[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Faqe e re: {{Infobox mbretër | emri = Bajaziti I<br>بايزيد اول | titulli = Sulltan | figura = Bayezid I by Cristofano dell'Altissimo.jpg | vazhdimësi...
 
vNo edit summary
Rreshti 1:
{{Infobox mbretër
| emri = Bajaziti I<br>بايزيد اول
| titulli = [[Sulltan ]]
| figura = Bayezid I by Cristofano dell'Altissimo.jpg
| vazhdimësia = Sulltani i 4-të i Perandorisë Osmane
Rreshti 15:
| emri_lindjes =
| data_lindjes = 1360
| vendi_lindjes = [[Perandoria Osmane|OsmanBejllëqi Beylikosman]]
| data_vdekjes = 8 mars 1403
| vendi_vdekjes = [[Akşehir]], atëherë nën okupimin e [[Perandoria Timurid|Perandorisë Timurid]]
Rreshti 23:
| nënshkrimi = Tughra of Bayezid I png.png
}}
'''Bajaziti I''' ([[Gjuha osmane|Turqishtja osmane]]: بايزيد اول‎, [[Gjuha turke|Turqisht]]: ''I. Bayezid'', 1306 - 8 mars 1403) ishte [[Lista e sulltanëve të Perandorisë Osmane|sulltani i 4-të]] i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] i cili sundoi nga viti 1389 deri më 1402. Ai ishte djali i [[Murati I]] dhe [[Gülçiçek Hatun]], e cila ishte me preardhje greke. Ai ndërtoi një nga ushtritë më të mëdha në botën e njohur në atë kohë dhe rrethoi pa sukses [[Kostandinopoja|Kostandinopojën]]. Ai miratoi titullin ''Sulltan-i Rûm'', [[Mileti Rum|Rûm]] duke qenë një emër i vjetër islamik[[islami]]k për [[Perandoria Romake|Perandorinë Romake]]. Ai mposhti me vendosmëri kryqtarët në [[Beteja e Nikopolisit|Nikopolis]] (në Bullgarinë[[Bullgari]]në e sotshme) më 1396, dhe u mund vetë dhe u kap nga [[Timuri]] në [[Beteja e Ankarasë|Betejën e Ankarasë]] më 1402 dhe vdiq në robëri në mars 1403, duke shkaktuar [[Qeverimi i ndërmjetshëm osman|interregnumin osman]].
 
==Biografia==
Roli i parë i madh i Bajazitit ishte si guvernator i KütahyaKytahja, një qytet që u pushtua nga [[GermiyanidëtGermijanidët]]. Ai ishte një ushtar i vrullshëm, duke fituar pseudonimin "Rrufeja" në një betejë kundër [[Karamanidët|Karamanidëve]].
 
Bajaziti u ngjit në fron pas vdekjes së babait të tij [[Murati I]], i cili u vra nga kalorësi serb [[Millosh ObiliqKopiliqi|Millosh Kopiliq]] gjatë (15 qershor), ose menjëherë pas (16 qershor) [[Beteja e Kosovës|Betejës së Kosovës]] më 1389, beteja në të cilën [[Serbia]] u bë një vasal i Sulltanatit Osman. Menjëherë pasi mori fronin, ai e mbyti vëllain e tij më të vogël për të shmangur një komplot. Në vitin 1390, Bajaziti mori për grua Princeshën [[Olivera Despina]], vajza e Princit [[Llazari i Serbisë|Llazar]] të Serbisë, e cila gjithashtu humbi jetën në [[Kosovë]]. Bajaziti njohu [[Stefan Lazareviq|Stefan LazareviqinLlazareviqi]]n, djalin e [[Lazari i Serbisë|Lazarit]]Llazarit, si udhëheqësin e ri serb - më vonë despot - me një autonomi të konsiderueshme.
 
Serbia e Epërme i rezistoi osmanëve derisa Gjenerali [[Pasha YiğitJigit BeyBeu]] kapi Shkupin më 1391, duke e shndërruar qytetin në një bazë të rëndësishme operacionesh.
 
==Personaliteti==
Sipas orientalistit britanik, Lord Kinross, Bajaziti dallohej nga nxitimi, impulsiviteti, paparashikueshmëria dhe maturia.<ref>Kinross, B.P; ''"Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire"''. 1999. p. 70-71; {{ISBN|5-232-00732-7}}</ref> Ai kujdesej pak për punët e shtetit, të cilat ua besonte guvernatorëve të tij. Siç shkruan Kinross, midis fushatave Bajaziti shpesh merrej me kënaqësi: pangopësi, dehje dhe shthurje. Oborri i sulltanit ishte i famshëm për luksin e tij dhe ishte i krahasueshëm me oborrin [[Perandoria Bizantine|Bizantin]] gjatë periudhës së lulëzimit të saj.<ref>Kinross, B.P; ''"Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire"''. 1999. p. 73 {{ISBN|5-232-00732-7}}</ref>
 
Në të njëjtën kohë, sulltani ishte një komandant i talentuar.<ref>Kinross, B.P; ''"Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire"''. 1999. p. 70-71; {{ISBN|5-232-00732-7}}</ref> Në të gjitha 13 vitet e mbretërimit të tij, BayezidBajezid pësoi vetëm një humbje, e cila përfundimisht doli të ishte fatale për të.<ref>Kinross, B.P; ''"Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire"''. 1999. p. 82-85; {{ISBN|5-232-00732-7}}</ref> Pavarësisht nga dëshira e tij për kënaqësitë tokësore, Bajaziti ishte një njeri fetar dhe kalonte orë të tëra në [[Xhamia|xhaminë]] e tij personale në [[Bursa]]. Ai gjithashtu mbajti teologët islamikë në rrethin e tij.<ref>Kinross, B.P; ''"Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire"''. 1999. p. 73; {{ISBN|5-232-00732-7}}</ref>
 
== Referimet ==