Johan Volfgang Gëte: Dallime mes rishikimesh

== Biografia ==

[[Figura:Goethehausfrankfurt.JPG|thumb|left|Shtëpia e Gëtes në [[Frankfurt am Main]]]]

:I ati i tij, ''Johann Caspar Goethe'' ishte trashigimtar i një pasurie shumë të madhe, studijoi juridkun, dhe gjatë udhëtimeve te bera ne [[Francë]] dhe [[Itali]] mblodhi njohuri të gjithë anshëm, dhe i takonte Këshillit Mbretëror Kajzerian dhe ishte qytetari më prestigjioz ndër banorët e Franknfurtit. Ai pati mundësinë që studimet ti ndiqte edhe duke mos patur nevojë që të ushtroj ndonjë profesion. Më vitin [[1748]] ai u martua me ''Catharina Elisabeth Textor''; nga gjashtë fëmijë që patën, nga kjo martesë bashkëshortore mbijetoi vetëm ''Johann Wolfgang'' si dhe motra e tij një vtjet më e re prej tij, ''Cornelia''. [[Figura:JohannCasparGoethe.jpg|thumb| I ati i Gëtes, Johan Gëte]][[Figura:Catharina_Elisabeth_Goethe_1776.jpg|thumb| E ëma e Gëtes, Chatarina Gëte]]

 

:I riu '''Gëte''' ndjeki shkollimin në shtëpi, ashtu siç ishte e zakonshme asaj kohe për familjet e pasur, para se gjithash mori mësimet lidhur me gjuhën e re si dhe të vjetrën. Që në fëmijëri u ndesh me teatrin; Në moshë prej 11 vjeçe - derisa Frankfurti ishte për 7 vite rradhazi e pushtuar prej françezëve - vizitonte rregullisht shfaqjet e aktorëve françez.

 

:Në moshen 16 vjeçe Gëte nisi studimet e drejtësisë në [[Leipzig]]. Qyteti Leipzig ku në të mbretëronte shpirti i Rokokos pra kishte një ambient shumë modern, i la shumë mbresa të mëdha se sa qyteti [[konzervativ]] Frankfurti. Pranë univerzitetit pos që ndiqte mësimet e juridikut ai i ndjekte edhe orët mbi poezin që ligjeroheshin nga të popullarizuarit [[Johann Christof Gottsched]] dhe [[Christian Fuerchtegott Gellert]], e që, që dyt e dëshpëruan. Me këtë vijmë në përfundim se tre vitet studimore në Leipzig nuk qenë të thuash dhe aq simpatike për të, mirëpo në anën tjetër njohtoi bakërpunuesin dhe merrte orë vizatimi te [[Adam Friedrich Oeser]], një mik i teorikut pët artin klasik Johann Joachim Winkelmann. Por gjatë kohës së tij Leipzigeriane haset dhe me dashurin e tij të madhe: një marëdhënie e shkurtë me Käthchen Schönkopf, vajza e një pronarit restoranti ku aty shkonte për të ngrënë drekën. Materiali i shkrimit për dramën e tij të parë '''Die Laune des Verlibten''' (''Disponimi i të dashuruarve'') bazohet pikërisht në këtë përjetim.

 

:Në vitin [[1768]] Gëte kaplohet nga një krizë e rrëndë psiqike dhe fizike - e që e shtyri që të kthehej për në shtëpi në Frankfurt për të pushuar. Gjatë kësaj periudhe nga mjeku i tij Johann Friedrich Metz iu zgjua interesimi për të bërë zbulime të natyrës.

 

:Gjatë festave të pashkëve në vitin [[1770]] Gëte për së dytin herë ndron vendbanimin e tij, për ti mbaruar studimet e tij në Strasburg. [[Strasbourg]]u për të ishte një fillim krejtsisht i ri. Jo vetëm që ai këtu i ndjeki studimet me seriozitet por jo vetëm ato të juridikut por kësaj rradhe edhe të mjeksisë dhe studimet shkencore, ai njohtoi dhe njerëz për të cilën qenë shumë të rëndësishëm për zhvillimin e tij të mëtutjeshëm. Po ashtu qyteti Starsburg i la mbresa për nga arkitekturën [[gotik]]e që kishte.

:Takimi i tij më i rëndësishme ishte ai me letrarin [[Jochan Gottfried Herder]]. Ai e njohtoi Gëten me mendimet filozofike antiracionale të filozofit [[Johann Georg Hamann]], ishte i fascinuar nga [[Shekspiri]] si dhe [[Ossian]]i dhe ia zgjoi kurreshtjen për estetikëm e poezisë popullore. Në [[Strasbourg|Strazburg]] u njoh edhe me [[mjek]]un dhe [[shkrimtar]]in [[Johann Heinrich Jung-Stilling]] si dhe me dramaturgun [[Jakob Michael Reinhold Lenz]]. [[Figura:Friederike_Brion.jpg|thumb|left| E dashura e Gëtes, Frederike Brion nga Elsas]]