Acidet dhe Bazat: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Refuzoi ndryshimin e fundit të tekstit (nga 178.132.217.65) dhe riktheu rishikimin 2078542 nga 79.106.215.110
No edit summary
Rreshti 8:
== Acidet laboratorike ==
 
Shpeshherë në shkollë ju përdorni [[Acidi|acidet,]] sulfurik, klorhidrik dhe nitrik. Këta acide janë brejtës, edhe kur përzihen me shumë [[Uji|ujë]]. Kjo do të thotë se ata I shkatërrojnë indet e gjalla dhe mund tjua djegin lëkurën dhe sytë.
Ju duhet të vini syzet mbrojtëse kur përdorni acidet në laborator dhe të siguroheni që kqto acide të mos ju bien mbi Lëkurë.
[[Acidi sulfuricsulfurik]] është shumë I rëndësishëm. Ai përdoret për të peodhuar plehra kimike, detergjentë, njyrues, mjekime, insecticide, bojëra dhe bateri.
Në shkallë botërore, fabrikat prodhojnë mbi 180 milionë ton acid sulfuricsulfurik çdo vit.
 
Emërtojmë acidet e mëposhtme :
 
HCl, HBr, H2CO3, H2SO4, HNO2, HNO3, H3PO4
*HCl - [[Acidi klorhidrik|acid klorhidrik]] - [[hidracid]]
*HBr - [[acid bromhidrik]] - [[hidracid]]
*H2CO4 - [[Acid karbonik-bikarbonat|acid karbonik]] - [[Oksiacidet|oksiacid]]
*H2SO4 - [[Acidi sulfurik|acid sulfuricsulfurik]] - [[Oksiacidet|oksiacid]]
*HNO2 - [[acid nitror]] - [[Oksiacidet|oksiacid]]
*HNO3 - [[Acidi Nitrik|acid nitrik]] - [[Oksiacidet|oksiacid]]
*H3PO4 - [[acid fosforik]] - [[Oksiacidet|oksiacid]]
 
== Bazat ==
'''[[Bazat]]''' janë kimkate të kunderta me acidet. Ato shpesh japin ndjesinë se janë të rrëshqitshme gjatë prekjes, por ju nuk duhet ti prekni kurrë direkt me dorë, me përjashtim të rasteve kur ju është thënë se është e sigurt për ta bërë një gjë të tillë. Pasta e dhëmbëve dhe detergjenti larës I rrobave japin tretësira bazik.
Tretësira e hidroksidit të natriumit është një bazë e rëndësishme. Ajo përdoret për të prodhuar letrën dhe detergjentët. Ajo, gjithashtu përdoret për të prodhuar metalin [[Alumini|alumin]].
Shumë tretësira bazash janë tejet brejtëse. Një pikë e vogël e hidroksidit të natriumit, kur bie në lëkurë krijon një flluskë të pakëndshmë.Nëse hidroksidi I natriumit ju futet në sy, ai mund tju shkaktojë verbim. Ju duhet ti vini gjithmonë syzet mbrojtëse, kur I përdorni bazat ose [[Acidi|acidet]] në laborator.
 
Emërtojmë bazat : NaOH, KOH, Fe(OH)2, Cu(OH)2, Al(OH)3, Zn(OH)2, Mg(OH)2
*NaOH - [[Hidroksid natriumi]]
*KOH - [[Hidroksid kaliumi]]
*Fe(OH)2 - [[Hidroksid hekuri (II)]]
*Cu(OH)2 - [[Hidroksid bakri (II) ]]
*Al(OH)2 - [[Hidroksid alumini]]
*Zn(OH)2 - [[Hidroksid zinku]]
*Mg(OH)2 - [[Hidroksid magnezi]]
 
== Zbulimi i acideve dhe bazave ==
[[Xhabir Ibnibën Hajan|Xhabir Iben Hajani]] ishte një shkenctar I rëndësishëm nga vendi që sot njihet si Irak, afro 1200 vjet më parë.
Xhabir Ibn Hajani zbuloi se sit ë prodhonte acidin sulfuric, acidin nitric dhe acidin klorhidrik. Ai ishte ndoshta njeriu I parë që përdori fjalën “baza”.[[Xhabir ibën Hajan|Xhabir Ibn Hajani]] shkroi më shumë se 100 libra për zbulimet e tij, të cilat patën vlerë për shkenctarët për qindra vjet.