Backgammon: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Tiimiii (diskuto | kontribute) Tiimiii zhvendosi faqen Backgammon tek Tavell Etiketa: Ridrejtim i ri |
Tiimiii (diskuto | kontribute) Krijuar nga përkthimi i faqes "Backgammon" Etiketat: Hoqi ridrejtimin Përkthimi i Përmbajtjes ContentTranslation2 |
||
Rreshti 1:
{| class="infobox"
|+ class="infobox-title" id="4" |Tavëll
| colspan="2" class="infobox-image" |</img><div class="infobox-caption">Një grup tavëll, i përbërë nga një dërrasë, dy grupe me 15 damë, dy palë zare, një kub dyfishimi dhe kupa me zare</div>
|-
! class="infobox-label" scope="row" | Vite aktive
| class="infobox-data" | 1646 e deri më sot <ref name="Fiske">Fiske (1905), p. 159.</ref>
|-
! class="infobox-label" scope="row" | Zhanret
| class="infobox-data" |
|}
'''Backgammon''' është një anëtar i familjes së madhe të lojërave në tavoline , historia e së cilës mund të gjurmohet rreth 5000 vjet më parë deri në zbulimet arkeologjike në kulturën Jiroft, të [[Irani|Persisë]] . <ref name="wilkinson">{{Cite journal|last=Wilkinson|first=Charles K.|date=May 1943|title=Chessmen and Chess|url=http://pdfs.semanticscholar.org/ef70/0f9cdeaf04854726034bbd9254e8c88191c1.pdf|url-status=dead|journal=The Metropolitan Museum of Art Bulletin|volume=New Series 1|issue=9|pages=271–279|doi=10.2307/3257111|jstor=3257111|archive-url=https://web.archive.org/web/20190308221742/http://pdfs.semanticscholar.org/ef70/0f9cdeaf04854726034bbd9254e8c88191c1.pdf|archive-date=2019-03-08}}</ref> <ref name="murray">{{Cite book|last=Murray|first=H.J.R.|title=A History of Board-Games Other than Chess|publisher=Hacker Art Books|year=1952|isbn=978-0-87817-211-5|chapter=6: Race-Games|author-link=H. J. R. Murray}}</ref> <ref name="Bray2011">{{Cite book|last=Bray|first=Chris|url=https://books.google.com/books?id=0SoloeOOtSkC&pg=PP31|title=Backgammon For Dummies|date=14 February 2011|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-1-119-99674-3|pages=31–}}</ref> <ref name="Bray2012">{{Cite book|last=Bray|first=Chris|url=https://books.google.com/books?id=m6PfAwAAQBAJ&pg=PA6|title=Backgammon to Win|publisher=Lulu Com|year=2012|isbn=978-1-291-01965-0|pages=6–}}</ref> Paraardhësi i tij i menjëhershëm ishte loja e shekullit të 16-të e irlandezëve, ekuivalenti anglo-skocez i ''tabelave'' franceze Toutes dhe spanjoll ''Todas Tablas'', <ref name="Cram">Forgeng, Johnson and Cram (2003), p. 269.</ref> kjo e fundit u regjistrua nga Alfonso X në veprën e tij të vitit 1283, ''El Libro de los Juegos'' .
Tavëll është një lojë me dy lojtarë ku secili lojtar ka pesëmbëdhjetë copa ose ''burra'' që lëvizin midis njëzet e katër trekëndëshave ( ''pikave'' ) sipas hedhjes së dy zarave . Objektivi i lojës është që të jesh i pari që do të ''largohet'', dmth të lëvizësh të pesëmbëdhjetë pjesët jashtë tabelës.
Tavëll përfshin një kombinim të strategjisë dhe fatit (nga hedhja e zarit). Ndërsa zari mund të përcaktojë rezultatin e një loje të vetme, lojtari më i mirë do të grumbullojë rekordin më të mirë në një seri lojërash të shumta. Me çdo hedhje të zareve, lojtarët duhet të zgjedhin nga opsionet e shumta për të lëvizur pjesët e tyre dhe të parashikojnë kundër-lëvizje të mundshme nga kundërshtari. Përdorimi opsional i një kubi dyfishues i lejon lojtarët të rrisin aksionet gjatë lojës.
Ashtu si [[shahu]], edhe tavëll është studiuar me shumë interes nga [[Shkencëtari i kompjuterit|shkencëtarët e kompjuterave]] . Falë këtij hulumtimi, është zhvilluar softueri i tavëllit si TD-Gammon që është i aftë të mposht lojtarët të klasit botëror.
== Rregullat ==
[[Skeda:BackgammonBoard.svg|parapamje| Bordi në pozicionin fillestar me dy zare dhe një kub dyfishues]]
[[Skeda:Bg-movement.svg|parapamje| Shtigjet e lëvizjes për kuqezi, me damë në pozicionin e fillimit; shikohet nga ana e zezë, me shtëpinë ose dërrasën e brendshme djathtas poshtë]]
Tavëll nuk kontrollohet nga një autoritet dominues, megjithatë "rregullat e lojës" janë dakorduar nga turnetë ndërkombëtare. <ref>{{Cite web|last=Murphy|first=Daniel|date=30 April 2001|title=Re: International Tourny Formats Rules - Who Can Help?|url=https://bkgm.com/rgb/rgb.cgi?view+688|publisher=Backgammon Galore!|quote=Rules of play describe a particular variation of backgammon and on this there is no disagreement among international tournaments. In fact, tournament rules sets do not usually specify these rules but might instead refer, as in the US Rules, to the 'commonly accepted rules of backgammon.' It is understood that this means backgammon as played at international tournaments, not another variant in its own right such as plakoto, portes, fevka or portos.}}</ref>
Pjesët e lojës së tavëllit mund të quhen damë, skica, gurë, burra, banakë, shtylla, disqe, pulpa, patate të skuqura ose mashtra. <ref>{{Cite book|last=Bray|first=Chris|url=https://books.google.com/books?id=0SoloeOOtSkC&pg=PP23|title=Backgammon For Dummies|date=14 February 2011|isbn=9781119996743|page=23}}</ref> <ref>{{Cite book|last=Sfetcu|first=Nicolae|url=https://books.google.com/books?id=sfZ6DQAAQBAJ&pg=PT39|title=Gaming Guide - Gambling in Europe|date=9 November 2016|page=39}}</ref>
Objektivi është që lojtarët të heqin të gjitha damët e tyre nga tabela përpara se kundërshtari i tyre të mund të bëjë të njëjtën gjë. Duke qenë se koha e lojës për secilën lojë individuale është e shkurtër, shpesh luhet në ndeshje ku fitorja i jepet lojtarit të parë që arrin një numër të caktuar pikësh.
=== Bordi ===
Dimensionet e një dërrase kur hapet, për një lojë turneu, duhet të jenë minimalisht 44 cm me 55 cm deri në një maksimum prej 66 cm me 88 cm. <ref>{{Cite web|title=Rules | WBGF|url=https://wbgf.info/tournaments/rules}}</ref>
=== Konfigurimi ===
Çdo anë e tabelës ka një gjurmë prej 12 trekëndëshash të gjatë, të quajtur pika . Pikat formojnë një gjurmë të vazhdueshme në formën e një [[patkoi]] dhe numërohen nga 1 në 24. Në grupin më të përdorur, çdo lojtar fillon me pesëmbëdhjetë pjesë, dy vendosen në 24-pikat e tyre, tre në 8-pikat e tyre dhe nga pesë secili në 13-pikat dhe 6-pikat e tyre. Dy lojtarët lëvizin pjesët e tyre në drejtime të kundërta, nga pika 24 në pikën 1. <ref name="robertie-winners">{{Cite book|last=Robertie|first=Bill|title=Backgammon for Winners|publisher=Cardoza|year=2002|isbn=978-1-58042-043-3|edition=Third|author-link=Bill Robertie}}</ref>
== Referencat ==
== Leximi më tej ==
* Fiske, Willard (1905). ''Shahu në Islandë dhe në letërsinë islandeze: me shënime historike për lojëra të tjera tavoline.'' Firence: Shoqëria Tipografike e Firences.
* Forgeng, Jeff, Dorothy Johnston dhe David Cram (2003). ''Libri i Lojërave i Francis Willughby'' . Farnham: Ashgate. [[ISBN (identifier)|ISBN]] [[Special:BookSources/1+85928+460+4|1 85928 460 4]] .
* {{Cite journal|last=Gardner|first=Iain|date=2020|title=Backgammon and cosmology at the Sasanian court|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|volume=83|issue=2|pages=249–257|doi=10.1017/S0041977X20002177}}
*
* Howell, James (1835). "LXVII. [Letër] Mjeshtrit G. Stone" në ''Letrat e njohura'' . Vëll. 2. (1850). Londër: Humphrey Moseley.fq. 105.
* Wheatley, Henry B. (1666). ''Ditari i Samuel Pepys .'' ''Vëll. 9.'' ''Londër dhe NY: Croscup.''
== Linqe te jashtme ==
* {{Wiktionary inline|Appendix:Glossary of backgammon terms}}
* {{wikibooks inline|Backgammon}}
* {{Commons category-inline|Backgammon}}
* {{Cite EB1911|wstitle=Backgammon|short=x}}
| |||