Manastiri i Deçanit: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Saktesimi i te dhenave
Rreshti 19:
| përcaktimi1_lloji = Nën mbrojtje
}}
'''Manastiri Visokii DečaniDeçanit''' ([[serbisht]]: Манастир Високи Дечани, romanizuar: Manastir Visoki Dečani, shqip: Manastiri i Deçanit) është një manastir mesjetar i krishterë ortodoks serb i vendosur afër [[Deçani]]t, Kosovë. Itshtë themeluar në gjysmën e parë të shekullit të 14-të nga Stefan Dečanski, Mbreti i Serbisë.
 
Manastiri i Deçanit ndodhet buzë grykës së lumit Bistrica, rreth 1.2 kilometra nga qyteti i Deçanit.
Manastiri Visoki Dečani ndodhet buzë grykës së lumit Dečanska Bistrica rrëzë maleve [[Prokletije]], në rajonin e Metohisë. Ndodhet rreth kilometra (1,2 mi) nga qyteti i Dečan. Manastiri menaxhohet nga Eparkia Ortodokse Serbe e Rashkës dhe Prizrenit. Manastiri ka qenë nën mbrojtjen ligjore të Serbisë që nga viti 1947 me një përcaktim të Monumentit Kulturor të një rëndësie të jashtëzakonshme. Manastiri është pjesë e sitit të Trashëgimisë Botërore me emrin "Monumentet Mesjetare në Kosovë".<ref>{{Cite journal|date=2021-04-25|title=Medieval Monuments in Kosovo|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Medieval_Monuments_in_Kosovo&oldid=1019800375|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>
 
Kisha në manastirin e Deçanit është ndërtuar apo rindërtuar gjatë sundimit të mbretërve nemanjid Stefan Deçani dhe Dushani (1327-1335). Është objekt karakteristik sa në konceptin planimetrik po aq edhe në konceptin konstruktiv dhe në elemente dekorative, sepse dallon dukshëm nga koncepti arkitektonik ,si në eksterier ashtu edhe në enterier, nga objektet e kohës në këtë hapësirë. Është kishë e cila ruan tipare të qarta të perëndimit të ardhura nga bregdeti adriatik. Ndërtuesi, Atë Vita Kuçi – Cuci, nga Kotorri, bashkë me grupin e gurëskalitësve të tij, realizoi kishën e tipit bazilikë me kupollë. Në kompozicionin e jashtëm duken sikur tri bazilika të rradhitura njera pas tjetrës, nga të cilat e mesmja është më e gjërë, me pesë nëfe, e dyta me hapësiren e altarit trenëfësh, përfundon me apsidën e madhe dhe dy të vogla të trajtës gjysmërrethore, si dhe e treta në parahyrjen, përkatësisht narteksin të koncipuar poashtu me tre nëfe. E tërë ndërtesa mbulohet me konstruksione të qemerit me harqe të mprehta, trajta të qarta gotike, dhe kupolen në nefin e mesëm e cila mbështetet në katër shtylla. Nga jashtë, kupolla mbështetet në postament katrorë t a m b u r , i cili përbëhet nga pjesët e konstruksionit të brendshëm për bartjen e saj, harqeve dhe pandantifeve. Kisha është ndërtuar me gurë mermeri lokal të gdhendur dhe është rradhitur në dy ngjyra (bardhë dhe “roze”) duke i dhënë objektit një polikromi interesante. Në fasadat e kishës vjen në shprehje të plotë influenca romanike e shprehur me plastikë të pasur skulpturale e cila është zbatuar në portale, dritare, ancakë dhe frizin harkadë. Dritaret janë njëpjesëshe përkatësisht monofora (10), dypjesëshe bifora (21) dhe në fasadën perëndimore dhe apsidë janë tripjesëshe-trifora, të cilave u kushtohet kujdes i veqantë, ashtu sikurse në shumicën e kishave të kësaj treve. Kornizat dhe frontonet e këtyre dritareve janë zbatuar me një dekorim të pasur plastik. Portalet janë ndërtuar poashtu në frymë romanike, me prerje të shkallëzuar në masë të murit perimetral, me harqet e trajtës gjysmërrethore dhe arkivolta,me dekorime të pasura plastike si në korniza ashtu edhe në arkivoltat e tyre. Kisha e Deçanit ka katër portale ,tre në narteks/parahyrje, pra në të gjitha anët nga një, të cilët janë trajtuar me një përpunim të pasur, por ,megjithate portali kryesor në fasadën perëndimore është trajtuar me përkujdesje të veçantë dhe njëkohësisht është më i madh përkah dimensionet. Plastika skulpturale është e thellë me karakter specifik sidomos në arkivolten e portalit hyrës. Por plastikë të thellë kanë edhe figurat në ancakët e frizit harkadë. Motivet janë florale dhe mitike. Fasadat përfundojnë me kurorë „lombarde“ të cilat përcjellin linjat e kulmit në të gjitha fasadat. 6 Mr.sc. Shqipe Nixha, Arkitektura mesjetare në trojet shqiptare Në enterier, dallohen kapitelet e shtyllave të punuara me plastikë të pasur, me karakter kryesisht romano-gotik si dhe të ngjajshme në ikonostase. Muret janë trajtuar me freska. Sypozohet të ketë mbi njëmijë tabllo freskash të ruajtura jashtëzakonisht mirë. Kisha e manastirit të Deçanit është në mbrojtje të UNESCO-s.
Manastiri i Deçanit është një monument serbisë i trashëgimisë kulturore në [[Deçan]], [[Kosovë]].<ref name="Kosova Perëndimore">{{cite book|last1=Lazarevska|first1=Tetjana|title=Kosova Perëndimore|date=12 mars 2007|publisher=Fondacioni Zhvillimore Maqedonas për Ndërmarrjet (MRFP)|location=Republika e Maqedonisë|isbn=978-9989-2044-7-0|pages=23|edition=I - Parë}}</ref>
Manastiri i Deçanit , i ndërtuar në shekullin[[XIV]], është pjesë e listës së monumenteve të mbrojtura të [[UNESCO]]s .
 
Manastiri është ndërtuar afër lumit [[Bistrica]] , nën shpatet e mprehta të Bjekshëve të Nemuna , dhe është indertuar nga Shën Stafeni Uroshi III i [[Deçani]]t, dajli i mbretit Millutin dhe babai i mbretit Dushan.
 
Një pjesë e thesarit edhe sot janë karrocat për karrocat për fëmijë nga argjendi , të cilat manastirit ia kanë dhuruar çiftet që kanë pasur fëmijë. Vlera më e madhe e thesarit është koleksioni i ikonave të piktuara nga shekulli [[XIV]] deri në fund të shek. [[XVII]] , pastaj pëmbledhja e dorëshkrimeve dhe librave të botuar , përmbledhja e dorëshkrimeve dhe librave të botuar , përmbledhja e sendeve nga metalet e çmuara etj.
 
==Galeria==