|
|cause=[[Reformat e Ataturkut]]
}}
[[Kalifati'''Hilafeti''' Osman]], [[KalifatiHilafeti|kalifati]] i fundit i njohur gjerësisht në botë, u '''shfuqizua''' më 3 mars 1924 (27 [[Rexheb]] 1342 [[Kalendari hixhri|hixhri]] (pas [[hixhreti]]t, ose 3 mars 1924) me dekret të [[Asambleja e Madhe Kombëtare e Turqisë|Asamblesë së Madhe Kombëtare të Turqisë]]. Procesi ishte një nga [[Reformat e Ataturkut|reformat e Ataturkut]] pas zëvendësimit të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] me [[Turqia|Republikën e Turqisë]].{{sfn|Brown|2011|p=260}} [[Abdylmexhiti II]] u rrëzua si [[Hilafeti Osman|kalifi i fundit osman]], ashtu si [[Mustafa Sabri]] si [[Shejh el-IslamShehylislami|shejhShejh elul-Islam]] i fundit osman.
Kalifi ishte nominalisht udhëheqësi suprem fetar dhe politik i të gjithë muslimanëve[[Myslimanët|myslimanëve]] në mbarë botën.{{sfn|Özcan|1997|pp=45–52}} Në vitet para shfuqizimit, gjatë [[Lufta për PavarësiÇlirimtare Turke|Revolucionit Turk]] në vazhdim, e ardhmja e pasigurt e kalifatit provokoi reagime të forta në mesin e komunitetit mbarëbotëror të [[islami]]t [[Islami Synit|islamit sunit]].{{sfn|Nafi|2012|p=47}} Shfuqizimi i mundshëm i kalifatit ishte kundërshtuar në mënyrë aktive nga [[Lëvizja KalifatHilafet]]{{sfn|Brown|2011|p=260}} me bazë në [[India|Indi]] dhe krijoi debat të nxehtë në të gjithë [[Bota myslimane|botën myslimane]].{{sfn|Nafi|2012|p=31}} Shfuqizimi i vitit 1924 erdhi më pak se 18 muaj pas [[Shfuqizimi i Sulltanatit Osman|shfuqizimit të sulltanatit osman]], para të cilit [[Lista e sulltanëve të Perandorisë Osmane|sulltani osman]] ishte kalif ''ex officio''.
[[Mustafa KemalQemal AtatürkAtaturku|Mustafa KemalQemal Pasha (AtatürkAtatyrk)]] thuhet se i ofroi kalifatinhilafetin [[Ahmed Sherif es-Senusi]]t, me kusht që ai të banonte jashtë Turqisë; SenussiEs-Senusi e refuzoi ofertën dhe konfirmoi mbështetjen e tij për Abdylmexhitin.{{sfn|Özoğlu|2011|p=5; Özoğlu quotes 867.00/1801: [[Mark Lambert Bristol]] më 19 gusht 1924}} Të paktën trembëdhjetë kandidatë të ndryshëm u propozuan për kalifatin në vitet në vijim, por asnjëri nuk ishte në gjendje të fitonte një konsensus për kandidaturën në të gjithë botën islame.{{sfn|Ardıç|2012|p=85}}{{sfn|Pankhurst|2013|p=59}}
== Shih gjithashtu ==
* [[Mehmeti VI]] - [[sulltani]] i fundit
* [[Shfuqizimi i Sulltanatit Osman]]
* [[KemalizmiQemalizmi]]
== Bibliografia ==
* {{cite book|last=Pankhurst|first=Reza|title=The Inevitable Caliphate?: A History of the Struggle for Global Islamic Union, 1924 to the Present|url=https://books.google.com/books?id=nwEqBgAAQBAJ&pg=PA59|date=12 April 2013|publisher=Oxford University Press|language=en|isbn=978-0-19-025732-3}}
* {{cite book|last=Özcan|first=Azmi|title=Pan-Islamism: Indian Muslims, the Ottomans and Britain, 1877–1924|url=https://books.google.com/books?id=s04pus5jBNwC&pg=PA49|year=1997|publisher=BRILL|language=en|isbn=90-04-10632-4}}
[[Kategoria:Kalifatet]]
[[Kategoria:1924 në Turqi]]
[[Kategoria:Histori Islameislame]]
[[Kategoria:Mustafa Kemal Atatürk]]
| 