rishpërndarë lirisht, çdokush mund të krijojë një shpërndarje për çfarëdo qëllimi.
Linux u krijua fillimisht për kompjuterë personalë bazuar në arkitekturën Intel x86, por që atëherë është transferuar në më shumë platforma se çdo sistem tjetër operativ. Për shkak të dominimit të Android në smartphone, Linux gjithashtu ka bazën më të madhe të instaluar nga të gjitha sistemet operative me qëllim të përgjithshëm. Megjithëse përdoret nga vetëm rreth 2.3 përqind e kompjuterëve desktop, Chromebook, i cili drejton Chrome OS me bazë në kernel Linux, dominon në tregun e arsimit K – 12 të SH.B.A. shitjet në SH.B.A. Linux është sistemi operativ kryesor në serverat (mbi 96.4% e sistemeve operative të 1 milion serverëve kryesorë të internetit janë Linux), [27] drejton sisteme të tjerë të mëdhenj hekuri siç janë kompjuterat mainframe dhe është i vetmi OS që përdoret në super kompjuterët TOP500 (që prej Nëntor 2017, duke eliminuar gradualisht të gjithë konkurrentët). Linux gjithashtu ekzekutohet në sisteme të ngulitura, d.m.th. pajisje, sistemi operativ i të cilave zakonisht është i integruar në firmware dhe është shumë i përshtatur për sistemin. Kjo përfshin rrugëzuesit, kontrollet e automatizimit, teknologjinë e zgjuar të shtëpisë (si Google Nest), [31] televizione (Samsung dhe LG Smart TV përdorin Tizen dhe WebOS, përkatësisht), [32] [33] [34] automobila (për shembull, Tesla, Audi, Mercedes-Benz, Hyundai dhe Toyota mbështeten të gjitha te Linux), [35] regjistrues dixhitalë video, tastiera të lojërave video dhe orë inteligjente. [36] Falcon 9 dhe Avionics Dragon 2 përdorin një version të personalizuar të Linux. [37]
Linux është një nga shembujt më të spikatur të bashkëpunimit të softuerit falas dhe me burim të hapur. Kodi burimor mund të përdoret, modifikohet dhe shpërndahet komercialisht ose jotregtarisht nga çdokush nën kushtet e licencave të tij përkatëse, siç është licenca e përgjithshme publike GNU. 90% e të gjithë infrastrukturës cloud është mundësuar nga Linux duke përfshirë superkompjuterët dhe ofruesit e reve. [38] 74% e telefonave inteligjentë në botë janë të bazuar në Linux. [39]
== Historia ==
| |||