Gjuha japoneze: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
v Përditësim, zëvendësova: {{Kutia gjuhë → {{Infobox language, |emri → | name (3), |shqiptimi → | pronunciation, |shtetet → | states, |koha → | era, |njerëzit → | speakers, |shkrimi → | scipt, |kom duke përdorur AWB
Rreshti 1:
{{Infobox language
{{Kutia gjuhë
|emri name = Gjuha japoneze
|emri name origjinal = 日本語
|emri name tjetër =
|shqiptimi pronunciation = {{nowrap|{{IPA|/nihoNɡo/}}: {{IPA|[ɲihoŋɡo]}}}}
|shtetet states = [[Japonia]]
|koha era = 2020
<!--Folësit-->
|njerëzit speakers = 125 milion
|renditja =
<!--Filogjeneza (vetëm ato që duhën)-->
|fam1 = [[Gjuhët japoneze|Japoneze]]
|shkrimi scipt = {{ublist |Shkrimet e përziera të [[Kanji]] {{smaller|([[Simbole kineze]])}} dhe [[Kana]] {{smaller|([[Hiragana]], [[Katakana]])}} |[[Braille japoneze]]}}
<!--Statusi zyrtar-->
|kombi nation = {{Flamuri|Japonia}} [[Japonia|Japoni]]<br/> {{Flamuri|Palau}} [[Palau]]
<!--Kodet e klasifikimit gjuhësor-->
|iso1 = [https://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?iso_639_1=ja ja]
Rreshti 20:
|glotto = [https://glottolog.org/resource/languoid/id/nucl1643 nucl1643]
|linguasphere = 45-CAA-a
|figura image = [[Skeda:Nihongo.svg|75px]]
|përshkrimi imagecaption = ''Nihongo'' në shkrimin japonez
}}
'''Gjuha japoneze''' (日本語 ''Nihongo'') është gjuhë e folur nga më shumë se 125 000 000 persona që jetojnë në ishullin e Japonisë duke përfshirë edhe Ryukyus (Rjukjus). Gjuha tjetër që përdoret në [[Japoni]] është Ainu, që tashmë flitet vetëm nga një pjesë e vogël personash në Hokaido, por megjithatë ajo është prapë shumë e njohur. Japonishtja nuk është e lidhur ngushtë me ndonjë gjuhë tjetër edhe pse mendimi që ajo ka një farë lidhje të largët me gjuhën koreane (sipas disa shkollarëve) dhe akoma më të largët me gjuhët altaike, nuk përjashtohet si ide. Gjuha japoneze e pastër ka dalë në shekullin e VIII (era jonë). Gjuha japoneze përmban shumë huazime dhe barbarizma (të cilat me kalimin e kohës mund të kenë humbur kuptimin e vërtetë të tyre ose mund të jenë shëndrruar) të rrjedhura nga [[gjuha kineze]], që i janë përshtatur fonetikës së banorëve vendas. Pavarësisht se japonezët e ruajnë me fanatizëm gjuhën e tyre, në televizione dhe në gazeta spikasin shumë fjalë të huaja (sidomos nga anglishtja).
Rreshti 29:
== Klasifikimi ==
 
Gjuhëtarë të cilët janë specializuar në gjuhën japoneze, kanë rënë dakord se japonishtja është njëra nga [[Gjuhët japoneze|gjuhët japoneze]]; ku tjetra gjuhë në këtë grup është [[Gjuhët Ryukyuan|Ryukyuan]] (Rjukjuan). Megjithatë një pikëpamje e vjetër nga persona jo të specializuar, thonë që japonishtja është një gjuhë e vetme dhe e izoluar, dhe se gjuhët Ryukyuan janë thjeshtë dialekte.
 
Pavarësisht nga kjo, lidhja ngushtë e gjuhës japoneze me ndonjë gjuhë tjetër është akoma në pikëpyetje. Teori të shumta janë propozuar nga studiuesit për japonishten, si një gjuhë e vdekur e folur nga banorët e lashtë që banonin penisulën Koreane. Ide të tjera janë se ajo e ka prejardhjen nga gjuha Koreane, gjuhët altaike dhe gjuhët austronesiane. Mendohet gjithashtu se japonishtja mund të jetë një gjuhë kreole. Edhe sot e kësaj dite këto teori përplasen me njëra tjetrën, por do të duhej një analizë shumë e thellë për të nxjerrë në pah një mendim sa do të saktë.
Rreshti 52:
* ''Sajonara (sajonara) – Mirupafshim''
 
Kombinimi dhe renditja e fjalëve në japonisht përcaktohet nga [[Kana|kana]] (që është mënyra e të shprehurit e fjalës), dhe jo nga Kanji (kanxhi). Mënyra e shkrimit në japonisht është shumë ndryshe nga gjuhët indo-evropiane. Fjalia fillon nga ana e majtë, duke vazhduar poshtë. Japonia po përpiqet gjithmonë e më shumë të shmangë dhe të ulë numrin e madh të përdorimit të shkronjave kineze. Pavarësisht se ka pasur progres në këtë detyrë, numri i hieroglifëve të huazuara nga vëni fqinj është akoma i madh dhe i pranishëm kudo.
 
== Zanoret ==