Mbretëria e Hungarisë

Mbretëria e Hungarisë ishte një monarki në Evropën Qendrore që ekzistonte nga Mesjeta deri në shekullin XX (1000-1946 me përjashtim të viteve 1918-1920) dhe ekzistonte për gati një mijëvjeçar. Principata e Hungarisë doli si një mbretëri e krishterë me kurorëzimin e mbretit të parë Stefen I në Esztergom rreth vitit 1000; familja e tij ( dinastia árpád ) udhëhoqi monarkinë për 300 vjet. Nga shekulli XII, mbretëria u bë një fuqi e mesme evropiane brenda botës perëndimore .

Për shkak të pushtimit osman të territoreve qendrore dhe jugore të Hungarisë në shekullin XVI, vendi u nda në tre pjesë: Hungaria Mbretërore e Habsburgëve, Hungaria Osmane dhe Principata gjysmë e pavarur e Transilvanisë . Shtëpia e Habsburgëve mbajti fronin hungarez pas Betejës së Mohács në 1526 në vazhdimësi deri në vitin 1918 dhe gjithashtu luajti një rol kyç në luftërat çlirimtare kundër Perandorisë Osmane.

Nga viti 1867, territoret e lidhura me kurorën hungareze u përfshinë në Austro-Hungari nën emrin Tokat e Kurorës së Shën Stefanit . Monarkia përfundoi me depozitimin e mbretit të fundit Charles IV në vitin 1918, pas së cilës Hungaria u bë republikë. Mbretëria u rivendos nominalisht gjatë " Regjencës " së periudhës së viteve 1920-1946, duke përfunduar nën pushtimin sovjetik në vitin 1946.

Mbretëria e Hungarisë ishte një shtet multietnik nga fillimi i saj deri në Traktatin Trianon dhe mbulonte atë që sot është Hungaria, Sllovakia, Transilvania dhe pjesë të tjera të Rumanisë, Ruthenia Karpatiane (tani pjesë e Ukrainës ), Vojvodina ( tani pjesë e Serbisë ), territorin e Burgenland (tani pjesë e Austrisë ), Megjimurje (tani pjesë e Kroacisë ), Prekomurje (tani pjesë e Sllovenisë ) dhe disa fshatra që tani janë pjesë e Polonisë . Nga viti 1102 ajo gjithashtu përfshinte Mbretërinë e Kroacisë, duke qenë në bashkim personal me të, të bashkuar nën Mbretin e Hungarisë .

Sipas demografëve, rreth 80 përqind e popullsisë përbëhej nga hungarezët para Betejës së Mohacit, megjithatë në mesin e shekullit XIX nga një popullsi prej 14 milionë banorësh, prej tyre, diçka më pak se 6 milionë ishin hungarezë për shkak të politikave të zhvendosjes dhe imigrimit të vazhdueshëm nga vendet fqinje. Ndryshimet e mëdha territoriale e bënë Hungarinë etnikisht homogjene vetëm pas Luftës së Parë Botërore. Në ditët e sotme, më shumë se nëntë e dhjeta e popullsisë është etnikisht hungareze dhe flet hungarisht si gjuhë amtare.

Sot, dita e festës së mbretit të parë Stefen I (20 gusht) është një festë kombëtare në Hungari, duke përkujtuar themelimin e shtetit (Dita e Fondacionit).

Hungaria (përfshirë Kroacinë ) në vitin 1190, gjatë sundimit të Bela III

Mbretëria e Hungarisë në vitin 1942, gjatë Luftës së Dytë Botërore

• Hungaria
• Perandoria Austro-Hungareze

Literatura

• Engel, Pál. The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. (2001).
• Frucht, Richard. Encyclopedia of Eastern Europe: From the Congress of Vienna to the Fall of Communism (2000)
• Hoensch, Jörg K., and Kim Traynor. History of Modern Hungary, 1867–1994 (1996)
• Hanak, Peter et al. A History of Hungary (1994)
• Kontler, Laszlo. A History of Hungary (2006) excerpt and text search
• Molnár, Miklós, and Anna Magyar. A Concise History of Hungary (2001) excerpt and text search
• Palffy, Geza. The Kingdom of Hungary and the Habsburg Monarchy in the Sixteenth Century (East European Monographs, distributed by Columbia University Press, 2010) 406 pages; Covers the period after the battle of Mohacs in 1526 when the Kingdom of Hungary was partitioned in three, with one segment going to the Habsburgs.