Sulejman bej Delvina: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.8
vNo edit summary
Rreshti 37:
| Grada shkencore =
| Partia =
| Bashkëshortja =motra e [[Xhaferr bej Vila|Xhaferr Vilës]] (m. 1911)
| Fëmijë =
| Feja =
Rreshti 48:
}}
 
'''Sulejman bej Delvina''' i njohur edhe si '''Sylejman Fehmi'''<ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.al/books/about/Late_Ottoman_Society.html?id=5FMoWJFs73gC&redir_esc=y|title=Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy|last=Özdalga|first=Elisabeth|publisher=Psychology Press|year=2005|isbn=9780415341646|location=|pages=328}}</ref> ([[Delvina]], [[5 tetor]] [[1871]] - [[Vlorë]], [[1 Gusht|1 gusht]] [[1933]]) ka qenë nëpunës i administratës osmane, profesor letërsie, veprimtar i çështjes kombëtare shqiptare, kryeministër dhe ministër i shtetit shqiptar.
 
== Biografia ==
Lindi në Delvinë, i biri i Selim beut dhe vëllai i [[Namik Delvina|Namikut]],<ref>{{Cite book|url=https://books.google.al/books?id=umotBF3KFWgC&pg=PA341&lpg=PA341&dq=Namik+Delvina&source=bl&ots=PmkHEId8E6&sig=LLUWpJFTIE0nOEWuTgvyFMBKnt8&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwicvfzhlILYAhXLZFAKHXIcAGo4ChDoAQg3MAQ#v=onepage&q=Namik%20Delvina&f=false|title=Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation majoritairement musulmane en Europe|last=Clayer|first=Nathalie|publisher=Karthala|year=2007|isbn=9782845868168|location=Paris|pages=341}}</ref> të derës Hajderagaj të Delvinës, ilaka me Dostët e Kardhiqit.<ref name=":1" /> Arsimin fillor e kreu në vendlindje ndërsa Ruzhdijen[[Ryzhdije]]n në [[Janinë]].<ref name=":2" /> Studimet e larta i kreu në [[Stamboll]] në vitin 1898, në shkollën e lartë të administratës [[Mekteb-i-Mejtepi Mylkie|"Mylkie"]]<ref name=":0" />, ku figuronte i regjistruar me vitlindjen 1872.
 
U emërua atashe në MPB-në Osmane në shtator të 1899<ref name=":2" /> dhe më pas sekretar në zyrën e dekreteve të Kryeministrisë<ref name=":1" />, si dhe profesor i letërsisë osmane në shkollën ''[[Idadije|idadi]]'' të Stambollit[[Stambolli]]t më 1901, dhe po të njëjtin pozicion pati në [[Liceu Gallata Saraj|liceun e Gallatasarait]] më 1905<ref name=":2" />. U bë shef seksioni në MPB dhe drejtor i përgjithshëm i vilajeteve. Ishte një ndër figurat qendrore të klubit shqiptar të Stambollit. Bashkë me patriotë të tjerë iu kundërvu politikës [[Xhonturqit|xhonturke]] dhe synimeve shoviniste të monarkive fqinje ndaj Shqipërisë.
 
Në korrik 1911 udhëhoqi manifestimin e studentëve shqiptarë në Stamboll për të mbështetur alfabetin dhe kërkesat shqiptare. Ishte një nga nënshkruesit e thirrjes së 18 nëntorit dorëzuar përfaqësive të Fuqive të Mëdha në Stamboll ku kërkohej të njiheshin të drejtat kombëtare të kombit shqiptar.
 
Në vitin 1918 bëri pjesë në delegacionin e kolonisë shqiptare të Stambollit, kryesuar nga [[Halil pashë Alizoti]] me pjesëtar P. [[Jul Bonati|Jul Bonatin]]n, [[Fuat bej Dibra|Fuad bej Dibrën]], [[Benedikt Blinishti|B. Blinishtin]] dhe Mihal Shan Tepelenën në [[Konferenca e paqës së Vërsajës|Konferencën e Paqes]] për të mbrojtur çështjen e kufijve të Shqipërisë.<ref>{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|authorlink=Sejfi Vllamasi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=151}}</ref>
 
Me punimet e [[Kongresi i Lushnjes|Kongresit të Lushnjes]] emërohet kryetar i qeverisë së re.
 
Qeveria e tij u përball me detyrën e vështirë për t'u përballur me gjithçka nga fillimi. Qeveria e tij synoi zhvillimin e të gjitha degëve të administratës në fushën e brendshme dhe në mbrojtjen e pavarësisë së vendit në fushën e jashtme. Filloi punën e saj me mungesa të shumta. Gjatë muajve shkurt-mars, qeveria vuri kontrollin e saj në pjesën më të madhe të vendit. Më 6 mars 1920 komisioni i Shkodrës miratoi vendimet e Kongresit të Lushnjes. Më 13 mars 1920 qeveria e përfaqësuar nga ministrat [[Ahmet Zogu]] dhe [[Kadri Prishtina|Hoxha Kadri]] arriti bashkimin e Shkodrës me pjesën tjetër të vendit.
 
Më pas, Delvina mbështeti luftën kundër bandave esatiste më 1920 dhe ndihmoi në përfundimin me sukses të luftës së Vlorës kundër pushtuesve italianë. Po kështu si kryetar i qeverisë nënshkroi protokollint italo-shqiptar të datës [[2 gusht]] [[1920]] për zbrazjen e Vlorës nga ushtria italiane. U çmua shumë për ndihmesën e tij në këtë luftë dhe mbylljen që iu bë këtij fërkimi. Në nëntor, për shkak të një "krize nervore", u detyrua të heqë dorë nga posti i kryeministrit.<ref name=":1">{{Cite book|title=[[Lebenserinnerungen|Kujtime 1885-1925]]|last=Vlora|first=Eqrem bej|authorlink=Eqrem bej Vlora|publisher=IDK|year=2003|isbn=99927-780-6-7|location=Tiranë|pages=449-451, 579|trans-title=|translator=[[Afrim Koçi]]}}</ref>
Rreshti 67:
Qe deputet i prefekturës së Gjirokastrës i zgjedhur dy herë më 1921 dhe 1923, nga 1923 deri më 1925.<ref name=":0">{{Cite book|title=[[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet]]|last=Dervishi|first=Kastriot|publisher=55|year=2012|isbn=9789994356225|location=Tiranë|pages=110}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2015/11/Ligjvenesit-Shqiptar-1920-2005.pdf|title=Ligjvënësit shqiptarë 1920-2005|date=2005|website=parlament.al|last=Istrefi|first=Diana|publication-place=Tiranë|pages=13, 17|access-date=5 maj 2018|archive-date=19 tetor 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019132603/https://www.parlament.al/wp-content/uploads/2015/11/Ligjvenesit-Shqiptar-1920-2005.pdf|url-status=dead}}</ref>
 
U thirr prapë në detyrë si Ministër i Brendshëm në qeverinë e [[Iljaz bej VrionitVrioni]]t, [[11 korrik]] [[1921]] deri më [[16 tetor]] 1921. Në këtë detyrë ndenji 3 muaj e 5 ditë.
 
Mori pjesë në [[Lëvizja e qershorit|Lëvizjen e qershorit]] 1924 dhe në qeverinë e kryesuar nga [[Fan Noli]] u emërua ministër i Punëve të Jashtme për periudhën nga [[16 qershor]] 1924 - [[24 Dhjetor|24 dhjetor]] 1924.
 
Pas dështimit të këtij revolucioni, Delvina u largua nga [[Shqipëria]] për në Itali, pak vite pas mërgimit mësoi se kishte një sëmundje të rëndë. Ahmet Zogu pagoi të gjitha shpenzimet e duhura për ta kuruar, më 1928 rikthehet në Shqipëri, por sëmuret sërish në fillim të 1932. Për shkak të sëmundjes shkon në Vlorë, ku edhe vdiq më 1 gusht 1933.<ref name=":0" />
Rreshti 76:
 
== Të tjera ==
Në shkrimet e pabotuara të [[Faik bej Konica|Faik Konicës]], botuar për herë të parë më 1993, përshkruhet "një njeri i cili është anëtar i dorës zezë xhon-turke edhé ka marë një pjesë të njohur në vrasje të përgjithëshme t'Armenëve të mjerë më 1915-1916".<ref>{{Cite book|title=Për stërvitjen morale të popullit|last=Konica|first=Faik|publisher=Quo vadis, Shqipëri?, Botime Albania|year=1993|origyear=1925|isbn=|editor-last=Klosi|editor-first=Ardian|editor-link=Ardian Klosi|location=Tiranë, Mynih|pages=193|oclc=57520926}}</ref>
 
== Referimet ==
{{reflist|2}}
{{Kryeministrat e Shqipërisë|state=collapsed}}
 
[[Kategoria:Ministra të Brendshëm të Shqipërisë]]