Fatos Lubonja: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
Etiketa: Manual revert
No edit summary
Etiketa: Reverted
Rreshti 2:
| emri =Fatos Lubonja
| foto =Fatos prize.jpg
| foto_madhësia = 200px205px
| ditëlindja = {{ditëlindja dhe mosha|27|04|1951|}}
| vendlindja = [[Tirana|Tiranë]], [[Republika Popullore e Shqipërisë]]
| kombësia = [[Shqiptarët|Shqiptar]]
| edukimi = [[Universiteti i Tiranës]]
| punësimi = [[Shkrimtari|Shkrimtar]], botues, analist medial
| aktiv në vitet = [[1994]] - sot
| vepra të shquara = ''Ridënimi''
Rreshti 13:
| zhanri = memuaristikë, publicistikë
}}
'''Fatos Lubonja''' ([[Tiranë]], [[1951]]) është shkrimtar, disident, përkthyes, botuesanalist medial dhe analistbotues shqiptar.
 
== Biografia ==
U lind më 1951 në [[Tiranë]] në një familje funksionarësh të [[Partia e Punës e Shqipërisë|Partisë së Punës të Shqipërisë]], i biri i [[Todi Lubonja|Todi]] dhe [[Liri Lubonja|Liri Lubonjës]]. I ati kishte qenë drejtor i [[Radio Televizioni Shqiptar|Radio Televizionit Shqiptar,]]<ref name=":0">{{Cite web|url=https://tiranapost.al/ja-si-hedh-poshte-todi-lubonja-akuzat-e-te-birit-fatosit|title=Ja si i hedh poshtë Todi Lubonja akuzat e të birit, Fatosit|date=9 shtator 2017|website=tiranapost.al|language=sq}}</ref> ndërsa e ëma qe punonjëse tel Instituti i Historisë.<ref>{{Cite journal|url=http://www.zemrashqiptare.net/news/5299/rp-0/act-print/rf-1/printo.html|title=Si burgosën Todin dhe Fatosin pas festivalit të 11-të|author=Liri Lubonja|interviewer=Rezarta Delisula|date=19 tetor 2008|language=sq|journal=Gazeta shqiptare|issue=4374|pages=10-11}}</ref> Kur ka qenë 16 vjeç u dënua për riedukim në [[Laçi|Laç]].<ref name=":0" /> I ati Todi më 1974 u arrestua dhe u dënua me burg pas Festivalit të 11 të Këngës, me akuzën për "për futjen e ndikimeve dekadente që vinin në opozicion me vijën e Partisë në muzikë."<ref name="kulturama">{{Cite web|url=https://www.ostpol.de/articles/view/40|title=Die verordnete Wende|trans-title=Pika e kthesës së përcaktuar|language=de|date=5 janar 2010|interviewer=Eckehard Pistrick}}</ref> Po atë vit që Fatosi kishte përfunduar studimet për fizikë teorike në [[Universiteti i Tiranës|Universitetin e Tiranës]], Fatosi u arrestua për "agjitacion dhe propagandë" sepse gjetën të fshehura shkrime kundër regjimit dhe për to u dënua 7 vite burgim. Dënimin nisi ta shlyente në minierën e bakrit të [[Burgu i Spaçit|burgut të Spaçit]].<ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.al/books?id=6inIiCF_930C&pg=PA12&lpg=PA12&dq=Sadik+Kaceli+Harry+Fultz&source=bl&ots=Q1ra32C4Dl&sig=ACfU3U1zCmuDW0LYB-ClgbKZWbHRxSziuw&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwian9mTht7uAhUQhRoKHUiCA1c4ChDoATAIegQIBRAC#v=onepage&q=Sadik%20Kaceli&f=false|title=Historical Dictionary of Albania|author=Robert Elsie|authorlink=Robert Elsie|language=en|pages=285-286|publisher=Rowman & Littlefield|date=2010|isbn=9780810861886}}</ref>
 
Më [[1979]] ende i burgosur, u dënua sërish edhe me 16 vite të tjera burgim, me akuzën si pjesëtar i një organizate kundër revolucionare. Nga burgu u lirua në vitin 17 mars [[1991]], pas shtatëmbëdhjetë vitesh burgim.<ref name=":2" />
Rreshti 26:
 
== Polemikë ==
I shquar për qëndrimin e tij, Lubonja ka qenë ndër kritikët më të zëshëm të faktorëve politikë dhe shoqërorë, nga lideri i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]] [[Sali Berisha]],<ref>{{Cite web|url=https://kohajone.com/pas-rrahjes-barbare-te-edi-ramws-fatos-lubonja-te-hatashem-per-se-keqi-ne-diktature-te-hatashem-dhe-per-se-keqi-ne-liri/|title=Të hatashëm për së keqi në diktaturë, të hatashëm dhe për së keqi në liri|author=Fatos Lubonja|journal=Koha Jonë|date=24 janar 1997|language=sq}}</ref> ai i [[Partia Socialiste e Shqipërisë|Partisë Socialiste]] [[Edi Rama]],<ref>{{Cite web|url=https://strugalajm.com/fatos-lubonja-pse-rama-eshte-nje-i-semure-psikik/|title=Pse Rama është një i sëmurë psikik?|author=Fatos Lubonja|date=29 mars 2019|website=strugalajm.com|language=sq}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://prishtinainsight.com/fatos-lubonja-destroying-the-theater-was-an-attack-on-our-dignity-and-freedom-mag/|title=Fatos Lubonja: Destroying the theater was an attack on our dignity and freedom|author=Ngadhnjim Abdyli|website=prishtinainsight.com|date=21 mars 2020|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://gazetaimpakt.com/analiza-fatos-lubonja-edi-rama-hipokriti-qe-ben-nusen-ne-dasme-dhe-arkivolin-ne-mort/|title=Edi Rama, hipokriti që bën nusen në dasmë dhe arkivolin në mort|author=Fatos Lubonja|date=12 dhjetor 2019|website=gazetaimpakt.com|language=sq}}</ref> te kryetari i AKK-së [[Ramush Haradinaj]],<ref>{{Cite web|url=https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=197034|title=The Acquittal of Ramush Haradinaj and Its Perception in the Albanosphere|author=Fatos Lubonja|date=2013|journal=Südosteuropa Mitteilungen|issue=2|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://balkaneu.com/ibna-special-reportstrong-criticism-launched-albanian-analyst-lubonja-accusations-addressed-haradinaj/|title=IBNA special report / Strong criticism launched against Albanian analyst Lubonja for the accusations addressed to Haradinaj|date=18 korrik 2013|language=en|website=balkaneu.com}}</ref> i [[Aleanca Kuq e Zi|Aleancës Kuq e Zi]]<ref>{{Cite web|url=http://www.respublica.al/content/lubonja-p%C3%ABrmend-z%C3%ABrat-p%C3%ABr-financim-nga-turqia-duke-analizuar-vet%C3%ABvendosjen-dhe-aleanc%C3%ABn|title=Lubonja përmend zëra për financim nga Turqia duke analizuar Vetëvendosjen dhe Aleancën Kuq e Zi|date=21 dhjetor 2012|website=respublica.al|language=sq}}</ref> si dhe shkrimtarit [[Ismail Kadare]].
 
Shkrimtari [[Beqë Cufaj]], në një artikull për gazetën gjemane Franfurter Allgemeine Zeitung thotë se pas rënies së komunizmit disa shkrimtarë të rinj, në mesin e të cilëve edhe Lubonja, me ose pa vetëdije ishin instrumentalizuar nga vejusha e diktatorit dhe kishin provuar të shpifnin për të diskrediuar Kadarenë dhe veprat e tij që ishin sulme të rafinuara dhe implicite kundër regjimit, në mënyrë që kështu ta paraqisnin veten si disident. Ata provuan ta diskreditonin Kadarenë në vendet perëndimore duke arritur ta etiketonin me sukses si "oborrtar të Enver Hoxhës", sidomos në Gjermani ku Kadare filluan ta injoronin. Mirëpo sipas Cufajt, me kalimin e kohës u kuptua se krijonin letërsi të pafuqishme.<ref>{{cito uebin|last1=Cufaj|first1=Beqë|title=Das gespenstische Moskau der fünfziger Jahre ist uns nicht fern|url=http://www.joachim-roehm.info/FAZ_Cufaj%20Die%20Daemmerung%20der%20Steppengoetter.pdf|publisher=Frankfurter Allgemeine Zeitung|accessdate=12 November 2017|date=2016-10-15|language=de}}</ref>
 
[[Ismail Kadare]] ka vënë në dukje se Lubonja ka abuzuar me statusin e ish-të burgosurit politik si dhe ka përhapur shpifje për të në opinionin shqiptar por edhe në atë ndërkombëtar duke e akuzuar Kadarenë si "shovinist shqiptaromadh" dhe "racist antiserb", me qëllimin e vetëm për ta dëmtuar shkrimtarin me famë botërore sa më tepër. Për më tepër, Kadare reagoi kur u publikuan dokumentet e hetuesisë që dëshmojnë që gjatë komunizmit Fatos Lubonja e kishte akuzuar babain e tij [[Todi Lubonja|Todi Lubonjën]] për "mendimet e gabuara", duke e zhytur thellë e më thellë, dhe përveç tij e kishte denonconcuar edhe Ismail Kadarenë si person që kishte patur ndikim mbi të atin. Sipas Kadaresë ky ishte "''denoncim i mirëfilltë politik, aq më tepër që ngjarja po ndodh në sfondin e zbulimit të “një grupi armiqësor në kulturë''”". Kadare shtoi se këtë denoncim politik gjatë komunizmit nuk ia falte Lubonjës.<ref>{{cite web|title=Përgjiget Kadare:Lubonja akuza makabre ndaj meje, nuk e fal dhe as nuk harroj|url=http://www.panorama.com.al/pergjigjet-kadare-lubonja-akuza-makabre-ndaj-meje-nuk-e-fal-e-as-e-harroj/|date=2017|accessdate=7 mars 2021|language=sq}}</ref><ref>{{cite web|title=Akuza e Ismail Kadaresë/ Fatos Lubonja, një njeri i rëndomtë që fundosi të atin, sepse e urrente|url=http://www.citynews.al/2017/09/akuza-e-ismail-kadaresefatos-lubonja-nje-njeri-i-rendomte-qe-fundosi-te-atin-sepse-e-urrente/1|date=2017|accessdate=7 mars 2021|language=sq}}</ref>
 
== Botime ==
Line 40 ⟶ 44:
{{reflist|2}}
 
[[Kategoria:Komunistë burgosur dhe tëpersekutuar përndjekurgjatë regjimit komunizëm‎komunist]]
[[Kategoria:Publicistë shqiptarë]]
[[Kategoria:Lindje 1951]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Tirana]]
[[Kategoria:DisidentëProzatorë shqiptarë]]
[[Kategoria:Memuaristë shqiptarë]]
[[Kategoria:Disidentë shqiptarë]]