Bejtexhinjtë: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 0 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 1) #IABot (v2.0.8
Rreshti 1:
'''Bejtexhinjtë''' ose '''bejtaxhijtë''' në Veri, kanë qenë vjershatarë popullorë në traditën muslimane.<ref name=":1">{{Cito web|url=http://www.elsie.de/pdf/B1997HistLetShqip.pdf|title=Histori e Letërsisë Shqiptare|date=1997|accessdate=14 prill 2019|publisher=Dukagjini|last=Elsie|first=Robert|authorlink=Robert Elsie|pages=52-53}}</ref> Në realitetin shqiptar shënjon të njëjtën gjë,<ref name=":02">{{Cite book|title="Bejte-ja" në Fjalorin e Orientalizmave në Gjuhën Shqipe|last=Dizdari|first=Tahir|authorlink=Tahir Dizdari|publisher=Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam|year=2005|isbn=|location=Tiranë|pages=89}}</ref> fillimisht muslimanë, që lëvruan sistemin e vjershërimit të njohur si [[bejte]],<ref name=":0">{{Cite book|title=Trilogia Albanica I: Albanian folk verse: Structure and genre|last=Pipa|first=Arshi|publisher=Princi|year=2013|isbn=9789928409065|location=Tiranë|pages=33-35|authorlink=Arshi Pipa|origyear=1978|trans-title=Trilogjia Albanika I: Vargu folklorik shqip: ndërtimi dhe gjinitë}}</ref> të cilat i ''nxirrnin'' ndër [[Ahengu|ahengje]] kryesisht.<ref name=":02" /> Përhapja e këtij sistemi vjershërimi dhe nisja e shkrimit të poezisë muslimane [[Elifba|në gjuhën vendase]] i dha formë një letërsie që zgjati për rreth dy shekuj në mjedisin shqiptar,<ref>{{Harvnb|Elsie|1997|page=54.}}</ref> pjesë e [[Letërsia shqipe me alfabet arab|letërsisë shqipe me alfabet arab]].<ref name=":5">{{Cite journal|last=Bulo|first=Jorgo|author-link=Jorgo Bulo|date=2001|title=Les lettres albanaises dans les siecles XVIII-XIX et les points de concordans avec les cultures arabo-persiannes: le cas de l'Aljamiado albanais|url=|journal=Bulletin|publisher=AIESEE|volume=30-31|pages=277-278|via=}}</ref><ref name=":6">{{Cite journal|last=Elsie|first=Robert|date=1992|title=Albanian Literature in the Moslem Tradition: Eighteenth and Early Nineteenth Century Albanian Writing in Arabic Script|trans-title=Literatura shqipe në traditën islame: Gjuha shqipe me gërma arabe gjatë shekullit të 18të dhe 19të|url=http://www.elsie.de/pdf/articles/A1992MoslemTradition_LiteraturaShqipeTraditenIslame.pdf|journal=Oriens|publisher=Brill|volume=33|pages=287-306|via=}}</ref><ref name=":7">{{Cite journal|last=Abazi (Egro)|first=Genciana|date=2011|title=Mbi historinë e fjalës bejtexhi|url=https://orientalizmi.wordpress.com/2011/03/30/mbi-historine-e-fjales-bejtexhi/|journal=Ura|volume=6|pages=96-98|via=}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Osmani|first=Shefik|author-link=Shefik Osmani|last2=Kazazi|first2=Njazi|date=2004|title=Alhamiada shqiptare: shtrirja e literaturës lhamiadiste në të gjitha territoret shqipfolëse|url=http://www.aiitc.net/index.php/en/mendim/item/814-alhamiada-shqiptare.html|journal=Univers|volume=5|pages=195-204|via=}}{{Lidhje e vdekur}}</ref>
 
I quajtur edhe ''ashik'' (dashnor, i djegur pas) ose ''shaír''''',<ref name=":6" />'''<ref>{{Harvnb|Dizdari|2005|pages=42, 943.}}</ref> hartuesi i ''bejtave'', ''bejtaxhiu'' sipas [[Arshi Pipa|Pipës]] është gjegjësi qytetas i rapsodëve të maleve të veriut. Por ndryshe nga këta, bejtaxhiu ishte profesionist dhe mund ta përdorte dhuntinë e tij vjershëruese për të nxjerrë bukën e gojës. Bejtaxhijtë zakonisht vinin nga shtresa qytetëse të ulëta ose të mesme, rastësisht mund ta pranonte mbrojtjen e një zotnie të fuqishëm. Në pjesën më të madhe të kohës ai ishte ''vox populi'', regjistrues i ''fasta''-ve (prapësive) të qytetit të tij si dhe zëdhënës për kritikën popullore.<ref name=":2">{{Harvnb|Pipa|2013|pages=146-147.}}</ref>