Energjia bërthamore: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Fixed typo
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim nga aplikacioni për celular Ndryshim nga aplikacioni iOS
Etiketat: Zëvendësuar Reverted Përpunim pamor
Rreshti 1:
'''Energjia bërthamore''' është energji e fituar me [[Fisioni bërthamor|metodat e fusionit]] të kontrolluar në ndërtesa qendrore Centrale Bërthamore.Dielli prodhon drite dhe energji termike,te domosdoshme per jeten ne Toke. Brenda diellit berthamat e hidrogjenit bashkohen per te formuar berthama heliumit. Gjate ketij procesi clirohet energji berthamore
 
== Kundërthëniet mbi përdorimin ==
 
{| style="text-align:right; font-size:85%; margin:5px 0 1em 1em;" width="30%" align="right" class="wikitable sortable"
|+bgcolor="#cccccc" style="text-align:center;"|Centralet Bërthamore (1983)
|-class="wikitable sortable" bgcolor="#cccccc"
!style="text-align:center;"|Shteti
!style="text-align:center;"|në ndër.<sup>*</sup>
!style="text-align:center;"|kapac. neto [MWe]
!style="text-align:center;"|aktiv
!style="text-align:center;"|kapac. neto [MWe]
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Egjipti|| 2|| 1800||-||-
|-
|style="text-align:left;"|Argjentina|| 3|| 1611|| 2|| 919
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Belgjika|| 8|| 5177|| 6|| 3457
|-
|style="text-align:left;"|Brazili|| 5|| 5606|| 1|| 626
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Bullgaria|| 8|| 5680|| 4||1680
|-
|style="text-align:left;"|RF Gjer.||30 || 26766||15 || 9850
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|RP. Kina|| 3|| 2100||-||-
|-
|style="text-align:left;"|RD Gjer.|| 15|| 9440||5||1760
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Finlanda|| 4|| 2160|| 4 || 2160
|-
|style="text-align:left;"|Franca|| 62|| 57591|| 35 ||26268
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|B. e Madhe|| 28|| 15428|| 20|| 9963
|-
|style="text-align:left;"|India|| 12|| 2544|| 5 || 1004
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Irani|| 2|| 2392|| - ||-
|-
|style="text-align:left;"|Italia|| 8|| 5256|| 3||1297
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Japonia|| 39|| 28101|| 27 || 17697
|-
|style="text-align:left;"|RSF Jug.|| 2|| 1632|| 1|| 632
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Kanada|| 25|| 15424|| 12 ||6412
|-
|style="text-align:left;"|Korea|| 9|| 7398|| 3 || 1798
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Kuba|| 2|| 840|| - ||-
|-
|style="text-align:left;"|Meksika|| 2|| 1308|| -|| -
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Holanda|| 2|| 500|| 2 ||500
|-
|style="text-align:left;"|Austria|| 1|| 692||- ||-
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Pakistani||1 || 125|| 1 ||125
|-
|style="text-align:left;"|Filipinet|| 2|| 1240|| - ||-
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Polonia|| 4|| 1680|| - ||-
|-
|style="text-align:left;"|Rumania||3 || 1620|| -||-
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Suedia|| 12|| 9470|| 10||7370
|-
|style="text-align:left;"|Zvicra|| 7|| 5513||4 ||1926
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|BRSS|| 114|| 97000|| 40 ||19090
|-
|style="text-align:left;"|Spanja|| 17|| 13997|| 5 ||2840
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Afrika J.|| 2|| 1844||- ||-
|-
|style="text-align:left;"|Taivani|| 6|| 4924|| 4||3110
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|Çekosllovakia||16|| 9040|| 2||840
|-
|style="text-align:left;"|Hungaria|| 8|| 5588|| 1 ||397
|-bgcolor="#fffaf0"
|style="text-align:left;"|ShBA|| 146|| 135023|| 82 ||64900
|-class="sortbottom"
|colspan="5"|* Përfshin edhe CB-të aktive
|}
 
Përdorimi i kësaj energjie për qëllime civile për dallim nga ato ushtarake, pas vitit [[1945]] deri në fund të viteve '60-ta nuk ka qenë i dyshushëm. Në vitet '60, në [[ShBA]] në sipërfaqe dalin lëvizje zë cilat "akceptimin" e deri atëherëshe filluan të vënë në pikëpyetje. Këto lëvizje nuk kishin ndonjë rol të madhe por u pasqyruan në [[Gjermani|Republikën Federale Gjermane]] rreth vitit [[1971]]. Më pastaj, ky problem filloj të transformohet nga pakënaqësi e popullit vendas, në pakënaqësi të qeverive poseduese të tyre. Kjo pakënaqësi fillojë të drejtohej shteteve të cilat gjerë në fund të viteve '80 nuk kishin arritur të zhvillonin apo të huazonin teknologjinë e prodhimit të kësaj energjie.
 
Në fund vitet e shekullit, dhe gjermë në sot në mjetet e informimit gjithnjë e më shumë ka të dhëna për kërcnime të ndërsjellat ndërmjet shteteve poseduese të kësaj energjie dhe atyre që tashmë kanë arritur potencialin e prodhimit të kësaj energjie. Shtyrjet, shpesh sharjet politike të paraqitura në mjete të njoftimit nuk kanë qenë të rralla.
 
Sido që të jetë, si pasoj e këtyre janë bombardua edhe komplekse të parapara për Centrale Bërthamore siq ishte rasti nga ana e Izraelit në Irak para viteve '80, dhe luftëra e njohur që në mjete të informimit në masë të madhe u zhvillua nën arsyetimin që Iraku kishte [[arma bërthamore|armë bërthamore]]
== Zhvillimet aktuale ==
[[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]] janë furnizuesit më të mëdhenj të energjisë bërthamore për qëllime komerciale. SHBA-ja ka më shumë se 100 centrale të liçensuara bërthamore dhe në vitin 2006, këto centrale gjeneronin rreth 20% të prodhimit energjitik në vend, duke përmbushur 9% të nevojave të vendit me energji. [[Franca]] ka më shumë se 50 centrale bërthamore që sigurojnë 79% të prodhimit energjitik. Franca është eksportuese e konsiderueshme e energjisë elektrike në vendet të tjera. [[Kina]] ka 11 reaktorë bërthamorë, por nevojat në vend janë kaq të mëdha, sa kjo infrastrukturë në vitin 2005 përmbushte vetëm 1% të nevojave të vendit për energji. Gjendje e ngjajshme ndodhet edhe në [[India|Indi]]. [[Rusia]] hapi uzinën e parë bërthamore në vitin 1954. Zgjerimi i industrisë u ngadalësua pas katastrofës së [[Çernobili]]t. Më 2005, reaktorët bërthamorë prodhonin rreth 6% të energjisë që konsumohej. Rusia energjinë bërthamore e shehë si një mundësi për eksportë. Më anën tjetër në [[Gjermani]], në vitin 2006, 12% e energjis së përdorur vinte nga energjia bërthamore. Përqindje e lartë për një vend që trumpeton për mbylljen e qendrave të energjis bërthmamore.
 
Vendi i njohur për mundësin e ndërtimit të uzinave bërthamore por që në parashkime nuk ka pasur ndonjë rëndësi kjo është [[Australia]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/albanian/news/2008/05/080531_nuclear_powers.shtml BBCAlbanian.com | News | Fuqitë bërthamore në mbarë botën<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref>
 
== Burimi i të dhënave ==
<references/>