Iljaz bej Vrioni: Dallime mes rishikimesh

'''Iljaz [[Beu|bej]] Vrioni''' ([[Berati|Berat]], janar [[1882]] - [[Parisi|Paris]], [[17 Mars|17 mars]] [[1932]]) qe latifondist, nëpunës, nënshkrues i [[Deklarata e Pavarësisë së Shqipërisë|Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë]], [[kryeministër]], disa herë ministër dhe diplomat i shtetit shqiptar.

Leu në Berat në [[Vrionasit|oxhakun e Vrionasve]], djalë dëshiri i rilindasit [[Mehmet Ali Pashë Vrioni|Mehmet Ali pashë Vrioni]]t dhe gruas së tij të dytë, Hysnije hanëm Vokopola.<ref>{{Cite book|title=[[Lebenserinnerungen|Kujtime 1885-1925]]|last=Vlora|first=Eqrem bej|authorlinktitle=EqremKujtime bej Vlora1885-1925|publisher=IDK|year=2003|isbn=99927-780-6-7|location=Tiranë|pages=612|language=sq|translator=[[Afrim Koçi]]|trans-title=[[Lebenserinnerungen]]|authorlink=Eqrem bej Vlora}}</ref> Më 1890 i vdiq i ati, duke e lënë kësodore Iljazin jetim, kësodore u rrit në mesin e të bijëve të xhaxhait të tij, [[Aziz pashë Vrioni|Aziz Pashës]].<ref>{{Cite book|last=Sulo|first=Asllan|title=Ilias Vrioni|publisher=Ora|year=2004|isbn=999279772X|location=Tiranë|pages=25|language=sq}}</ref> Në mjediset e shtëpisë mori mësime shqipeje nga mësuesi shkodran Kolë Kraja.<ref>{{Cite book|last=Kraja|first=Kolë|title=Autobiografi|publisher=Phoenix v. 9, nr. 1-6 (40)|year=2005|isbn=|location=Shkodër|pages=55-63|language=sq}}</ref>

Mësimet e para i moriNxuri në ruzhdijen e vendlindjes,<ref name=":0" /> ku gjuhën shqipe ia dha mësuesi shkodran Kolë Kraja.<ref>{{Cite book|title=Autobiografi|last=Kraja|first=Kolë|publisher=Phoenix v. 9, nr. 1-6 (40)|year=2005|isbn=|location=Shkodër|pages=55-63}}</ref> Shkolliminshkollimin e mesëm e vazhdoi në idadien e [[Janina|Janinës]], kurse shkollimin e lartë në shkollën e lartë të administratës [[Mekteb-i-Mylkie|"Mylkie"]] në [[Stambolli|kryeqytetin]] e [[Perandoria Osmane|perandorisë]]. Ku u diplomua më 1905.<ref name=":2">{{en}}Cite book|last=Özdalga E|first=Elisabeth|url=https://books., google.al/books?id=LRMVn7D3QVMC&printsec=frontcover&dq=Ozdalga&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Vrioni&f=false|title=Late Ottoman society: the intellectual legacy, studimet SOAS/RoutledgeCurzon të Lindjes së Mesme. 3. |publisher=Routledge. fq. 314. ISBN |year=2013|isbn=0-415-34164-7|pages=315|language=en}}</ref>

MëPas 1909''Hyrrijetit'', -qe 1911ndër shërbeuvitet si1908-1911 kryebashkiakkryetar i bashkisë së Beratit.<ref name=":2" /> Më 1912 delegat i [[Kuvendi i Vlorës|Kuvendit të Vlorës]], ku u zgjodh dhe anëtar i Pleqësisë. Më 1914 anëtar i delegacionit shqiptar që i dorëzoi kurorën [[Princ Vidi|Princ Vidit]].

Më 1920 qe delegat i Beratit në [[Kongresi i Lushnjes|Kongresin e Lushnjes]], ku në qeverinë e dytë të dalur pas këtij Kongresi qe kryeministër dhe min. i Punëve të Jashtme. Iljaz bej Vrioni qe gjetje kompromisi mes palëve, qeveritë e tij disamujore u përqëndruan në politikën e jashtme për njohjen e plotë të pavarësisë së plotë të vendit, fqinjësinë e mirë. Në politikën e brendshme thirrja e organizatorëve të huaj për organizimin e degëve të administratës, planifikimin e të ardhurave, përparësia ndaj arsimit, hartimin e një projektligji për zgjedhjet parlamentare.<ref name=":0">{{Cite book|last=Dervishi|first=Kastriot|title=[[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet]]|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2012|isbn=9789994356225|location=Tiranë|pages=252|language=sq}}</ref>

Zgjedhet deputet i [[Qarku i Dibrës|prefekturës së Dibrës]] 1921-1922, zëvendësohet më 1922.<ref name=":1">{{Cite web|last=Istrefi|first=Diana|date=2005|title=Ligjvënësit shqiptarë 1920-2005|url=https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2015/11/Ligjvenesit-Shqiptar-1920-2005.pdf|title=Ligjvënësit shqiptarë 1920url-2005|datestatus=2005|website=parlament.al|last=Istrefi|first=Diana|publication-place=Tiranë|pages=13-14|access-date=26 prill 2018|archive-date=19 tetor 2020dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019132603/https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2015/11/Ligjvenesit-Shqiptar-1920-2005.pdf|urlarchive-statusdate=dead19 tetor 2020|access-date=26 prill 2018|website=parlament.al|pages=13-14|language=sq|publication-place=Tiranë}}</ref>