Sait Halim Pasha: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v Daweido zhvendosi faqen Said Halim Pasha tek Sait Halim Pasha: shqip
vNo edit summary
Rreshti 19:
| relations = [[Mehmet Ali Pasha]] (gjysh)
}}
'''SaidSait Halim Pasha''' ([[Gjuha osmane|Turqishtja osmane]]: سعيد حليم پاشا‎; [[Gjuha turke|Turqisht]]: ''SaitSaid Halim Paşa''; 18 janar 1865 – 6 dhjetor 1921) ishte një burrë shteti osman me origjinë [[Shqiptarët në Turqi|shqiptare]] [[Toskëria|toske]],<ref>Danişmend (1971), p. 102.</ref> i cili shërbeu si [[Veziri i Madh|vezir i madh]] i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] nga viti 1913 deri më 1917. Ai ishte një nga autorët e [[Gjenocidi Armen|gjenocidit armen]], dhe më vonë u vra nga [[Arshavir Shirakian]] si pjesë e [[Operacioni Nemesis|Operacionit Nemesis]], një fushatë shpagimi për të vrarë autorët e gjenocidit armen.
 
== Jetëshkrimi ==
Rreshti 26:
Ai ishte një nga nënshkruesit në [[Aleanca osmano-gjermane|aleancën osmano-gjermane]]. Megjithatë, ai dha dorëheqjen pas incidentit të [[Ndjekja e Goeben dhe Breslau|ndjekjes së Goeben dhe Breslau]], një ngjarje që shërbeu për të çimentuar aleancën osmano-gjermane gjatë [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]]. Pretendohet se [[Mehmeti V]] donte një person tek i cili ai besonte si vezir i madh, dhe se ai i kërkoi Said Halimit të qëndronte në postin e tij për aq kohë sa të ishte e mundur. Mandati i Halimit zgjati deri në vitin 1917, i ndërprerë për shkak të përplasjeve të vazhdueshme midis tij dhe [[Komiteti "Bashkim e përparim"|Komitetit të Bashkimit dhe Progresit]], i cili deri atëherë kontrollonte [[Qeveria Perandorake (Perandoria Osmane)|qeverinë perandorake të Perandorisë Osmane]].
 
Gjatë [[Gjenocidi Armen|gjenocidit armen]], Said Halim nënshkroi nënshkrimin e tij mbi urdhrat e dëbimit për popullatën [[Armenët|armene]]. Patriarku armen [[Zaven I Der Jegiajan i Kostandinopojës|Zaven I Der Jegiajan]] i bëri thirrje që të pushonte terrori që po kryhej kundër armenëve, të cilit iu përgjigj Said Halim duke pretenduar se raportet e arrestimeve dhe dëbimeve po ekzagjeroheshin shumë. Vetë Der Jegiajan u dëbua më vonë.<ref name= Shirakian>{{cite book | title =Arshavir Shiragian - The Legacy: Memoirs of an Armenian Patriot | author = Arshavir Shirakian | translator = Sonia Shiragian | location = Watertown, Massachusetts | publisher = Hairenik Association | language = en | year = 2013 }}</ref>
 
Said Halimi u akuzua për tradhti gjatë [[Gjykatat ushtarake turke të 1919–1920|gjykimeve ushtarake në gjykatë pas Luftës së Parë Botërore]] në Perandorinë Osmane, pasi ai kishte nënshkrimin e tij nën aleancën osmano-gjermane. Ai u internua më 29 maj 1919 në një burg në [[Malta|Maltë]].<ref name= Vahide>{{cite book | title =Islam in Modern Turkey | author = Sukran Vahide | publisher = State University of New York Press | language = en | year = 2005 }}</ref> Ai u lirua nga akuzat dhe u la i lirë në vitin 1921, dhe ai u transferua në [[Siçilia|Siçili]]. Ai donte të kthehej në Stamboll, kryeqytetin e Perandorisë Osmane, por kjo kërkesë u refuzua. Ai u vra menjëherë më pas në Romë nga [[Arshavir Shirakian]], një agjent i [[Federata Revolucionare Armene|Federatës Revolucionare Armene]], për rolin e tij në gjenocidin armen.<ref name="Shirakian"/>